- Het 3e Leids Film Festival

Dit jaar vond de derde editie van het Leids Filmfestival plaats en het massaal toegestroomde publiek voor de fraaie bioscoop Trianon, het epicentrum van het festival in het historische centrum van de stad, doet vermoeden dat het evenement aan populariteit wint. Dat is ook niet zo gek, aangezien sommige van de films die er draaiden de interessantste zijn die de komende maanden in de bioscopen verschijnen. 8WEEKLY was erbij en maakte een selectie.

Het satirische tv-programma Saturday Night Live heeft door de recente Amerikaanse verkiezingsrace veel aan populariteit gewonnen. Vooral de imitatie van Sarah Palin door comédienne Tina Fey wordt geprezen. Vóór dit grote succes waren de mensen voor en achter de camera bij SNL betrokken bij een speelfilm die de komende week in Nederland in premiére gaat. Baby Mama is een romantische komedie over de 37-jarige succesvolle carrièrevrouw Kate Holbrook (Fey), die een grote babywens heeft. Als blijkt dat ze niet zwanger kan worden, besluit ze met behulp van een surrogaat een kind te krijgen. Deze Angie (Amy Poehler) is de ultieme tegenpool van Kate, maar gaandeweg groeien de twee naar elkaar toe. Baby Mama is te zien als de tegenpool van films uit de Judd Apatow-stal, zoals The 40 Year Old Virgin, Superbad en Knocked Up. Waar dat echte mannenfilms zijn die door hun oprechtheid en scherpe scenario’s aantrekkelijk zijn, is Baby Mama dat voor de vrouwelijke doelgroep. Actrices Fey en Poehler zijn perfect op elkaar ingespeeld en met behulp van leuke bijrollen van Steve Martin, Greg Kinnear en vooral Sigourney Weaver maken zij van Baby Mama niet alleen een aangename romantische komedie, maar ook een scherpe analyse van de tijdgeest waarin succesvolle vrouwen gedwongen worden een keuze te maken tussen hun carrière en een gezin. Afgezien van het te zoetsappige einde is dat een aangenaam nieuw geluid uit Hollywood. (Arman Avsaroglu)
Terug naar boven

~
Hoe verfilm je een boek over een epidemie van blindheid? Het is een vraag waarmee regisseur Fernando Meirelles (Cidade de Deus

, The Constant Gardener) zichtbaar heeft geworsteld. Met veel visueel vernuft heeft hij hetzelfde effect proberen te bereiken als Nobelprijswinnaar José Saramago in zijn schitterende roman, maar zijn poging is niet volledig geslaagd. Het verhaal lijkt uitermate geschikt voor het witte doek. Als een stad plotseling overvallen wordt door een mysterieuze epidemie van blindheid, wordt besloten de blinden af te zonderen in een geïsoleerde gevangenis. De vrouw van de dokter (geen enkel personage heeft een naam) is de enige in de kliniek die haar gezichtsvermogen nog heeft. Ze probeert haar medemensen te helpen, maar moet aanzien dat al snel het recht van de sterkste gaat heersen, iets dat gruwelijke gevolgen heeft. Het grootste probleem van Blindness is dat Meirelles te halfslachtig te werk gaat. Om het grote publiek niet van zich te vervreemden, besluit hij de gruwelijkste scènes, zoals groepsverkrachtingen en voedselrellen, niet duidelijk in beeld te brengen. Deze scènes behoorden tot de krachtigste in Saramago’s boek, maar door de concessies die Meirelles heeft gedaan, wordt de kijker er niet warm of koud van. In de handen van een regisseur die de controverse niet schuwt, zoals Michael Haneke, was deze film wellicht geslaagder geweest en had hij ook daadwerkelijk iets zinnigs kunnen zeggen over de fundamentele boodschap van dit verhaal: de blindheid van de mens. Dat is Meirelles niet gelukt. Dat is jammer, omdat de goede acteurs (Julianne Moore, Mark Ruffalo) en het interessante camerawerk een betere film hadden verdiend. (Arman Avsaroglu)
Terug naar boven

