Stand-up writing

Tot de Nightwriters horen schrijvers als Joost Zwagerman, Tjitkse Jansen, Leo Blokhuis, Nico Dijkshoorn, Susan Smit, en de lijst gaat nog even door. Op 12 maart betreden Kluun, Saskia Noort, Tommy Wieringa en de Vlaamse Christophe Vekeman onder leiding van zangeres Lex Empress en muziek van Bart Thimbles het podium van de Kleine Komedie in Amsterdam.

Christophe Vekeman en Tommy Wieringa

Zomaar een voorleesavond

Nadat Lex Empress met haar heerlijk sensuele stem de avond opent, spreekt Christophe Vekeman het publiek vanuit de zaal gepassioneerd toe. De toon is gezet: dit wordt een avond waar literatuur en theater samensmelten. Direct daarna neemt het programma echter een meer conventionele vorm aan en lezen de schrijvers om beurten een stuk uit eigen werk voor, afgewisseld door korte interviews met henzelf. Dit alles verloopt in een bijzonder ontspannen en prettige sfeer. Er valt veel te lachen, scherpe randjes passeren om de toehoorders bij de les te houden en de passages worden ondersteund met filmpjes die op de achtergrond voor extra sfeer zorgen.

Hoe voorkom je dat het ‘zomaar’ een voorleesavond wordt? Daar is over nagedacht. Het publiek wordt bij de voorstelling betrokken door bij tijd en wijle een quiz in te lassen en in de pauze mogen de toeschouwers een bijdrage leveren door ‘six word stories’ in te leveren. Het zijn leuke vondsten die het goed doen en naarmate het publiek positiever reageert, voelen de schrijvers zich zichtbaar beter op hun gemak.

X-factor

Kluun

Maar dit alles kan niet verbloemen dat niet elke schrijver ook een performer is en dat de onderlinge verschillen groot zijn. Het is leuk om Saskia Noort en Kluun te zien voordragen uit eigen werk, maar hun voorleesbeurten missen – om er maar eens een vreselijke term tegenaan te gooien – de X-factor. Dat is anders wanneer Tommy Wieringa en Christophe Vekeman het woord nemen. Tommy Wieringa is subliem met zijn onberispelijke voorkomen en de superieure manier waarop hij zijn verhalen voordraagt. Bijvoorbeeld het verhaal waar hij zijn verblijf op een camping tot groteske proporties opblaast, laat zien dat de voordracht ook werkelijk iets kan toevoegen aan het geschreven woord. Datzelfde geldt nog sterker voor Christophe Vekeman die zijn gedichten als mitrailleurvuur de zaal in spuwt en als volwaardig performer op het podium staat, zoals wanneer hij ‘We waren’ voordraagt. Een fragment:

We hijgden, we roofden, we zogen, we snoven
We neigden, we voosden, we kozen, we loofden
We geloofden in God en we waren Hem dankbaar
We lagen allebei van boven en we stoofden tegelijkertijd gaar

We raakten, we staken, we mikten, we wikten
We waakten, we slaakten, we slikten, we pikten
We maakten elkaar het leven zo zoet
We deden ons best en dat deden we goed

Vekeman doet dat zeker goed en op die momenten krijgt de voorstelling iets extra’s, en reikt de performance naar de opgeroepen pretentie. De formule van de Nightwriters levert in de huidige vorm een prettige avond op, en Vekeman en Wieringa laten zien dat het programma de potentie heeft om uit te groeien tot een onvergetelijke show. Mits de ware stand-up writers het podium bezetten.