Boeken / Non-fictie

God e.a.

recensie: Bert Wagendorp - De wereld volgens Wagendorp (onder voorbehoud)

Ongeveer 350 columns schreef Bert Wagendorp tussen april 2008 en juli 2010 in de Volkskrant. 110 zijn er nu gebundeld in De wereld volgens Wagendorp (onder voorbehoud). Dat is bijna 250 pagina’s mening van één man over zo’n beetje alles wat ons land bezig houdt.

En nog steeds kunnen we drie keer per week in de Volkskrant volgen hoe Wagendorp grip op de wereld om zich heen probeert te krijgen. Hij interpreteert en ordent het nieuws. Hij hoopt dat niet alleen hijzelf hier wijzer van wordt, maar dat ook de lezer een beter inzicht krijgt in de hedendaagse ontwikkelingen.

Tussenzinnen

Wagendorp doet dat op zijn geheel eigen manier. Dat is weliswaar sowieso een kernvereiste van een goede columnist, maar Wagendorp doet het niet alleen op zijn eigen manier maar ook goed. De auteur is vooral te herkennen aan zijn droge, cynische en sarcastische tussenzinnen. Dit is een stijlkenmerk dat sommige lezers misschien tegenstaat. Maar of dat nu zo is of niet: Wagendorp beheerst het tot in de puntjes.

Dus hemel en aarde waren aanvankelijk één, maar God haalde ze uit elkaar. […] Maar wie om te beginnen hemel en aarde scheidt, doet iets veel interessanters. Hij haalt ideaal en werkelijkheid uit elkaar en geeft het leven op aarde een doel, namelijk het ideaal. Goed gezien van God, dat scheiden.

Niet alleen God krijgt van Wagendorp zijn eigen nuchtere beschouwing. Ook onder andere de politiek, de sport, het milieu en de journalistiek krijgen de nodige aandacht. Allemaal in de Wagendorps karakteristieke stijl. En altijd met een duidelijke mening, die de betrokkenen (meestal) in hun waarde laat. Alleen Rita Verdonk, en in mindere mate Geert Wilders, moeten het soms afzien. ‘Verdonk is nog precies hetzelfde valse politieke loeder.’

Anker
Aan de oppervlakte blijft Wagendorp altijd redelijk en analytisch. De cynische ondertoon – en dan voornamelijk in die droogkomische tussenzinnen – brengt echter de niet mis te verstane boodschap van deze columns over. De auteur is misschien wel een mooi voorbeeld van een Nieuw Linkse Radicaal (wie daarover meer wil weten, moet bladzijde 192 van het boek opslaan). Hij biedt een helder tegengeluid in de chaotische, schreeuwerige wereld om ons heen.

De wereld volgens Wagendorp (onder voorbehoud) is een heerlijk heldere bundel van goed geschreven en doordachte columns. Door de juiste selectie uit de bijna 350 stukken is deze bundel een tijdloos document geworden dat tegelijkertijd een afspiegeling is van de tijd. Een beschrijving van het verleden, dat ons vandaag de dag een blik gunt op onze mogelijke toekomst. Volgens Wagendorp is ‘[i]edere tijdslijn […] een verzinsel, een anker dat we hebben uitgevonden om onszelf nog een beetje houvast te geven.’ En wij, als lezer, hebben daarnaast ook nog het anker Wagendorp dat ons regelmatig wat meer houvast biedt in zijn columns. En dat is geen illusie, maar een geruststellende zekerheid.