Cabaretesk Ben Hur imponeert

Dit jaar bestaat De Ploeg tien jaar. Tijd om grandioos uit te pakken! Speelde De Ploeg met hun vorige voorstelling Vendetta een parodie op de Godfather-films, ditmaal wordt het epos van Ben Hur geparodieerd. Vaste spelers Peter Heerschop, Viggo Waas, Joep van Deudekom, Han Römer, Titus Tiel Groenestege en Genio de Groot worden in Ben Hur bijgestaan door Erik van Muiswinkel, Beppie Melissen en Sophie van Winden. Terwijl Peter Heerschop, in een Romeins gewaad, voor de gesloten gordijnen uitleg geeft over Ben Hur en over wat er van het publiek verwacht wordt, horen we achter het rode fluweel paardengetrappel en andere dorpsgeluiden. Als Heerschop vertelt dat kosten noch moeite gespaard zijn om het jubileumfeest groots te vieren zijn de verwachtingen helemaal hooggespannen.

Publiek als figuranten

Alleen op de figuranten is bezuinigd, zegt Heerschop. Maar de zaal biedt mogelijkheden. Voor het publiek is een bescheiden, actieve rol weggelegd. De zaal wordt opgesplitst in een joods en een Romeins deel. Beide krijgen instructies. De Romeinse helft onder leiding van generaal Messala (Han Römer) heeft papieren spuugzakjes waarmee het marcheren van het reusachtige Romeinse leger wordt geïmiteerd. Later worden de zakjes gebruikt om een ontploffing nog grootser uit te beelden. De joodse helft van de zaal heeft zelfs enkele woorden tekst. Deze publieksparticipatie vindt plaats in een ongedwongen sfeer, maar zorgt daadwerkelijk voor het in de buurt komen van de grootsheid van de scènes in William Wylers film uit 1959.

In navolging van eerdere voorstellingen van De Ploeg speelt ook in Ben Hur de familie Van der Ploeg een hoofdrol. Een jaren vijftig setting en idem personages zorgen voor een nostalgische en ietwat bekrompen aanblik. Waar zijn de verwachte paarden, pilaren, slaven, schepen en andere omvangrijke decorstukken? Die vraag komt heel even op, maar is even snel weer verdwenen. Een boeiend schouwspel van een vreemde familie trekt alle aandacht. Ondertussen spat het plezier van de spelers af. Een vriendengroep straalt uit dat ze echt genieten op het toneel. Langzaam maar zeker komt Ben Hur tot leven.

Imponerend

De grote scènes die in de film zitten lijken schijnbaar eenvoudig naar het toneel vertaald. Schijnbaar, want ze zijn juist erg vernuftig en worden treffend neergezet. De paardenrace en ook de zeeslag zijn zo levensecht op het toneel aanwezig. Naast de actie en het spektakel is er constant de humor die het stuk aantrekkelijk maakt. Soms met harde, dubbelzinnige humor. Als de slaven tijdens het roeien in staking gaan en een Romein het dek oploopt, komt hij op met de cynische uitspraak: ‘Zijn de joden uitgeroeid?’

Ben Hur wekt indruk. De cast doet niet voor elkaar onder en brengt een voorstelling van hoge kwaliteit. Daarbij is er zo’n grote hoeveelheid variatie in de voorstelling, van een analyse van Johan Cruijff tot een actrice die de neiging heeft musicalliedjes te willen zingen. In hoog tempo wisselen de scènes elkaar af, wat ervoor zorgt dat Ben Hur geen moment verveelt. Soms is het zelfs onduidelijk of er sprake is van spel of werkelijkheid. Kortom, Ben Hur imponeert.