Kunst / Expo binnenland

World Press Photo viert zijn 50e verjaardag

recensie: World Press Photo 2005

Op 25 april is in de Oude Kerk in Amsterdam de jaarlijkse World Press Photo-tentoonstelling van start gegaan, met de winnende beelden van de 48ste World Press Photo-wedstrijd. Jaarlijks reikt de organisatie prijzen uit aan de beste persfotografen. De competitie staat open voor alle professionele fotografen wereldwijd. Een onafhankelijke internationale jury van dertien ervaren fotojournalisten beoordeelde de ingezonden foto’s.

World Press Photo of the Year 2004: Arko Datta, India, Reuters, Mourning a tsunami victim, Tamil Nadu, India, 28 December

In 1955 werd de World Press Photo opgericht door een groepje Nederlandse fotografen. Op dat moment namen 42 fotografen deel . Bij elkaar hadden zij 301 foto’s ingezonden. Door de jaren heen is er veel veranderd. In deze 48ste editie – hoewel de organisatie 50 jaar bestaat, zijn er in 1959, 1961 en 1970 geen wedstrijden geweest – participeerden 4266 fotografen uit 120 verschillende landen. In totaal zonden zij 69190 foto’s in. De foto’s zijn onderverdeeld in 10 verschillende categorieën: hard nieuws, reportage, mensen in het nieuws, sportnieuws, sportachtergronden, hedendaagse kwesties, dagelijks leven, portretten, kunst & entertainment en natuur.

In de prijzen

Dit jaar zijn er relatief veel Nederlanders in de prijzen gevallen. Waaronder het duo Inez van Lamsweerde en Vinoodh Matadin dat met een foto van actrice Charlize Theron (voor The New York Times Magazine) de tweede prijs won in de categorie ‘portretten’. Niet geheel onverwacht kreeg Geert van Kesteren de derde prijs in de categorie Hard Nieuws met een reportage over de Bravo Compagnie 1/8 infanterie in Irak. De serie toont confronterende, benauwende beelden van huiszoekingen en ‘harde’ arrestaties. De gezichtsuitdrukkingen spreken boekdelen. Paul Vreeker maakte een zeer indrukwekkend portret van de asielzoeker die in 2004 als protest zijn lippen en ogen dichtnaaide. Goed voor de tweede prijs In de categorie ‘mensen in het nieuws’. Bij ‘algemeen nieuws’ won de in Nederland geboren Paolo Woods de derde prijs met een serie over Irak. Hij laat hier contrasterende zwart-wit foto’s zien van anti-Amerika demonstraties en gemaskerde mannen met geweren.

Smeekbede

Naast de hoofdtentoonstelling zijn er in de Oude Kerk nog twee World Press Photo-tentoonstellingen te bezichtigen. Er is een overzichtstentoonstelling met foto’s van Indiër Arko Datta, de winnaar van de World Press Photo 2004. Niet verwonderlijk heeft de winnende foto de tsunamiramp als onderwerp. Zijn winnende foto toont een rouwende vrouw die ligt naast een overleden tsunami slachtoffer. De huilende vrouw houdt haar armen in een smeekbede gespreid. Van het slachtoffer zie je alleen een arm. Het beeld is hartverscheurend, het schreeuwt pijn en pure wanhoop uit. Maar hoe naar het ook klinkt, grafisch is het beeld erg mooi. De tentoonstelling Urban Landscapes laat werk zien van 20 beginnende fotojournalisten. Zij komen uit 19 verschillende landen. In 2004 volgde deze groep een workshop in Vietnam waar zij de straten en huizen van Hanoi vastlegden. World Press Photo organiseerde de workshop i.s.m. de Asia Europe Foundation.

Overzicht

Dit jaar vindt zogezegd de 48ste editie van de World Press Photo plaats. Daarin is ook plaats voor een klein overzicht van alle uitverkozen foto’s van de afgelopen 50 jaar. Ondanks dat we tegenwoordig worden overspoeld met televisiebeelden, blijven foto’s een speciale plek innemen. Bij binnenkomst in de grote ruimte van de Oude Kerk komen van alle kanten indrukwekkende emoties, details en verhalen op de bezoeker af. Rouw, pijn, wanhoop en vragen spatten van de beelden af. Het is een verzameling van mooie, lelijke, afschuwelijke en verbazingwekkende plaatjes. Geweld en oorlog contrasteren met stillere en meer vredige beelden van familieleven, culturele evenementen en glossy celebrityfoto’s. Er is wel een onderscheid gemaakt tussen de gruwelijke en minder gruwelijke afbeeldingen. De foto’s zijn zoveel mogelijk naar onderwerp gegroepeerd. Variërend van hongerstakingen, mode-reportages, de Olympische Spelen, uitgeprocedeerde asielzoekers, Darfur tot prachtige natuurbeelden. Opvallend zijn met name de reportage van de Noor Jonas Bendiksen over de val van de Sovjet Unie en de opkomst van de vijftien landen die daaruit zijn voortgekomen, een reportage over vier Amerikaanse soldaten die in Irak gewond raakten en inmiddels weer terug thuis zijn (Nina Berman) en de foto’s van James Hill over de nasleep van de gijzeling op de school in Beslan.

Al die verhalen en beelden maken behoorlijk veel indruk. De tentoonstelling is een mooie verzameling van nieuwsberichten die de wereld het afgelopen jaar in zijn greep heeft gehouden. Een mooie maar zware reis naar alle uithoeken en emoties van de wereld.