Boeken / Non-fictie

Toegankelijke wiskunde voor nerds

recensie: Vincent van der Noort - Getallen zijn je beste vrienden

Het maakt niet uit of het nu irrationeel, complex of quaternionisch is, Vincent van der Noort houdt er gewoon van.

Zoals Vincent van der Noort het in zijn boek Getallen zijn je beste vrienden uiteenzet, betreft het hier wel de ontboezemingen van een nerd. Dus de meer dan driehonderd pagina’s die hij over die getallen volschrijft, zijn niet aan iedereen besteed.

De kubus van een nerd

Al bij de hoofdstukindeling wordt duidelijk dat we met een wiskundige nerd te maken hebben. De hoofdstukken zijn niet traditioneel van genummerd van 1 tot en met 20, maar heten A1, E1, B3 et cetera. Dit correspondeert dan weer met de hoekpunten en ribben van een kubus. Tja, je hebt iets met wiskunde of niet natuurlijk.

Gelukkig begint Van der Noort in hoofdstuk 1 (A1 dus eigenlijk) heel bescheiden en kan iedereen zijn betoog nog met gemak volgen. Hij begint heel luchtig over associaties die mensen met getallen hebben. Zo zien sommigen oneven getallen als vrouwelijk of als blauw en even getallen als mannelijk of rood. Maar andersom kan ook. Iedereen heeft wel een associatie met bepaalde getallen. In het algemeen beperkt zich dat tot de kleinere getallen, bij grotere getallen (189563552489246734 bijvoorbeeld) is dat veel minder het geval.

Over oppervlaktes en diepgang


Bij Vincent van der Noort houdt die liefde hier echter niet op. Hij begint eigenlijk pas te leven bij zaken als priemgetallen en wordt pas écht opgewonden als hij  het heeft over 240-dimensionale symmetriegroepen binnen de Lietheorie. Wat in de wiskunde liefdevol Ewordt genoemd. En als we dit tegenkomen zijn we slechts halverwege het boek. Hierna wordt het alleen maar lastiger te volgen voor de wiskundige leken onder ons.

‘[E]indige groepjes van quaternionen die je met elkaar kunt vermenigvuldigen zonder ooit buiten je groep terecht te komen, zijn altijd de groep van draaisymmetrieën van symmetrische objecten in drie dimensies.’

Wat Van der Noort hierboven eigenlijk wil zeggen: ‘Je moet echt van getallen houden om ook van dit boek te houden.’ Dat neemt niet weg dat de auteur dit alles op een onderhoudende manier aan het papier heeft toevertrouwd. Zijn luchtige schrijfwijze houdt ook de inhoudelijk lastigere stukken moeiteloos overeind. Met een grapje hier en een kwinkslag daar kan de oppervlakkigere getallenliefhebber dit boek in elk geval waarderen.

Een idioot in twintig delen


En met twintig verschillende hoofdstukken en evenzoveel wiskundige onderwerpen is er voor elke getallenfreak wel iets van zijn gading te vinden. Al met al is dit dus een boek voor liefhebbers. Een zekere basisinteresse is zeker gewenst, maar dan heb je met Getallen zijn je beste vrienden een vermakelijk boek in handen. Of eigenlijk een kubus in boekformaat.

Daarmee is dit boek niet weggelegd voor de liefhebber van de grote Hollywoodproducties. Dergelijke films komen volgens Van der Noort meer overeen met de theoretische natuurkunde. Wiskunde is meer als een arthousefilm: ‘met mooie, vagelijk samenhangende beelden die alle kanten op meanderen en waar af en toe een depressieve idioot doorheen wandelt’. Voor de oplettende lezer: Vincent van der Noort is zo’n idioot. Maar wel een prettige.