In de VS waar intellectuelen als Sarah Palin het nog ver kunnen schoppen lijkt alles mogelijk. In Burn After Reading zijn de onwaarschijnlijke situaties van de oliedomme en doortrapte personages daarom misschien niet eens zo ver gezocht. Een schijfje met de memoires van CIA-agent Osborne Cox (John Malkovich) komt in handen van sportschoolmedewerkers Chad en Linda (Brad Pitt en Frances McDormand). Dit duo houdt de informatie voor staatsgeheim en wil er een slaatje uit slaan door deze aan de Russen te verkopen. In de alom heersende miscommunicatie valt natuurlijk af en toe een lijk; onverwacht en onverdiend, zoals het hoort in een Coen-film. Sexneuroot Harry Pfarrer (George Clooney) is furieus als hij ontdekt dat zijn vrouw óók vreemd gaat. De neukmachine, door handige Harry zelf in zijn hobbykelder gefabriceerd, moet het ontgelden. Hij slaat het ding met een bijl aan barrels. Het is de vermakelijkste scène in de film. Verder wordt het komieke in situaties veelvuldig benadrukt door de nadrukkelijke mimiek van de acteurs. Treffend is Clooneys uilige verbijstering als hij overal geheim agenten meent te ontwaren. Of de voortdurend bedroefde maar berustende blik van sportschoolhouder Richard Jenkins, de vleesgeworden depressie. Maar wat bedoelen de Coens met hun film? Is dit een parodie op de Amerikaanse samenleving? Of gaat het alleen om de ster-acteurs in hun wat lang uitgevallen cameo-rollen? En is de film nou leuk? Jawel, maar zoek er niet teveel achter. (Evert Pronk)
Zie ook onze lange recensie.
Terug naar boven

‘Neuh, daar ga ik niet naar kijken, die film gaat over politiek in de jaren zestig of zo.’ Volgens sommige foyergeluiden is geschiedenis nog steeds impopulair onder jongeren. Je ziet een gedachteballonnetje boven hun hoofden: ‘saai’. In Duitsland daarentegen, waar hij al enige maanden draait, vinden velen dat Der Baader Meinhof Komplex teveel actie en te weinig diepgang biedt. Onder vuur liggend steken ze nerveus giechelend nog een sigaretje op: Andreas Baader en Holger Meins. In de geest van hun voorbeeld Che Guevara riskeren ze hun huid voor de waarheid. Hún waarheid. In het (West-)Duitsland in de jaren rond 1970 vinden geëngageerde jongeren dat onvoldoende is afgerekend met het nazi-verleden. Ex-nazi’s bezetten nog altijd verantwoordelijke maatschappelijke posities. De Rote Armee Fraktion onder leiding van Andreas Baader, Ulrike Meinhof en Gudrun Ensslin bindt de strijd aan met het Duitse establishment. In hun gevecht tegen het ‘nieuwe fascisme’ achten zij alles geoorloofd. Hun doel is immers een menselijker maatschappij. Maar bij het nastreven van hun idealen ontwikkelen ze zich van kritische studenten tot meedogenloze moordenaars. Niet alleen hooggeplaatsten met een bedenkelijk verleden worden onbarmhartig neergemaaid, ook hun chauffeurs moeten het ontgelden. De enige die hun denkpatroon begrijpt is hun vervolger: politieman Horst Herold (Bruno Ganz). Ook al gebruikt Edel er tweeëneenhalf uur voor; het tonen van de ontwikkeling van een groep historische personen binnen de politieke mores van rond 1970 is geen sinecure. Ja, het geweld spettert van het doek. Toch is het geen actiefilm, zoals ook de trailer suggereert. En nee, niet alle feiten komen aan bod. Maar het is ook geen journalistiek verhaal. Edel heeft ervoor gekozen de contemporaine grimmige atmosfeer op te roepen die hij als generatiegenoot van de Baader-Meinhofleden zelf moet hebben gekend. Dat is hem gelukt. (Evert Pronk)
Terug naar boven

Misschien wel de beste film op dit filmfestival van Leiden was Changeling, het nieuwste meesterwerk van het 78-jarige fenomeen Clint Eastwood. Eastwood was al een gerespecteerd regisseur sinds de prachtige anti-western Unforgiven uit 1992, maar zijn films lijken alleen maar beter te worden naarmate hij ouder wordt. Voor Changeling maakte Eastwood gebruik van het dramatische, waargebeurde verhaal van Christine Collins (Angelina Jolie), wier zoontje in 1928 wordt ontvoerd. Vijf maanden later krijgt ze te horen dat hij gevonden is, maar bij thuiskomst blijkt dat de jongen niet haar zoon is. Ze wordt niet geloofd en begint een publieke strijd tegen de corrupte politie om haar kind terug te krijgen. Alle aspecten aan Changeling laten zien dat Eastwood het ambacht tot in de puntjes beheerst. Hij haalt het beste uit alle acteurs, waarbij vooral de prestatie van Angelina Jolie uitermate sterk is, het camerawerk van vaste Eastwood-medewerker Tom Stern is gracieus en functioneel en de muzikale ondersteuning van Eastwood zelf is eveneens ijzersterk. Changeling is een emotioneel verwoestende film die weinig ruimte biedt voor humor of verlossing, waardoor het verhaal van Christine Collins nog dagen in het hoofd blijft rondspoken. (Arman Avsaroglu)
Terug naar boven

