Boeken / Achtergrond
special: Stripdagen 2010 in Houten

Voorbij het stoffige imago

Al jaren organiseert het Stripschap het grootste stripfestival van Nederland, simpelweg de Stripdagen genoemd. Vroeger in Breda, tegenwoordig in Houten, en altijd bedoeld als ontmoetingspunt voor de fanatieke collectioneurs op jacht naar het ontbrekende deel van hun verzameling. Maar is er in deze tijd van Graphic Novels nog wel plaats voor dit soort beurzen? 8WEEKLY nam een kijkje.

~

De entree van de Stripdagen – dit jaar op 25 en 26 september – belooft niet veel goeds. De locatie ligt midden in een verlaten industrieterrein van Houten met uitzicht op het voorbijrazende verkeer van de A27. Op het pad naar de ingang staat een frietkraam die zo te ruiken zijn vet de afgelopen 14 dagen niet heeft ververst. En bij binnenkomst dringt zich aan de bezoekers onvermijdelijk de associatie op met gymzalen uit de jaren tachtig, waarschijnlijk vanwege het grijze zeil op de vloer en de metalen kapstokjes in het midden.

Clubdag
Het fenomeen stripbeurs heeft bij de niet-ingewijde buitenstaander toch al een stoffig imago, waarin iets te dikke, kalende mannen met linnen draagtasjes een hoofdrol spelen. Alleen het tweejaarlijkse stripfestival in Haarlem vormt hierop een uitzondering, ongetwijfeld dankzij de vele tentoonstellingen en de enorme lading aan internationale grootheden die daar komt signeren. Voeg dat bij het altijd prachtige weer en de fotogenieke binnenstad, en je hebt een combinatie waar Houten niet aan kan tippen.

Het Stripschap probeert dat ook niet. Dat organiseert gewoon het equivalent van een gezellige clubdag. Logisch, als je beseft dat de vereniging al 43 jaar bestaat en in die tijd altijd de rol heeft vervuld van de oudere oom die met stil enthousiasme zijn hobby uitoefende in de schuur. Je weet wel, die suffe oom die alles weet van een onderwerp waar jij absoluut geen interesse in hebt.

Tweedehands
Natuurlijk, ze zijn er nog wel, de mannen die bakken met vergeelde tweedehandsjes doorploegen op zoek naar die ene unieke uitgave van een lang vergeten jeugdheld. Je weet immers nooit: verderop wordt het duurste Nederlandstalige stripboek tentoongesteld. 14:000 euro voor een reclamealbum van Marc Sleen uit 1952. De huidige eigenaar heeft het boek gekocht voor 1 euro… in een tweedehandswinkel. De bakken met boeken staan in lange rijen bij de kraampjes van de handelaren, opgesteld in twee hallen die voor de gelegenheid zijn omgedoopt in de Marten Toonder Zaal en de Hans G. Kresse zaal, allebei te betreden vanuit de Fred Julsing foyer. Geen referenties waarmee je snel een jong en flitsend publiek aan je weet te binden. Al met al hét recept voor een reünie van oude mannen.

Maar toch moet het beeld van het publiek worden bijgesteld. Dat blijkt namelijk een gemêleerde mengeling van jong en oud, en er lopen zelfs genoeg vrouwelijke bezoekers rond om de indruk van een mannenclub te voorkomen. Er heerst een gemoedelijke sfeer, als op een familiedag. Ook nu staat de jongere bezoekers nog in de rij met een Eppo-handtekeningenboekje, zoals dat ook was in de jaren dat de Stripdagen nog in Breda werden gehouden. En dat zonder één onvertogen woord als de tekenaar achter de tafel een praatje maakt met de bezoeker of even een pauze houdt voor een bakje koffie. De rijen zijn ook eerder een groepje dat zich verzamelt voor een tekeningetje. En in tegenstelling tot Haarlem hoef je niet eens eerst een boek te kopen.

Catawiki
Alle grote en kleine uitgeverijen zijn vertegenwoordigd en hebben hun nieuwste uitgaven pontificaal uitgestald. Wie daar nog niet genoeg aan heeft kan zich bij sommige kraampjes nog te buiten gaan aan dvd’s, spelletjes, poppetjes of andere randproducten. Franka heeft een eigen stand waar prints, portfolio’s en posters zijn te krijgen, en bij de Bommelstand is alles te vinden wat met de heer van stand te maken heeft. Wat dat betreft dus keuze genoeg, maar weinig nieuws onder de zon.

Wie dieper doordringt in de krochten van de beurs merkt dat het Stripschap wel degelijk inspeelt op de nieuwe ontwikkelingen. Zo kan je een online therapiesessie doen met niemand anders dan Sigmund, de onsympathieke psychiater van Peter de Wit. Eén verdieping hoger is de Manga Campus ingericht. Een initiatief dat duidelijk nog wat verder uitgebouwd kan worden, maar er is al genoeg Japanse gekte aanwezig om de liefhebber voor een half uurtje tevreden te stellen.

Het definitieve bewijs dat ook de stripverzamelaar meegaat met zijn tijd is de stand van Catawiki, een website waar verzamelaars hun collectie kunnen invoeren. Twee jaar geleden geïntroduceerd op dezelfde beurs en ondertussen uitgegroeid tot dé plek om niet alleen je stripverzameling, maar ook je dvd’s, boeken, postzegels, theezakjes of historische aandelen te beheren. Sinds kort kunnen de mannen achter deze site zichzelf bedruipen, terwijl ze er toch in slagen de toegang tot de site gratis te houden. Dit lukt door onder andere de verzamelaars de mogelijkheid te geven om spullen te verkopen en daar bij de grotere handelaren een commissie voor te vragen. Omdat de verzamelaars zelf verzameld worden bij Catawiki, is het voor handelaren een interessante plek om hun waren aan te bieden. Met als gevolg dat op verschillende gebieden het volume al groter is dan bij Marktplaats.

Spektakel
Goed, het ontbreekt de Stripdagen misschien aan spektakel, aan spraakmakende tentoonstellingen, aan grote namen. Misschien zouden meer verklede figuren naar Amerikaans voorbeeld het een stuk flitsender maken. Met meer manga zou er ongetwijfeld een geheel nieuw publiek worden aangeboord. Maar het is niet nodig. De Stripdagen van het Stripschap zijn goed zo. Ferm in de traditie geworteld, maar met de blik wel degelijk naar de toekomst gericht. Die rare oom blijkt achteraf zo suf nog niet.