Niks bijzonders doen

U hebt gezegd dat het idee voor de plot uit een nieuwsbericht kwam. Maar waar komt het verband met poëzie vandaan?

Zaken als seksueel geweld en groepsverkrachting worden vaak in het nieuws uitgezonden. Ik weet ook niet precies waarom specifiek dit verhaal, dat ik een paar jaar geleden in een nieuwsitem tegenkwam, me bij is gebleven, maar ik wist meteen dat ik er een film over moest maken. Ik wist alleen niet wat de juiste methode zou zijn om dat te doen. Ik had een gangbare verhaallijn kunnen gebruiken, waarin het meisje rechtvaardigheid nastreeft, of een politieagent of journalist naar de verborgen waarheid zoekt. Maar dat sprak me niet aan.

Op een dag, toen ik op reis was in Japan, keek ik naar een kanaal voor slapeloze toeristen die niet kunnen slapen. Op dat moment dacht ik aan poëzie. Tegelijkertijd zag ik een vrouw van in de zestig voor me die voor het eerst les in poëzie kreeg. Het idee dat haar kleinzoon een van de daders was kwam ook ineens in me op. Direct, bijna instinctief.

Hoe lang hebt u aan het script gewerkt?
Het is lastig een onderscheid aan te brengen tussen het denk- en het schrijfproces. Ik heb ongeveer een jaar over nagedacht en drie maanden aan het script geschreven.

Besloeg het resultaat de gehele film of hebt u tijdens de opnames zaken toegevoegd of gewijzigd?
Ik heb niet veel veranderd na het schrijven van het scenario, ook al zocht ik wel naar aanpassingen. Bijna alles zat in het scenario. De film is in drie maanden opgenomen en in twee maanden gemonteerd.

Het acteerwerk komt erg natuurlijk over, maar is ook bijzonder subtiel en geraffineerd. Bent u een regisseur die veel repeteert en veel takes opneemt?
Mijn regiestijl kun je omschrijven als ‘niks bijzonders doen’. Ik wil niet dat mijn acteurs iets uitdrukken, maar dat ze iets voelen, en dat gevoel als uitgangspunt nemen. Het gaat om de emoties van de mensen. Ik repeteer liever niet te vaak.

Zowel Poetry als uw vorige film heeft een hoofdrol voor een sterke vrouw. Dat is niet alleen in de Koreaanse, maar ook in de wereldcinema opmerkelijk.
De vrouw in Secret Sunshine, die strijdt tegen haar demonen, is inderdaad erg krachtig, maar ik vind niet dat Mija een sterk karakter heeft. Aan het einde van de film maakt zij een moeilijke keuze die normale mensen niet zo gemakkelijk zouden kunnen maken, maar daarom is ze toch de hoofdpersoon? Personages als Mija vind ik interessant. Zij brengen een verlangen naar buiten dat in de meeste mensen — misschien ook in de toeschouwers — verborgen blijft.

Maar heeft het voor u veel betekenis dat het vrouwen zijn?

Secret Sunshine is een film over ontberingen en pijn. Poetry is een film over schoonheid en moraliteit. Volgens mij zijn vrouwen instinctief gevoeliger voor zulke zaken. Ze staan er in elk geval dichterbij. Daarom ben ik eerder geneigd vrouwen dan mannen te gebruiken.

Het kan ook met hormonen te maken hebben. Naarmate je ouder wordt, schijn je meer vrouwelijke hormonen te krijgen. Misschien word ik wel steeds meer een vrouw. Toen ik jonger was, was het een gegeven dat vrouwen anders waren. Nu ik ouder wordt merk ik dat de verschillen beginnen te verdwijnen.

U kaart in al uw films problemen aan die een specifiek Koreaanse context hebben, maar mij tegelijkertijd universeel lijken. In hoeverre zijn deze problemen voor u Koreaans?
Door de Koreaanse maatschappij en cultuur af te beelden probeer ik bepaalde vragen te stellen. Het lijkt misschien alsof ik maatschappelijke of politieke kritiek lever, maar mijn thema’s zijn inderdaad breder, universeler.

Als je iets over de mensheid wilt zeggen, kun je onmogelijk voorbij gaan aan hun omgeving. Je kunt daar geen scheiding in aanbrengen: mensen zijn onlosmakelijk verbonden met hun eigen realiteit. Seksueel geweld speelt zich overal af. Die houding die je vaak ziet, is dat het voor niemand goed is als zoiets naar buiten komt, zelfs voor het slachtoffer. Dat is niet uitsluitend een Koreaans probleem.

In het geval van Secret Sunshine gaf ik een beeld van de kerk, het geloof en gelovigen, maar dat was maar een klein onderdeel van mijn thema. Wat ik in feite wilde doen is niet alleen vragen stellen over religie, maar problemen met de mensheid in kaart te brengen.

De vorige keer dat ik u sprak, zei u dat u ooit dacht tevreden te zijn als u vijf films zou kunnen maken. Wat denkt u nu?
Op dit moment weet ik niet wat ik moet doen. Elke keer als ik een film maak, denk ik dat ik ermee op moet houden. Het is een erg zwaar proces en ik voel me van binnen erg zwak. Te zwak. Elke keer zeg ik tegen mezelf dat ik moet stoppen, om vervolgens na het voltooien van de film te vergeten hoe zwaar het proces was. Maar deze keer is het gevoel wel blijven hangen. Ik weet dus niet of ik nog moet doorgaan. Mijn vrouw zegt dat ik er nog vijf moet maken.

Met dank aan Teun Meeuwsen voor de vertaling. Lees hier een recensie van Poetry.