Film / Achtergrond
special: IDFA 2013

IDFA: Deel 5

In dit vijfde deel van IDFA is er aandacht voor de strijd tot beste dirigent, een zoektocht naar obscure kerstmuziek, de passie voor het vak van documentaire maken en het leven van legende Shep Gordon, die Alice Cooper beroemd maakte.

DEEL 1 | DEEL 1| DEEL 3 | DEEL 4 | DEEL 5 | DEEL 6

Inhoud: One Minute for Conductors | Jingle Bells Rocks! | The Art of Observing Life | Supermensch The Legend of Shep Gordon

Zinderende competitie

One Minute for Conductors
Angel Esteban, Elena Goatelli • Spanje/Italië, 2013
3.5

~

Met het brede aanbod documentaires op IDFA kan een competitiefilm natuurlijk niet ontbreken. Esteban en Goatelli volgen 130 deelnemers in een competitie in Italië, waarbij de winnaar uitgeroepen wordt tot beste dirigent. De prijs? Het dirigeren van grote symfonieorkesten in ondermeer Florence.

One Minute for Conductors toont de afvalrace van binnenkomst tot de finale, waarbij vijf finalisten overblijven. Alle deelnemers hebben een passie voor muziek en enige tot veel ervaring in het leiden van een orkest. Opvallend is dat de deelnemers uit alle streken van de wereld komen. Italië, Nederland, maar ook China en Japan zijn vertegenwoordigd. Maestro Gustav Kuhn, leider van de jury, verbaast zich hierover, want eerder waren er vooral deelnemers uit Europa. Een verschil dat volgens hem een gevolg is van het fenomeen internet.

Ondertussen moeten de deelnemers hun kunsten voor de ogen van de jury vertonen, al dan niet gecorrigeerd door de imposante verschijning van Kuhn. Dirigeren is een niet te onderschatten vak, waarbij een grote kennis van de composities vereist is. Maar ook precisie, gevoel en leiderschap. Naarmate de finale dichterbij komt stijgt de spanning. De deelnemers weten hun zenuwen nauwelijks te bedwingen, maar als ze er eenmaal staan neemt de passie voor muziek het over. Dit leidt tot mooie scènes, waar ogenschijnlijk verlegen mensen opgaan in hun rol als dirigent en één worden met het stuk. 

Een manco is wel dat je als kijker weinig te weten komt over de achtergronden van de deelnemers. Zo worden zij niet geïntroduceerd en leert de kijker hen pas gaandeweg kennen. Van de vijf finalisten weet je uiteindelijk dat ze allen een grote passie voor muziek hebben en dat met het winnen van deze competitie een droom uitkomt. Wat ze verder in het dagelijks leven doen wordt niet belicht. Daarmee is One Minute for Conductors een documentaire geworden die vooral oog heeft voor de passie van het vak, maar persoonlijke drijfveren of doeleinden op de achtergrond stelt (Suzan Groothuis).
Terug naar boven

Obsessie voor kerstmuziek

Jingle Bell Rocks!
Mitchell Kezin • Canada, 2013
3.5

~

Kerstmuziek is een ondergesneeuwd kindje onder muziekverzamelaars. Mitchell Kezin, zelf verwoed verzamelaar, gaat stad en land af om bijzondere vinyluitgaven van kerstmuziek te vinden. Het genre maakt niet uit: alternatieve pop, hiphop of soul, zolang het maar obscuur is.

Zijn passie voor kerstmuziek is als klein jongetje ontstaan. Zijn vader was vaak afwezig, wat Mitchell met name tijdens de feestdagen een gevoel van gemis en weemoed gaf. Toen hij de kerstplaat ‘The Little Boy That Santa Claus Forgot’ van Nat King Cole hoorde, was hij direct geraakt.

Jingle Bell Rocks! volgt Mitchell terwijl hij twaalf van zijn meest geliefde alternatieve kerstsongs ontsluiert.  Al trekkend door Canada en de VS ontmoet hij muziekverzamelaars, dj’s en muzikanten als Rev Run van Run DMC en Wayne Coyne van The Flaming Lips. Allen vertellen over hun band met kerst, eigen kerstcomposities of gewilde verzamelobjecten. Dat kerst niet alleen nostalgie bestiert, maar ook vrolijk of maf kan zijn of serieuze thema’s als raciale ongelijkheid en godsdienstvrijheid behandelt, blijkt wel uit titels als ‘Santa Claus Was a Black Man’ en ‘Green Chri$tma$’.

Op originele en verfrissende wijze benadert Mitchell de betekenis van kerstmuziek in de breedste zin. Hoewel hij er in eerste instantie van uitging dat hij de enige was met deze obsessie, blijken er toch flink wat verzamelaars van kerstmuziek rond te lopen. Mocht je dus in een platenzaak een verdwaalde kerstplaat tegenkomen (vaak gecategoriseerd onder kindermuziek!), dan is er nog best kans op een collector’s item.

