Voorzitters, voetbalfans en andere snuiters

8WEEKLY is een cultuurhaard, en eens in de twee jaar is het culturele wereldje in beroering. Er is dan namelijk een EK of WK voetbal dat op stapel staat, en veel cultureel ingestelden hoor je alweer zuchten. Helaas voor hen zit Koning Voetbal nog dieper verankerd in onze vaderlandse cultuur dan Pinkpop, Harry Mulisch, Youp van ’t Hek of Fransje Bauer. Als cultuurminnende jongere verlies je het contact met je vrienden (die zitten Nederland-Duitsland te kijken) en kun je niet of nauwelijks meekomen in de gesprekken op straat (over de gemiste penalty’s van Seedorf). Om te voorkomen dat je deze zomer door al die sport op TV een beetje tussen de wal en het welbekende schip valt, biedt 8WEEKLY je de helpende hand: een special over voetballiteratuur. Zo ben je toch verantwoord bezig, en kun je desondanks in de bus lekker meepraten over de dramatiek van voetbal.

De Voorzitter – Ronald Giphart

Epi Brons is de voorzitter van Bandstad ’83, een (fictieve) voetbalploeg die zwaar in de degradatienood verkeert. In de voetbalwereld kan Brons zijn natuurlijke drang naar illegale geldtransacties, macht, oplichting, afpersing en bordelen meer dan kwijt. Een invalletje door de FIOD wordt met één simpel telefoontje naar een vrindje onschadelijk gemaakt. Maar naarmate de degradatie dichterbij komt nemen de zorgen voor Brons toe, en komt de strop steeds strakker rond zijn dikke nek te liggen. De voorzitter lijkt in eerste instantie een soort persiflage op de gebeurtenissen rond Karel Aalberts en Vitesse, maar kan wel eens dichter bij de waarheid zitten dan de voetballiefhebber kan of wil vermoeden. De voorzitter is een prettig geschreven en zeer toegankelijk boek, doorspekt met Gipharts usual suspects: seks, frustratie, geldingsdrang en bij vlagen lekker botte humor.

Het Wonder van Castel di Sangro – Joe McGinniss

Het WK voetbal deed in 1994 de Verenigde Staten aan, en kreeg daar journalist McGinniss in zijn greep. Hij vertrok naar Italië om daar het wezen van Calcio (Italiaans voor voetbal) te doorgronden. Daar vernam hij via de kranten over Castel di Sangro, een plaatsje in het meest troosteloze deel van Italië met nog geen 5000 inwoners. Tegen alle logica in promoveerde de plaatselijke voetbalclub naar de Serie B (de op één na belangrijkste divisie van Italië). McGinniss nam contact op met de voorzitter van de club, en besloot zich een jaar te vestigen in het dorpje, om daar een boek te schrijven over het kleine clubje dat het ging opnemen tegen bekende clubs als Palermo, Genoa, Venzia, Brescia, Lecce, Torino, Padova en Foggia. Te zeggen dat dit jaar enigszins rumoerig verliep is een flink understatement. Naarmate ik in het boek vorderde, vielen de schellen me letterlijk van de ogen. IJdele clubvoorzitters, cocaïnehandel, scheldende en incapabele trainers, voetballers met heimwee naar hun moeder, dood, clubliefde, omkoopschandalen en de angst voor degradatie: deze storm treft het kleine dorpje met volle kracht, en zal zowel de schrijver als de club blijvend veranderen. HWvCdS geeft op indringende wijze weer hoezeer Italië is verbonden met voetbal.

Fever Pitch – Nick Hornby

De bakermat van het voetballen ligt in Engeland, en de Britse schrijver Nick Hornby (About a Boy, High Fidelity) mocht dan ook niet in dit rijtje ontbreken. In Fever Pitch schrijft Hornby over de emotionele uitersten waartoe hij gedreven word door de liefde voor zijn club Arsenal. Dat Arsenal in Engeland tot voor kort bekend stond als “boring, boring Arsenal” maakt het supporten van deze club een behoorlijk frustrerende gebeurtenis. Waarom gaat een normaal denkend mens jaren lang om de twee weken naar de plaatselijke voetbalclub om zich vervolgens op te winden over matige verdedigers, stuntelende middenvelders en te weinig scorende spitsen? Waarom is iemand fan van een club die al jaren de kansen op succes voor de winterstop weet te verkloten? Nick Hornby neemt de lezer mee in zijn belevingswereld, en probeert de lezer zo een antwoord te geven. Met de nodige opwinding, liefde, schaamte, weemoed, euforie en teleurstelling vertelt Hornby over de haat-liefdeverhouding die hij eind jaren 60 oppikte, en die hem nog steeds niet loslaat.

Een seizoen met Hellas Verona – Tim Parks

Italië was vroeger verdeeld in diverse rivaliserende stadstaatjes, en hoewel er tegenwoordig eenheid lijkt te zijn, is er eigenlijk niet veel veranderd. De ruzie tussen de stadstaatjes vindt volgens Tim Parks niet meer plaats op het slagveld, maar in het hedendaagse Calcio. In Nederland wordt er misschien niet raar opgekeken dat een inwoner van Groningen fan is van Ajax, maar in Italië is dat ondenkbaar. Je steunt je thuisstad door dik en dun, en vaak tegen beter weten in. Parks volgt een seizoen lang de club Hellas Verona, en wordt zodoende meegezogen in de orkaan van voetbal, passie, emotie en clubliefde. Dat dit alles echter ook een schaduwzijde heeft, bemerkt Parks vaak genoeg. Parks bewijst met zijn boek dat ieder die ook meer enigszins claimt interesse te hebben voor Italiaanse cultuur, niet om voetbal heen kan.

Zoals je ziet houden ook schrijvers wel eens van een potje ballen. Daarom kan iedereen deze zomer op een cultureel verantwoorde manier bezig zijn met het spelletje. Wil je je, ondanks je afkeer en gebrek aan kennis, toch ook in het feestgewoel werpen, en zo nu en dan een mening over het hedendaagse voetbal ventileren? Dan geef ik gauw hier nog een lijstje met zinnen die je te pas en te onpas op je voetballiefhebbende kennissen kunt uitproberen: succes gegarandeerd!

Te gebruiken bij winst van Nederland:

• Als ze het nu maar niet in de volgende ronde als vanouds verkloten!
• Als ze onder druk staan presteren onze jongens toch weer het beste.
• Dat zag ik na die dramatische aanloop naar dit toernooi niet aankomen!

Te gebruiken bij verlies Nederland:

• Advocaat / Kluivert / Seedorf is gewoon een ontzettende prutser!
• Wat een stelletje volgevreten, overbetaalde ziektekiemen zijn het ook!
• Er is gewoon geen echte leider in dit team!
• Advocaat moet gewoon zo snel mogelijk ophoepelen!
• Hadden ze Van Hooijdonk gewoon meer moeten laten spelen!

Algemene opmerkingen en tips:

• Die Duitsers zijn dan wel niet meer zo goed als vroeger, maar vlak ze niet uit!
• … is de beste speler van Europa! (Vul hier één van de volgende namen in: Totti, Henry, Zidane, Raul, Beckham, Nedved of Buffon)
• Zeg nooit dat een Nederlandse speler de allerbeste is, je vrienden nemen je hierna nooit meer serieus op voetbalgebied.
• Drink geen Oranjeboom, Palm, Duits bier of witbier tijdens de wedstrijden. Eet en drink advies: een conventioneel Nederlandsch biermerk met chips en bitterballen.