Oude Amerikaanse goden

In de lijn van het grootse The Seer uit 2012 is To Be Kind weer een imposant en eigenzinnig dubbelalbum, waarop de bijna mythische Swans met muzikale grimmigheid volledige onderwerping afdwingen.

Met openingstrack ‘Screen Shot’ krijg je al een flinke dosis langzaam opbouwende agressie over je heen. Leadzanger en opper-Swan Michael Gira herhaalt daarin gemeend en krachtig simpele woorden over een nerveus gitaarloopje en een boze drum, die geleidelijk worden aangevuld door oosterse klanken en een hypnotische piano. Het herhalende tempo eindigt in een orgiastische maar onheilspellende climax. Wat voor reis staat ons nog te wachten in dit onbekende, gevaarlijke gebied?

Het tempo vertraagt vervolgens in ‘Just a Little Boy’, dat de troosteloze uitgestrektheid ademt van het weidse Texas, waar het album is opgenomen. Het nummer zou perfect op de soundtrack van de serie True Detective passen, waarin gedesillusioneerde rechercheurs zoeken naar de gewelddadige moordenaar The Yellow King in het zuiden van de VS. Het is ook niet gek dat het liedje is opgedragen aan blueslegende Chester Burnett, oftewel Howlin’ Wolf. Je voelt bij het horen van de slome gitaren de felle woestijnzon onverschillig op je huid branden. Ook hier een dreiging in Gira’s rustige en afstandelijke zang, die de voorbode vormt voor uitspatting later in het nummer en later op de plaat. Zo beuken en hameren er nadien nummers als ‘A Little God in My Hands’ en ‘Oxygen’ op los.

Dreigende rituelen
Nummers als ‘Some Things We Do’ (waarop St. Vincent meezingt) en ‘Kirsten Supine’ komen na het geluidsgeweld van daarvoor opeens over als teder. In ‘Some Things We Do’ omgeven violen de stemmen in een duet dat bestaat uit simpele mantra’s van woorden. ‘Kirsten Supine’ weet door toevoeging van een xylofoon en troostende achtergrondzang een moment van rust in te wijden. Maar intuïtief voel je dat er een storm op komst is. En die komt met ‘Nathalie Neal’, dat langzaam opent met vervormde stemmen en tranceachtige geluiden, maar vervolgens als een meedogenloze wervelwind neerstrijkt over het terrein dat eerder verkend is.

To Be kind is zo’n plaat van uitersten, die op ambitieuze wijze samen zijn gebracht. Het is een grimmige titanenstrijd met gitaren, drums, en verwrongen stemmen. Het maakt van dreiging een fascinerend ritueel dat gevaarlijk en aanlokkelijk is om naar te luisteren. To Be Kind is daarmee opnieuw een duister hoogtepunt in een lange carrière, waarin Swans zich met onbuigzame overgave hebben gestort op hun muzikale visie.