Pauken redden avond

Zes slagwerkers, ieder een eigen plexiglazen ‘zuurkast’. Met hun handen in de kast tokkelen ze op elastiek, slaan twee stemvorken tegen elkaar, tikken een huissleutel tegen een espressokopje, bewegen een wijnglas van formaat, rinkelen een bel, bladeren in hoog tempo door alle velletjes van een ‘post-it’blokje: Slagwerkgroep Den Haag benut elk mogelijk huis- tuin – of keukenapparaat als muziekinstrument.

Het had zo mooi kunnen zijn. Je koopt een kaartje, neemt plaats in de zaal en al bij het klinken van de eerste noten verdwijn je naar een andere belevingswereld. Even wordt je denkvermogen uitgeschakeld en is het uitsluitend de ratio van de uitvoerenden die telt.
Bij het luisteren naar Octandre van Edgar Varese (1883-1965) is me dat ooit overkomen. Gespannen wachtte ik op de volgende klanksensatie, me geheel overgevend aan iets onbekends. Ik zat op het puntje van mijn stoel. Maar helaas: vanavond onderging ik zo’n beleving nauwelijks tijdens de voorstelling Bougé (bewogen) van Slagwerkgroep Den Haag.

Herkauwen en herkennen

Vreemd eigenlijk, want aan de ideeën kan het niet liggen. Zo zijn er getalenteerde jonge slagwerkers, componisten van naam: Alvin Lucier, Maarten Altena, Anthony Pateras en Matthew Wright, is er een gevarieerd en tot de verbeeldingsprekend instrumentarium, zijn er uitstekende technici om incidenteel de klanken te versterken en de composities van geluidseffecten te voorzien, is er een afwisselend programma en goede akoestiek.
Maar deze ideale omstandigheden blijken niet voldoende. Als luisteraar wil je opgenomen worden, iets beleven. Je wil afwisselend kunnen anticiperen en reminisceren. Je wil – hoe modern en ontoegankelijk ook – snappen wat je hoort, vooruitlopen, herkennen en herkauwen. Dat bleef vanavond helaas vrijwel uit. Zo kreeg de avond een lineair karakter waarbij uitsluitend de tijdsduur der composities de luisteraar enige houvast bood.

Uitzondering

Toch kan één compositie zegevieren. Kettles (1987) van de Amerikaanse componist Alvin Lucier vormde een uitzondering op de avond. Het stuk voor vijf pauken waarbij gecreëerde tonen en boventonen zich dansend door de zaal bewegen, zet de luisteraar op bijzondere wijze op het verkeerde been. Gelukkig dat Slagwerkgroep Den Haag deze compositie van stal heeft gehaald en hiermee de avond redt.