De liefde als slagveld en thuisfront
Na Een soort Hades van Theater Utrecht van vorig jaar wordt dit seizoen weer Lars Noréns bekende Demonen opgevoerd. En hoe. Deze versie van Toneelgroep Oostpool speelt een complex en prikkelend spel met de intimiteit, kwetsbaarheid en eenzaamheid van de personages, die steeds meer uit elkaar vallen.
Nog voordat er een woord is gezegd, weet je dat het geen vrolijke bedoeling wordt. De huiskamer waarin Demonen zich afspeelt is een bijna volledig lege installatie van metaal en glas waarvan de vloer en het plafond samenkomen. De personages worden van alle kanten bekeken en buiten hun glazen ‘wereldje’ bevindt zich de rest van het toneel, dat leeg en donker is. Dan begint er een klok te tikken, steeds intenser, en weet je: dit kan niet goed gaan.
Die gedachte wordt bevestigd wanneer de personages opkomen. Frank (Daan Schuurmans) komt thuis met de urn van zijn moeder. Zijn vrouw Katrina (Kirsten Mulder) heeft zin in een leuke avond. Ze nodigen hun buren uit. Jenna en Tomas, respectievelijk gespeeld door Mariana Aparicio Torres en Rick Paul van Mulligen, willen graag hun gezinsleven voor een avond ontvluchten. Al gauw blijken beide huwelijken op losse schroeven staan. Alle personages zijn gemarkeerd met een rode kleurstof – Franks handen, Katrina’s knieën, Jenna’s borst en bovenbenen, die ze tevergeefs probeert te bedekken, en Tomas’ gezicht – waardoor duidelijk wordt dat ze al langer verwikkeld zijn in de strijd van het huwelijk. Desalniettemin proberen de echtparen aanvankelijk de schijn op te houden en gedragen zich conform de conventies van het stereotype huwelijk. Ze houden de handen van geliefde vast en zeggen lieve woorden tegen elkaar, maar dit klinkt erg gedicteerd. Bovendien kunnen ze het al gauw niet laten om een nare opmerking naar hun partner te maken. De drank vloeit en de sfeer wordt steeds grimmiger, tot de personages en hun glazen wereld letterlijk en figuurlijk openbreken.
Een prachtige tekst vol subtiele details
Qua plot doet Demonen erg denken aan Who’s afraid of Virginia Woolf van Edward Albee, maar dat wil niet zeggen dat Noréns stuk er ondergeschikt aan is. De tekst is prachtig. Het zit vol subtiele details waarin zowel de duistere als de kwetsbare kant van de personages naar boven komt, zoals wanneer Jenna eerst zegt dat ze erg moe is van het opvoeden van haar kinderen en vervolgens opbiecht dat ze haar kind al twee keer heeft laten vallen. Of zoals wanneer beide echtparen hun buren gebruiken om hun partner te kwetsen. Zo komen Katrina en Tomas steeds meer tot elkaar, maar waar Tomas daadwerkelijk naar Katrina verlangt, gebruikt Katrina Tomas vooral om aan de ene kant Frank te kwetsen, maar tegelijkertijd om zich met Frank te kunnen verzoenen.
Beide huwelijken zitten weliswaar in hetzelfde schuitje, toch gaat iedereen er op een unieke manier mee om. Dat is vooral te danken aan de regisseur en de acteurs, die stuk voor stuk liefde, haat en humor op overtuigende wijze met elkaar combineren. Zo intrigeert Kirsten Mulder als een droogkomische, maar kwetsbare Katarina, zet Daan Schuurmans een interessante Frank neer, die eerst alles probeert weg te lachen en je vervolgens raakt door zijn oprechtheid, brengt Mariana Aparicio Torres een oververmoeide en bijna kinderlijke Jenna naar boven en fascineert Van Mulligen vanwege zijn gepreoccupeerde karakter.
Zo is Demonen een voorstelling die beklijft, niet alleen vanwege de mooie tekst, maar ook vanwege de acteurs en enscenering die diepe, menselijke emoties blootstellen.
