Highlights, shorts en winnaars

Er was in Utrecht veel te genieten op het vijftiende Holland Animatie Film Festival. In een rijke variëteit aan stijlen waren korte en lange animatiefilms van over de hele wereld te zien.

DEEL 1 | DEEL 2

Het is ondoenlijk om een evenwichtig overzicht te geven, dus we zullen ons beperken tot de highlights en de bijzondere films, enkele langere films eruit lichten en de prijswinnaars becommentariëren. China stond met een speciaal programma extra in de belangstelling. Twee makers vielen daarbij in het bijzonder op: Lei Lei en Sun Xun. Daarnaast is het prachtige Double Fikret meerdere malen geroemd in het programmaboekje en zeker niet onterecht.

Competition Shorts 1

Misschien wel het beste programma van het festival. Het Estse Body Memory, van Ülo Pikkov onderscheidt zich met de prachtige muziek, die doet denken aan Arvo Pärt. Twee winnaars zitten in dit programma. Zowel het prachtige Aalterate, dat een soort symfonische vergankelijkheidscinema laat zien, en het onrustige Two, een beeldencompositie op klassieke muziek. Vreemd dat tussen al het moois wat er getoond werd, juist Two een prijs wint. Zou het te maken hebben met de aanwezigheid van de maker? De mooiste film in dit programma is The Monster of Nix, Rosto, een Nederlands/Belgisch/Franse co-productie met een geweldige voice-casting waarin ondermeer Terry Gilliam en Tom Waits te horen zijn. De film blinkt uit in haar fantasie, die een mix lijkt tussen Neil Gaiman op LSD en The Neverending Story. Een musical-animatie met prachtige songs, die zich laat vertellen als een duister sprookje. De films Rossignols en décembre en One more time! Zijn verwant aan elkaar, beiden gebruiken ze een stopmotion schildertechniek. De laatste is geproduceerd door Alexander Petrov, de grondlegger van deze stijl, en lijkt een ode aan hem te zijn van een nieuwe lichting Russische filmmakers.

Competition Shorts 4

De interesse in dit programmaonderdeel werd gewekt door een still van een van Sun Xun’s films. In deel 4 was onder andere het licht melancholische Brandt Rhapsodie te zien, een videoclip van François Avril op een nummer van Benjamin Biolay en Jeanne Cherhal. De tekst eronder vertelt in een vlotlopend rijm het verhaal over twee geliefden. The Women’s Day Gift van Mihail Dvoryankin borduurt verder op de liefde. Hoewel het de liefde is van jonge kinderen is de film een stuk droeviger dan Brandt Rhapsodie. De allegorische eigenzinnige beeldtaal van Sun Xun komt onbegrijpelijk over op het eerste oog, maar weet qua schoonheid te boeien. In zijn films staat het in de vergetelheid raken van traditionele waarden in het moderne China centraal. Dat mag zo zijn, hij weet het vooral mooi in beeld te brengen. Landgenoten Chen Xi en An Xu vertoonden hun Grain Coupon. De film valt op vanwege de authentieke stijl, maar op verhalend gebied kunnen de twee nog wel wat groeien.

Competition Shorts 6

Deel zes is een wisselvallig programma met uitschieters en tegenvallers. Om met de laatsten te beginnen. The Great Rabbit van Atsushi Wada hanteert een stijl die je moet liggen en dat lukte in dit geval in het geheel niet. De andere tegenvaller was precies de film waar ik grote verwachtingen van had: Maska, van de Quay Brothers. Sterk beïnvloedt door de meester van de stopmotion, Jan Švankmajer, komen ze met een onnavolgbaar verhaal, dat niet meer wordt dan kijkdoos-cinema en stopmotion spielerei. Gelukkig werd er sterk geopend met Lazarov, waarin een dode kip tot leven wordt gewekt, die dan maar direct wraak neemt op haar onderzoeker. Dit gefreakte filmpje zit vol hilarische beelden. Eveneens geniaal is Double Fikret van de Chinees Haiyang Wang. Nog het best te vergelijken met de associatieve stijl van Terry Gilliam en precies zo’n film die je fantasie uit haar verbanden rukt en nieuwe werelden laat zien. Absurdisten en surrealisten komen hier geheel aan hun trekken! Daarnaast kende dit programma een van de winnaars, namelijk Oh Willy… van Emma de Swaef en Marc James Roels. Een aandoenlijk verhaal over een jongen die opgroeit in een naturistenkamp en na de dood van zijn moeder terugkeert.

