Schoonheid zonder optimisme
Voor de nieuwe voorstelling Dood in Venetië van Het Onafhankelijk Toneel is artistiek leider Ton Lutgerink de samenwerking aangegaan met choreografen Fabian Galama en Peter Kho sien Kie. Zij vormen samen het dansgezelschap Galama & Kho en tekenden voor de regie en choreografie. Lutgerink, die van oorsprong danser is, vertolkt de hoofdrol en die is hem op het lijf geschreven.
Dood in Venetië is een klassieker. De voorstelling is namelijk geïnspireerd door de beroemde roman Der Tod in Venedig (1912, Thomas Mann), die in 1971 al succesvol werd verfilmd door Luchino Visconti. Het boek en de film vertellen het verhaal van een aristocratische vijftiger die zich in een crisis bevindt. Hij reist naar Venetië, waar hij de betoverend mooie Tadzio tegenkomt. De man wordt verliefd op deze jongen en kan nergens anders meer mee bezig zijn.
Bewerking
Logischerwijs is de protagonist in de gedanste versie een danser in plaats van een schrijver zoals in het boek of een componist zoals in de film. Ook hebben de regisseurs een sprong in de tijd gemaakt. De hoofdpersoon is nu een oude man die na vele jaren terug gaat naar Venetië om het verhaal uit het boek opnieuw te beleven. Deze aanpassing maakt de ontmoeting van de danser met de jonge Tadzio (Rafael Zielinski) nog schrijnender. Deze Tadzio is nu ook ouder en nieuwe ‘Tadzio’s’ dienen zich alweer aan. Het wordt steeds moeilijker voor de oude man om de jonge generatie bij te houden.
Op verschillende manieren komt dit gegeven tot uitdrukking in de choreografie. Op de eerste plaats zijn er de simultane bewegingen. De jonge dansers Pawel Admetz en Ying Zeng (beiden van de Rotterdamse Dansacademie/Codarts) sporen de oude man aan om hun snelle en fysiek zware dans mee te doen. Hij probeert het totdat hij er letterlijk bij neer valt en moet opgeven. Dit gedeelte heeft een mooie spanning en is daardoor indrukwekkend. Minder geslaagd is de scène waarin de oude man een leren jack aantrekt en een pruik opzet om zijn ouderdom te verbergen. Dit heeft geen enkele toegevoegde waarde en is misplaatst lachwekkend.
Spel
Het is duidelijk merkbaar dat deze dansvoorstelling in samenwerking met een toneelgezelschap is gemaakt. Er is erg veel aandacht besteed aan mimiek, waardoor de bewegingen een extra laag krijgen. Vooral danseres Ying Zeng valt op met haar spel. Haar aantrek- en afstootspel met Lutgerink is erg geloofwaardig en zelfs af en toe grappig. Pawel Admetz, als tweede jonge danser, is wat dit betreft minder overtuigend. Hij is onopvallend en vergeet je na afloop snel.
Schuur
De voorstelling wordt gespeeld in de oude zaal van het O.T. Theater. En deze is prachtig. Door het schuine dak en het vele hout heeft de ruimte het karakter van een oude schuur. Door flink wat rook en mooie schaduwen hangt er een mystieke sfeer die precies past bij het thema vergankelijkheid. Ook de muziek draagt hier aan bij. Dreigende techno-achtige klanken begeleiden de voorstelling. Dramaturgisch zit alles dus erg goed in elkaar, alle elementen uit de voorstelling ondersteunen elkaar. Maar het gevolg is dat de boodschap er wel erg dicht bovenop ligt. Je wordt gedwongen na te denken over de tijd die onherroepelijk verstrijkt. En dit is geen vrolijk gegeven. Het is jammer dat er bij een visueel mooie voorstelling zo weinig ruimte is voor hoop.
De voorstelling Dood in Venetië is nog tot en met 14 mei 2006 te zien. Voor meer informatie kun je hier kijken.