Nederpop als jongensboek ontleed

Als je als schrijver een monster van een naslagwerk als Dutch Mountains maakt, dat alom geprezen wordt als het standaardwerk over de ontwikkeling van de Nederpop, heb je voor jezelf de lat wel op immense hoogte gelegd. Wat kan dan het vervolg zijn? Peter Voskuil bedacht een nieuwe dimensie, een echt plaatjesboek dat het verhaal van Nederpop vertelt, wat de Eregalerij der Nederpop werd. Dit jaar kwam hij met een handzaam boek dat het hart uit Dutch Mountains bevat in een spannend boek met historisch besef.

Eregalerij der Nederpop

Eregalerij der Nederpop is een typisch koffietafelboek dat je met regelmaat zult pakken om in te bladeren en artikelen uit te snoepen. Uw 8WEEKLY-recensent heeft in eerste instantie het hele boek doorgebladerd en hoorde daarbij bijna alle beschreven muziek als een soort ‘greatest hits’ van de jaren vijftig tot 2014 in zijn hoofd voorbijtrekken. Vrijwel elke bladzijde bevatte bekende klanken, die de foto’s vergezellen.

Ieder decennium wordt in het boek ingeleid met een beschrijving van wat er gebeurde en wat ons in de komende bladzijden te wachten staat. Daarna worden lp’s, singles en cd’s beschreven. Steeds met de feiten in de kop, een of meerdere foto’s ter illustratie (vaak paginagroot) en een verhaal over de ontstaansgeschiedenis van het liedje of het album. In alle gevallen gaat het om muziekwerken die in grote aantallen werden verkocht. Eén uitzondering valt hierbij op: het liedje ‘Brabant’ van Guus Meeuwis, dat slechts 800 keer als single werd verkocht. Blijkbaar heeft de impact van het liedje hier meegespeeld, maar Voskuil geeft zelf geen reden op waarom hij dit liedje koos. Qua invalshoek kon Voskuil ook andere aspecten genomen hebben zoals invloeden in het buitenland of parallellen met wat er in het buitenland gebeurde in die tijd. Voor gemiddelde liefhebber zitten er nu op het gebied van liedjeskeuze niet veel verrassingen in, maar zijn de verhalen wel een openbaring soms.

Niet zelden is het een spannend verhaal en wordt succes beschreven zoals het zich ontvouwde, soms wereldwijd. Een voorbeeld hiervan is het ontstaan van de hit ‘Venus’ van Shocking Blue waarbij feitelijk bij een bestaande band een zangeres werd gezocht, wat weer inspiratie opleverde om het iconische liedje te schrijven. Voskuil heeft in veel gevallen betrokken musici geïnterviewd, gebeld en soms ook geciteerd. De historische waarde van het boek is daardoor groot. Voor de Nederpopliefhebber met historisch besef is Eregalerij der Nederpop een boek om vaak ter hand te nemen om te genieten van de verhalen.

Gouden eeuw der Nederpop

Het boek Dutch Mountains is een werk om bijna onder dood te vallen: zo lijvig. Een complete bijbel over de Nederlandse popmuziek. Er was na de uitgave dan ook duidelijk een roep om iets handzaams. Voskuil heeft hier gehoor aan gegeven. In Gouden eeuw der Nederpop is het jaren-zestigdeel uit het lijvige boek gehaald en verpakt in een spannend jongensboek. De spanning zit hem in de verhaaltrant waarin Voskuil je meeneemt in de ontwikkelingen. Je wilt doorlezen om te weten wat de volgende stappen zijn geweest of liever nog: wat de achtergronden ervan zijn. Het is een deel van het lijvige boek dat vooral handzaam en betaalbaar is. Het verhaalt over het ontstaan van de popmuziek in Nederland, de ontwikkeling van de studio’s, de ontstaansgeschiedenis van bandjes, het ontwikkelen van een muziekindustrie en dat hand in hand met de ontwikkeling van popradio in Nederland.

De geschiedenis van Radio Veronica kan niet los gezien worden van de ontwikkeling van de Nederpop. Niet alleen vanwege belangen die duidelijk verstrengeld waren in alle geledingen van de ontwikkelde muziekindustrie (radio maken, plaatjes uitgeven, rechten beheren van liedjes, artiesten ondersteunen), maar ook in het ontwikkelen van hitparades en het beïnvloeden van de sound van de nieuwe Nederlandse populaire muziek.

Zonder de invloed van radio, die deels overwaaide uit Amerika, zoals het gebruik van jingles, het hebben van een hitlijst, het mixen van reclames tussen de muziek omdat radio maken geld moest opleveren, kwam de ontwikkeling van de muziek in een stroomversnelling. Die stroomversnelling ontstond door de hitparade, maar ook door het pushen van platen die omwille van afspraken hits moesten worden. Deze commercie rond radio in samenhang met een groot gedeelte creativiteit gaf de muziekindustrie een boost. Muziek werd daardoor meer gedreven door commercie dan vanuit de creativiteit van de artiesten zelf.

Het boek is zo vol spanning geschreven dat je eigenlijk alleen maar wilt doorlezen. En zo word je als lezer in een sneltreinvaart door de jaren zestig gesleurd waarin het in hoog tempo van Johnny Jordaan eindigt in de piek van de jaren zestig met Shocking Blues ‘Venus’, Golden Earrings ‘Radar Love’ en The Tee Sets ‘Ma Belle Amie’.

Voskuil laat de muziekliefhebber ruiken aan de spannende tijd van de ontwikkeling van Nederpop alsof je er zelf middenin zit. Je voelt mee met wat de artiesten hebben meegemaakt en hoe ze gevochten hebben in die gouden eeuw, die in werkelijkheid slechts een decennium duurde.