Film / Achtergrond
special: Deel 2

IFFR 2012

Alweer het tweede verslag van het Internationale Filmfestival in Rotterdam. 8WEEKLY zag een schokkende blik op de Servische jeugd, saai surrealisme, Zuid-Koreaanse relatiedramatiek en drugsbaronnen in Mexico.

DEEL 1 | DEEL 2 | DEEL 3 | DEEL 4 | DEEL 5 | DEEL 6 | DEEL 7

Inhoud: Nana | Miss Bala | Clip | The Day He Arrives A Fish | Kill List

Alleen op de wereld
4.0
Nana  — Bright Future
Valérie Massadian • Frankrijk 2011

~

Kinderen kijken toe hoe een varken afgeslacht wordt. Hij wordt in de kop geschoten en stribbelt nog lang tegen. ‘Het is een echte vechter’, merkt de boer op. Dan wordt de buik opengesneden en stroomt het bloed eruit, totdat het dier levenloos op de grond ligt. Het is voor de kleine Nana geen schokkend of nieuw beeld. Ze groeit op te midden van het arme en rauwe boerenleven in Frankrijk terwijl haar vader en moeder gescheiden van elkaar wonen.

Gedurende één dag wordt Nana gevolgd. Hoe ze de tijd doorbrengt bij een man die zij ‘papa’ noemt en vervolgens opgehaald wordt door haar moeder die zich zijn dochter noemt. Incestueuze relatie? De regisseuse verklaart zich niet nader. De camera vangt het dagelijks leven. Hoe de moeder hout verzamelt en hoe de kleine Nana zich op de bank nestelt en zichzelf complimentjes geeft over haar rekenkunsten. Hoe haar moeder haar voorleest uit een boek dat gaat over een geest die het hart van een man en een hond verwisselt. En dan is de moeder plots verdwenen en moet Nana zich alleen redden. Het gaat het meisje aardig af. Ze kleedt zich aan, kamt haar haren en gaat spelen. Ze leest zichzelf voor uit het boek over de geest. Ze lijkt zich niet af te vragen waar haar moeder is, of waarom ze aan haar lot is overgelaten. Wat er precies gebeurd is laat ook regisseuse Massadian in het midden. Kaal en onopgesmukt wordt een fragment uit Nana’s leven getoond.

Het meisje ontroert en ze laat zien een vechter te zijn. Toch heeft de film iets onbevredigends, omdat er teveel aan de verbeelding wordt overgelaten daar de regisseuse speelt met suggestie en werkelijkheid. Anderzijds wordt een mooi en puur beeld gegeven van de belevingswereld van een kleuter, die al op jonge leeftijd te maken krijgt met de duistere kanten van het leven. (Suzan Groothuis)
Terug naar boven

Gevangen door een drugsbaron
4.0
Miss Bala  — Spectrum
Gerardo Naranjo Gonzalez • Mexico 2012

~

Laura doet samen met een vriendin mee aan een lokale missverkiezing. Als ze daarna samen naar een club gaan, vallen er opeens gewapende mannen binnen. Er wordt geschoten en Laura ziet als getuige toe op de chaos om haar heen. Een van de overvallers ontdekt haar en maant haar om haar mond te houden. Ze komt vrij, maar kan haar vriendin nergens vinden. Daarop schakelt zij de hulp in van een politieagent, die haar weer in contact brengt met een clandestien crimineel netwerk. Lino, de baas van het netwerk, ontfermt zich over haar. Hij kan haar helpen haar vriendin te vinden en de missverkiezing te winnen, maar Laura moet in ruil daarvoor klusjes voor hem opknappen. Zo belandt zij in het web van een uitgekiend drugskartel, waar niet meer aan te ontsnappen lijkt.

