Sublieme heruitgave van de klassieke strip Arman & Ilva

Vandaar dat er uitgevers zijn die oude strips opnieuw uitgeven. Daarvoor moeten ze dan eerst op zoek gaan naar het bronnenmateriaal. Originele tekeningen zijn er vaak niet, zeker niet van de oudere strips, dus moeten ze de eerste kranten- of albumuitgave gebruiken. Gelukkig beschikken we tegenwoordig over fantastische apparatuur die ons in staat stelt door middel van scans of digitale fotografie de fraaiste reproducties te vervaardigen. Soms zijn de heruitgaven daardoor van betere grafische kwaliteit dan de oorspronkelijke uitgaven. De heruitgave van Arman & Ilva van Uitgeverij Sherpa is hier ongetwijfeld het mooiste voorbeeld van.

Thé Tjong-Khing

Uitgeverij Sherpa is namelijk een uitgever die nooit een concessie doet aan de kwaliteit. Toen de eerste delen van de heruitgave van Arman & Ilva verschenen was ik dan ook stomverbaasd. De tekeningen waren van een welhaast superieure helderheid. Toen ik voor het eerst in mijn exemplaren bladerde, overviel me het gevoel dat je weet dat het kan, maar dat je desondanks toch nog verrast bent. Dat ligt natuurlijk niet alleen aan de drukkwaliteit die Sherpa eist van haar (Chinese) drukker. De tekeningen van Thé Tjong-Khing stellen de producenten ook in staat om te excelleren. Tjong-Khing is nu één van de grootste kinderboekenillustratoren van Nederland, maar daarvoor was hij al één van de meest getalenteerde striptekenaars. Voeg daarbij de kennis en kunde van vormgever Rudy Vrooman, die eens te meer geprezen moet worden omdat hij de perfecte sfeer weet te creëren die past bij het verhaal dat je leest. De symbiose van zulke vaklui garanderen je van een stripreeks om bij te watertanden.

De mens in de toekomst

Daarbij zou je bijna vergeten dat er een ‘vierte im Bunde’ is, de scenarioschrijver. Hij nam aan deze uitgave niet actief deel, want Lo Hartog van Banda overleed vorig jaar. Hij is één van de grootste tekstschrijvers van de Nederlandse stripwereld en ontving in 1975 de Stripschapprijs. Ook schreef hij de teksten voor populaire televisieseries als De Bereboot en Tita Tovenaar. Maar wie Arman & Ilva leest en wat meer let op de verhaallijn zal ontdekken dat Hartog van Banda vooral beschikte over een zeldzaam talent, namelijk het schrijven van tijdloze verhalen. Dat is gezien het genre al razend knap, want menig sciencefictionschrijver uit de tweede helft van de twintigste eeuw zag zijn verhalen door de technologische ontwikkelingen van de afgelopen decennia ingehaald.

Zo niet Hartog van Banda. Hij koos namelijk de verstandige weg om niet de technologie als het onderwerp van zijn futuristische verhalen te kiezen, maar de mens in een futuristische omgeving. En die toekomstige mens verschilt niet zo van de hedendaagse, maar wordt door de wereld om hem heen natuurlijk wel gevormd. Het was dan ook vooral dát aspect aan deze heruitgave dat me opviel, het tijdloze scenario. Het had bij wijze van spreken gisteren geschreven kunnen zijn en het wonderlijke is dat juist de tekeningen dan weer zo duidelijk laten zien dat het een strip uit begin jaren zeventig is. Het talent om zo te schrijven is slechts een enkeling gegeven. Jammer dat die enkeling er in dit geval niet meer bij kan zijn om de prachtige heruitgave van zijn werk te beleven. Maar gelukkig wordt toch zijn literaire erfenis op deze manier in ere gehouden.

Verschenen in de Arman & Ilva-reeks zijn:
De perfecte kringloop
Het spoor dat verdween
De ethiek van Xorxoz

Jos van Waterschoot is adjunct-conservator van het Stripdocumentatiecentrum Nederland, conservator van het Multatuli Museum en secretaris van Het Stripschap, Nederlands centrum voor belangstellenden in strips.