Cartoon D’or

De Cartoon D’or is een prestigieuze Europese prijs voor korte animatiefilms van Cartoon, de European Association of Animation Film, mede mogelijk gemaakt door het MEDIA Programme. Nick Park (de man achter onder andere Wallace and Gromit) won in 1991 de eerste Cartoon D’or, met zijn film Creature Comforts. Het merendeel bestaat uit computergeanimeerde shorts, die qua stijl vooral aan de Pixar en Dreamworks doen denken. Pivot lijkt nog het meest op een computerspelletje uit de jaren negentig en onderscheidt zich met een leuke twist in het verhaal. The External World kent spuuglelijke animaties, maar is gelukkig zo grof, dat er genoeg te lachen valt. De enige inzender met visie en durf is echter de Pool Damian Nenow met zijn oorlogsparabel Paths of Hate. Hierin komt een stripverhaal tot leven, waarin een Engelse piloot in de Tweede Wereldoorlog tegen een Duitse piloot vecht. Nenow weet met gebruik van horrorelementen zijn verhaal spannend te houden.

Winners Programme: Kei Oyama’s Choice Part 2

Japan is een actief land op het gebied van film. Veel van wat er daar uitkomt is moeilijk in de rest van de wereld vertoonbaar. Het indielabel CALF wil daar verandering in brengen. Samen met Kei Oyama, die in een eerdere editie van HAFF in de prijzen viel, zijn er twee programma’s samengesteld met favorieten van Oyama. Het tweede programma bood een afwisselende selectie van animatie uit Japan. Pika pika laat met een lichtshow door een groepje enthousiastelingen en met behulp van stopmotion techniek prachtige figuren zien. In Mirai Mizue lopen Escherachtige figuren op hoog tempo en begeleidt op muziek op wonderlijke manier door elkaar heen, waardoor het geheel een psychedelisch effect krijgt. Ook Atsushi Wada’s eigenzinnige stijl is goed vertegenwoordigt.

Competition Dutch Animation 2

Deze competitie staat open voor alle animatieproducties van Nederlandse bodem. In drie programma’s wordt de rijke diversiteit aan Nederlandse makelij getoond. Deze serie opent met het serene A history of the title sequence. Het hoogtepunt van deze serie is Chase. Een film die interessant is vanwege zijn concept, namelijk dat alles in de film bestaat uit driehoekjes, of een verzameling driehoekjes en dat door het goede gebruik van geluid en effecten er een verhaal ontstaat. Iedereen heeft gegarandeerd een andere film gezien. De bedrijfsfilm van Naturalis is prachtig vormgegeven en Auditie wist heel doeltreffend een gevoelige snaar te raken. Dat deed ook Zelf Portret, waarin Rembrandt van Rijn in zijn schilderijen duikt om zijn evenbeeld te bezweren. Een Dr. Jeckyll and Mr. Hyde in een nieuw jasje. Opvallend is dat de films die het meer van hun komische aspect moeten hebben, kwalitatief en creatief de minst goede inzendingen zijn.

Competitie European Student Films 1

De Europese studentenfilms lieten eveneens een gevarieerd aanbod zien. Hierbij viel de Slowaak Peter Budinsky op met zijn zeer komische en originele tWins. Twee broers, een grote en een kleine zijn aan elkaars hoofd vastgegroeid. De grote broer is de macho en de bokskampioen die zijn kleine broertje voortdurend verslaat, waarop de kleine op zijn eigen manier naar wraak zoekt. Hilarisch wordt de film vooral wanneer een van beide komt te overlijden en ze onafscheidelijk blijken te zijn. Conte de Faits, de prachtige film van Jumi Yoon, bevat mooie muziek en is geanimeerd in de stijl van de hierboven genoemde Alexander Petrov. A Plastic Life van Suyin Tjon A Hie (afgestudeerd aan de Design Academy Eindhoven) blinkt uit door het geniale idee om aan de hand van een jarenlang gegroeide plastic-tasjesverzameling een alternatieve kijk op onze maatschappij te geven. Tevens ‘a trip down memorylane’.

Hogeschool voor de Kunsten, Utrecht

Wat opviel aan de films van de Hogeschool van Utrecht is dat de focus lijkt te liggen op de VS. De stijl en de humor komt overeen met wat we vaak van overzee zien. De studenten die toelichting gaven beaamden dit. Ze geven toe doorgaans door Amerikanen te zijn beïnvloedt, ook omdat animatiefilms uit andere landen moeilijker te vinden zijn. Mac ‘n’ Cheese, die in meerdere programma’s te zien was, is een leuke vlotte productie die als een oefening aandoet. Sheeped Away, Amy en Rooted vertellen het meest van allen een verhaal. De eerste grappig, hierin worden de schapen van een schapenliefhebber opgestraald door een UFO, waarna hij zich mee laat opstralen om vervolgens op de beloofde planeet van schapen terecht te komen. Amy is een somber verhaal over een meisje dat geweld aangedaan wordt door haar verzorgster (leuk in beeld gebracht aan de hand van schaduwen), waarop het meisje gepaste maatregelen neemt. Rooted is een aandoenlijk liefdesverhaal tussen twee bomen, waarin duidelijk wordt hoe onhandig het kan zijn vastgeworteld te zijn, wanneer je geliefde net buiten handbereik woont. Leuk om eens te kijken in de keuken van de studenten.