Leraar en schrijver François Bégaudeau speelt zichzelf als klasseleraar van een middelbare-schoolklas. Zijn leerlingen komen uit diverse culturen. Hun gedragingen, gekoppeld aan hun afkomst botsen voortdurend. De klas is metaforisch voor de onderwijsproblematiek in de Franse banlieus. François en zijn collega’s zetten zich in om hun leerlingen zo goed mogelijk onderwijs te geven. Om zich daarbij niet te laten ontmoedigen zoeken ze elkaars steun en advies. Zo besluit François Anne Frank in plaats van Voltaire klassikaal te lezen, omdat de opvattingen van Anne wellicht beter aansluiten bij de gedachtewereld van zijn leerlingen. François’ flexibele opstelling haalt het beste in zijn leerlingen boven. Als het een jongen maar niet lukt een opstel te schrijven, mag hij in plaats daarvan een fotoreportage maken. Zo ontdekt hij zijn onvermoede talent. Hoewel de leerlingen geestig en inspirerend zijn, kunnen zij door hun moeilijke gedrag het enthousiasme van hun leraar onderuithalen. Ondanks zijn kwetsbare positie deinst de leraar er niet voor terug met zijn leerlingen in discussie te gaan. François’ eerlijkheid verrast hen vaak op positieve wijze, maar zijn opvattingen over omgangsvormen en ethiek stellen zij voortdurend op de proef. Vaak is het of de kijker er zelf bij is, en de leraar vanuit de bioscoopzaal te hulp wil schieten als hij zich in een penibele situatie bevindt. Binnen het genre is de film een waardige opvolger van het veelgeprezen Être et avoir (Nicolas Philibert, 2002). (Evert Pronk)
Terug naar boven

De film Versailles is vol paradoxen. In het verzorgingshuis wordt een bejaarde vrouw liefdevol door Nina gewassen. In een andere scène zien we hoe de zwerver Damien Nina’s zoontje baadt. Om te kunnen werken, en om te voorkomen dat haar zoon Enzo door de kinderbescherming wordt afgenomen, heeft Nina haar kind achtergelaten bij Damien. Nina wil Enzo eigenlijk niet loslaten, Damien wil hem eigenlijk niet grootbrengen. Beiden houden van het kind. Noodgedwongen neemt Damien de vaderrol op zich. Ondanks zijn eigen weerstand tegen de burgerlijke maatschappij zorgt hij ervoor dat Enzo een dak boven het hoofd krijgt en naar school gaat. Hiervoor moet hij zich allerlei moeite getroosten in de vorm van rotbaantjes en bureaucratische vernederingen. Het gaat in deze film over het recht op zelfbestemming, over keuzes en vooral ook over menselijke waardigheid. De vergelijking met De Sica’s Fietsendieven doet zich gelden. Net als in deze klassieker vormt vertrouwen de synthese tussen de vertwijfelde kruistocht van de vader en de aandoenlijke volgzaamheid van de zoon. Tegen de achtergrond van dit realistische drama speelt de Franse daklozenproblematiek. Ook in het welvarende Frankrijk leven mensen in tenten of zelfgemaakte bouwsels. Dit gebeurt ook in de bossen rond Versailles. Een groter contrast tussen de praal van de paleizen en tuinen en de armzalige bouwsels in het bos is nauwelijks denkbaar. Met sombere blauwtinten accentueert Pierre Schöller de miserabele atmosfeer. Enzo lijkt soms iets teveel op het ‘huilende zigeunerjongetje’. De onlangs overleden Guillaume Dépardieu speelt een geloofwaardige Damien. (Evert Pronk)
Terug naar boven

Tijdgeest

Vox populi
Eddy Terstall • Nederland, 2008

Vox populi draait om de leider van de Rood-Groenen, Jos Fransen (Tom Jansen), die door toedoen van zijn dochter, die een relatie begint met de volkse Sjef (Johnny de Mol), in contact komt met een typisch Amsterdams volksgezin. Onder invloed van de vader van Sjef, Nico (een schitterende rol van Ton Kas), begint Fransen een populistische koers te varen, zeker als hij merkt dat dit in de peilingen wordt beloond. Je kunt veel van Eddy Terstall zeggen, maar niet dat hij zich niet bewust is van de tijden waarin we leven. Als geen andere Nederlandse regisseur slaagt Terstall er met zijn films in de tijdgeest te vangen Met Vox populi sluit hij zijn drieluik over de Nederlandse samenleving af. De eerdere delen, Simon over de dood en Sextet over de seksuele moraal in Nederland, waren van wisselende kwaliteit en dat is bij Vox Populi helaas niet anders. Er valt genoeg te lachen in de film en de satire op het toenemende populisme in de Nederlandse politiek is zeker geslaagd, maar het scenario, dat de personages voortdurend intellectuele volzinnen in de mond legt, is nogal eens te veel van het goede. (Arman Avsaroglu)
Zie ook onze lange recensie.
Terug naar boven