De strip als literatuur
.
De auteur, Paul Gravett, is een bekend gezicht in de Britse stripwereld. In de jaren tachtig was hij een centraal figuur bij het alternatieve stripblad Escape en de daaraan verbonden uitgeverij Escape Publishing – waar bijvoorbeeld Neil Gaiman (Sandman, Stardust) en James Robinson (Starman) hun schrijverscarrière begonnen. Van 1992 tot 2001 stond hij aan het hoofd van The Cartoon Art Trust, een organisatie die tot doel heeft de Britse strip te preserveren en te bevorderen. Tegenwoordig werkt Gravett als freelance journalist en schrijver. In 2004 kwam al zijn boek Manga: Sixty Years of Japanese Comics uit, over de ontwikkeling van de Japanse strip sinds de Tweede Wereldoorlog.
Ideaal voor de koffietafel
En nu ligt daar dus Graphic Novels: Stories to Change Your Life. Ongeveer het formaat van een Europees stripalbum, gedrukt op duur papier (192 bladzijden) en met een cover van Daniel Clowes (Eightball, Ghost World). Ideaal voor de koffietafel dus. In twaalf hoofdstukken probeert Gravett de beginnende striplezer over enkele algemene vooroordelen te helpen, kennis te laten maken met verschillende genres van strips, en behandelt hij werken die volgens hem de beste voorbeelden van deze genres zijn.
Het hoofdstuk over superhelden stelt bijvoorbeeld Frank Miller’s The Dark Knight Returns en Alan Moore’s Watchmen centraal. Beide titels worden kort geanalyseerd op hun gebruik van taal en beeld om een verhaal te vertellen. Hierna worden nog enkele andere titels voorgesteld voor wie na deze eerste ervaring verlangt naar meer. Mocht het je interesseren: Astro City, Promethea en Planetary worden aangeraden.
Een lust voor het oog
Graphic Novels is een solide boek dat duidelijk met veel enthousiasme en kennis van zaken is gemaakt. De korte introducties van elk genre zijn goed geschreven en staan vol met anekdotes van stripmakers. De analyses van verschillende strips zijn simpel en treffend. De overvloed aan afbeeldingen is een lust voor het oog, en maakt dat je het boek voortdurend doorbladert. Als je nog nooit strips hebt gelezen, is dit een fantastische introductie.
Het grote nadeel van Graphic Novels is dat het duidelijk op een Brits en Amerikaans publiek mikt. Al in de inleiding maakt de schrijver dit duidelijk: “I filtered my first, long shortlist through a number of criteria. First, they should be in English.” Weinig Frans of Belgisch werk, dus, en al helemaal geen Nederlandse klassiekers. Alleen materiaal wat ooit vertaald is, zoals van Moebius of Enki Bilal, maakt een kans. Graphic Novels is daarom niet zozeer een kennismaking met de wereld van strips, maar met de provincie van Engelstalig werk. De behandelde strips zijn een vreemde mengelmoes van oorspronkelijk Engelse en in het Engels vertaalde strips.
Bovendien plaatst Gravett wel heel erg de nadruk op ‘literatuur’. Hij wil de serieuze lezer binnenhalen, en laat commerciëlere strips daarom links liggen. Dit is een volkomen redelijke keuze, maar het feit blijft dat Graphic Novels zich daarmee beperkt tot een heel klein onderdeel van de Engelstalige stripmarkt. Hoe mooi vormgegeven het boek ook is, uiteindelijk is Graphic Novels zelfs als introductie zeer gelimiteerd in haar onderwerp en reikwijdte.