Net als in El Sicario, Room 164 borduurt Naranjo’s film voort op de drugsoorlog die gaande is in Mexico en de vervaagde normen en waarden in het land. Politie en criminelen werken nauw samen en de lijn van goed en kwaad wordt steeds ondoorzichtiger. Miss Bala geeft een realistisch en rauw beeld van hoe het er in Mexico aan toe gaat. Donkere, lange shots voeren de kijker mee op een gedesoriënteerde tocht, waarbij steeds de vraag naar boven komt in wiens opdracht Laura opereert. Een desoriëntatie die zich ook meester maakt van Laura zelf en haar machteloos doet voelen. Als een kat in het nauw, toeziend op hoe een goede en eerlijke toekomst steeds verder van haar af komt te staan. Weinig hoopvol dus, deze beklemmende en donkere narcoticathriller, maar het laat wel een levensecht beeld achter van een land dat geteisterd wordt door drugsbazen. (Suzan Groothuis)
Terug naar boven

De immer bandeloze jeugd
4.0

Clip — Tiger Awards Competition
Maja Milos • Servië 2012

~

Hoe vermaakt de Servische jeugd van vandaag zich? We kijken door de ogen van Jasna, met kleding, muziek, balorigheid, feestjes, drugs, en seks. School dient vooral als ontmoetingsplek en als excuus om je te onttrekken aan het gezinsleven. Niets nieuws onder de zon dus, hoewel de behoefte om alles om ons heen met de mobiel vast te leggen wel typisch iets van deze tijd is. Het escapistische gedrag van Jasna valt wel enigszins te begrijpen, want haar thuissituatie is verre van rooskleurig. Haar vader ligt namelijk op sterven en ze heeft wel belangrijkere dingen aan haar hoofd. Zo hunkert ze naar de aandacht van een jongen en is bereid alles te doen om die te krijgen; zijn volledig respectloze houding ten opzichte van haar ten spijt.

Jasna wordt door Isidora Simijonovic sterk vertolkt met een blik die afwisselend verveeld (thuis) danwel uitdagend (uit) is. Het naturelle spel van de jonge acteurs valt te prijzen in dit regiedebuut van Maja Milos. De even treurigmakende als bij vlagen enerverende levens van de tieners worden redelijk onopgesmukt in beeld gebracht, waarbij de constante herhaling van thuissituatie-rondhangen met vrienden-seks na verloop van tijd duidelijk wordt. De scènes worden hierbij doorsneden met de beelden die Maja zelf, tot in den treure, met haar mobiel maakt — dat geldt ook een aantal expliciet in beeld gebrachte seksuele handelingen. Het is niet lastig om je in te leven in het escapistische gedrag van de jongeren. Maar Jasna komt toch vooral over als een vervelend, egoïstisch wicht, waar sympathie voor krijgen vaak lastig is. De ene generatie die met onbegrip naar de handelingen van de andere kijkt: we hebben het eerder gezien, en we hebben het sterker gezien. Clip is een film die met zijn treurigmakende monotoomheid en zijn nihilistische personages de kijker murw achterlaat. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven

Herhalingszetten
4.0

The Day He Arrives (Buk-chon-bang-hyang) — Spectrum
Sang-soo Hong • Zuid-Korea, 2011

~

Seongjun brengt een paar dagen door in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoel, waar hij afgesproken heeft met een vriend. Hij is na vier speelfilms inmiddels regisseur af en werkt als docent op het platteland, maar wordt door toevallige ontmoetingen tijdens zijn stadse wandelingen met oud-collega’s en bewonderaars constant aan zijn vroegere metier herinnert. De uiteindelijke ontmoeting met zijn vriend (na eerst nog een licht-verwarrend maar grappig bezoek aan een ex van hem), begint in een restaurant, waarna de avond eindigt in een whiskeybar — vergezeld door een vriendin en de eigenaresse van de bar. Deze handelingen herhalingen zich echter steeds weer, waarbij sommige elementen hetzelfde blijven, maar vaak sprake is van variaties op eerdere gebeurtenissen. Een verklaring hiervoor wordt in dit lichtvoetige relatiedrama niet gegeven.