Jingle Bell Rocks! toont een uniek inkijkje in de obscuriteiten van dit specifieke genre. Dat kerst uiteindelijk toch om nostalgie en familiebanden draait, blijkt uit de persoonlijke noot die Mitchell er in verwerkt: teruggrijpend op het ontstaan van zijn obsessie, wordt er speciaal voor hem een nieuwe uitvoering van ‘The Little Boy That Santa Claus Forgot’ gemaakt. Met zijn specifieke thema zal Jingle Bells Rocks! niet iedereen aanspreken, maar het is wel leuk voer voor vinylverzamelaars en jawel, liefhebbers van kerstmuziek (Suzan Groothuis).
Terug naar boven

Portret van passie

The Art of Observing Life
Marina Goldovskaya • VS/Ruslandë, 2013
4.0

~

In The Art of Observing Life neemt de Russische documentairemaakster Marina Goldovskaya bekende documentairemakers als D.A. Pennebaker, Richard Leacock en Allan King onder de loep.  Goldovskaya, die zelf een behoorlijke staat van dienst heeft opgebouwd, probeert middels interviews te achterhalen wat de documentairemakers in hun vak drijft.

Ze slaagt er wonderwel in de persoonlijke drijfveren en passie van de documentairemakers vast te leggen. De meest intieme en persoonlijke ervaringen die met haar gedeeld worden zijn die van Leacock en King, die bevlogen vertellen over het vak van documentaires maken. De interviews gaan vergezeld van beelden uit hun invloedrijke documentaires zoals A Married Couple (1969), waarin de realiteit met een ziel wordt vastgelegd. Als documentairemaker die ziel zien te vangen is een uitdaging. Oprechtheid en passie zijn van belang, evenals het winnen van vertrouwen van degene die gefilmd wordt. 

In The Art of Observing Life lukt het Goldovskaya de ziel van de documentairemakers te tonen. Zo geeft King dan ook aan dat hij zich bijzonder op zijn gemak voelt voor haar camera. Dat ze allebei een vak, een passie delen, zal hierbij zeker een meerwaarde hebben. Goldovskaya’s documentaire kan dan ook als monument gezien worden voor invloedrijke Amerikaanse documentairemakers, die hun stempel hebben gedrukt op het vastleggen van de realiteit en daarbij niet schroomden waar gevoel en emotie vast te leggen.

Sommige geïnterviewde documentairemakers, zoals King,  zijn inmiddels overleden. Dat maakt van The Art of Observing Life des te meer een must see – een kans om de pioniers van de documentaire aan het woord zien, waarbij ze je gegarandeerd in de ziel zullen raken. (Suzan Groothuis).
Terug naar boven

Van Alice Cooper tot meesterchef

Supermensch The Legend of Shep Gordon
Mike Myers • VS, 2013
3.5

~

Shep Gordon stapte zijn carrière als manager onbevangen in. Het was Jimi Hendrix die hem op het idee bracht, overigens nadat er een wat ongelukkig incident had plaatsgevonden. Shep, die vanuit zijn hotelkamer vermeende dat er een vrouw werd aangevallen, stormde naar buiten om haar uit handen van haar belager te redden. Zijn heldhaftig optreden verbrak echter een wild seksavontuur – tussen Janis Joplin en Jimi Hendrix welteverstaan. Een van de sterke (of waargebeurde?) verhalen die de film rijk is.

Shep begon met het managen van Alice Cooper. Een naam die nogal wat verwarring veroorzaakte, gezien Alice ook wel geboekt werd als vrouwelijke folkartiest. De eerste optredens waren geen succes. Maar met Sheps onconventionele methoden, zoals het meenemen van een kip naar een optreden (die vervolgens door Cooper het publiek in gegooid werd, ervan uitgaande dat het beest kon vliegen) rees Cooper uit tot een van de grote namen in de rockgeschiedenis.

Sheps creatieve vermogens en innemende persoonlijkheid leidden tot het sluiten van goede deals met platenmaatschappijen. Na Cooper kreeg hij andere grote artiesten als Blondie en Luther Vandross onder zijn hoede, waarbij het opvallend was dat Shep zich niet aan een enkele muzikale stijl vasthield. Dat hij van meerdere markten thuis was, bleek ook uit het feit dat hij het fenomeen ‘celebrity chef’ onder de aandacht van de media wist te brengen.

Mike Myers, bekend van Wayne’s World en Austin Powers, levert met Supermensch The Legend of Shep Gordon zijn debuut af. Aan de hand van footage-materiaal en talking heads, zoals goede vriend Michael Douglas, Tom Arnold en Meyers zelf, wordt het succes van Shep uit de doeken gedaan, maar ook vol lof gesproken over de man zelf. Een innemend en creatief mens, die het zakelijk gezien altijd voor elkaar kreeg om mensen effectief in de markt te zetten.

Hoewel Myers met zijn documentaire misschien een wat eenzijdig beeld schetst (de titel is niet voor niets Supermensch) kan je als kijker niet anders dan concluderen dat Shep een bijzonder fenomeen is. Creatief, bereid om risico’s te nemen en een wild leven vol avonturen. Daarbij doemt wel de vraag op of alles zo gegaan is als Shep beweert, buiten een levendige fantasie heeft de man namelijk ook jaren drugs gebruikt. Eigenlijk doet het er ook niet toe: Shep creëert zo mede zijn eigen legende (Suzan Groothuis).
Terug naar boven