Sang-soo Hong vangt het winterse Seoul in stemmige zwart-wit beelden en bedient zich van een opvallend stijlmiddel: de scenes beginnen met totaalshots waarna de camera opzichtig op de personages inzoomd. De acteurs geven overtuigend en met zichtbaar plezier gestalte aan hun personages. De constante herhaling van zetten is soms grappig, maar als geheel verzand de film door het gebrek aan spanningsboog of ontwikkeling. Het komt teveel over als een speelse vormoefening van de regisseur en hierdoor is The Day He Arrives een charmante gimmick die moeite heeft om de volle lengte te boeien. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven

Vleesch noch…
4.0 

A Fish (Mulgogi) — Tiger Awards Competition
Hong-min Park • Zuid-Korea, 2011

~

Een man — type saaie kantoorklerk — rijdt in zijn auto. Waar is hij naar op weg? Geen idee. Hij pikt een man op. Is het een detective? Het zou kunnen. Het doel blijkt uiteindelijk een eiland te zijn. Wat gaan ze daar doen? Het blijft vaag. En dan hebben we het nog niet over de twee nachtelijke sportvissers gehad. Zij komen er in tussenscènes langzaamaan achter dat ze elkaar eigenlijk helemaal niet kennen. Maar niet voordat ze een vis hebben gevangen die -jawel- blijkt te kunnen praten. Het is een klein surreëel hoogtepuntje in A Fish, maar dan zijn we al ruim drie kwartier verder — maar nog weinig wijzer.

Dit debuut van de Zuid-Koreaan Hong-min Park mag dan in 3D geschoten zijn (een unicum voor het IFFR), van die extra dimensie wordt bar weinig gebruik gemaakt. Park doet heel lang om tot de pointe te komen — de vrouw van de hoofdpersoon doet op het eiland aan sjamanisme — en dat doet afbreuk aan de opbouw. Eenmaal dat punt bereikt kent A Fish een aantal surrealistische scènes, waarbij de wisselende rol tussen de man en de vrouw centraal staat, wat echter meer verwarrend werkt dan intrigerend.

Naar eigen zeggen is Park een bewonderaar van het werk van David Lynch en op sommige momenten is dat zeer zichtbaar. Maar op het gebied van opbouw, spanning, acteertalent en de toegevoegde rol die muziek kan hebben, kan hij nog wel het een en ander van de Amerikaanse meester leren. Lynch weet namelijk wel het verschil tussen surrealistisch en saai. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven

Ironische narigheid
Kill List — Bright Future
Ben Wheatley • Engeland 2011

~

Ben Wheatley gooide bij ons eerder hoge ogen met zijn redelijk originele combinatie van Brits gootsteendrama en keihard gangstergeweld, Down Terrace (2009). Hij haalt min of meer hetzelfde trucje uit met Kill List, dat bewijst dat de man een nog zwarter gevoel voor humor heeft dan we dachten. De film begint als komisch getint drama over een middenstandsgezin: een werkloze Irakveteraan, zijn vrouw en hun zoontje. Wheatly laat het stel een tijd lang kissebissen in de beste traditie van geïmproviseerd sociaal realisme (met op te koop toe een vleugje nouvelle vague-montage), en geeft hier en daar een prikkelende indicatie dat er van alles is wat het publiek nog niet weet.

De film moet verder eigenlijk niet verklapt worden, maar blijkt al gauw sterk geënt op genres van minder hoog allooi — zoals de Europese martelpornocinema — en verwijst op de koop toe naar allerlei ‘klassiekers’ die uiteenlopen van The Wicker Man tot Eyes Wide Shut. Daar kun je je, zoals een groot deel van de critici sinds de Britse première heeft gedaan, door laten overdonderen, maar je kunt ook concluderen dat de vermenging van genres en de ironisering van narigheid niet bijster vernieuwend is. Het staat wel vast dat de acteurs overtuigen en dat Wheatley veel talent heeft. (Paul Caspers)
Terug naar boven