Jacques Brel

De populariteit van Brel was toen hij aankondigde te stoppen met optreden zo groot dat een enkel afscheidsoptreden niet volstond. Ruim acht maanden maakte de zanger een rondreis door Franstalig gebied. Het begon allemaal met ruim een maand aan optredens in de Parijse Olympia. Daarna volgde een enkel optreden in Brussel, gevolgd door een Marokkaanse tournee begon. In 1967 tourde Brel nog een maand lang door Québec, waarna eindelijk het echte afscheidsconcert volgde: 16 mei 1967 in Roubaix.

Springend en fladderend

De nu uitgebrachte dvd is samengesteld uit Parijse beelden: de opnames zijn gemaakt op 28 en 29 oktober 1966 in de Olympia. Dat beelden van twee avonden zijn samengevoegd tot één geheel leidt bij het kijken soms tot kleine ergernissen. Zo valt het op als er aan het eind van een lied wordt overgegaan op beelden van de andere avond: het nummer stopt iets te abrupt en het massale applaus is er te haastig overheen geplakt. Afgezien van die kleine foutjes zijn zowel beeld als geluid van hoge kwaliteit: nummers klinken helder alsof ze uit een studio komen en de camera’s hebben veel aandacht voor detail.

Kleine aap

Ik wist al dat Brel een man was van mimiek, gebaren en articulatie, maar op deze film blijkt wel heel duidelijk dat Brels populariteit op meer stoelt dan de mooie liedjes alleen. De correct in donker pak en met stropdas geklede zanger stort zich vol passie in ieder nummer en haalt alle trucs uit de kast: hij springt als een kleine aap en fladdert als een vogeltje dat niet kan vliegen. Hij zwaait met zijn armen en grote handen, articuleert schijnbaar overdreven met zijn grote lippen, waarachter even zulke grote tanden schuil gaan, om van zijn oren nog maar te zwijgen. Knap is Brel niet, maar charisma en aantrekkingskracht heeft hij des te meer.

Zwart-witte romantiek

De film toont binnen een uur in vijftien nummers een authentiek Brel-concert. De zanger staat in pak op een plankenvloer, met achter hem een zwaar gordijn waardoor hij is opgekomen. Enkel een ronde spot is op hem gericht; de rest van het podium is duister. Op de film blijkt pas aan het einde dat er een groots orkest achter Brel staat: de muziek had evenzogoed van band kunnen komen. De opnames zijn in zwart-wit, wat de romantiek van een ouderwets concert nog verhevigt, al bestond de kleurenfilm al ruim dertig jaar.

Amsterdam

Ne me Quitte Pas wordt niet gespeeld, maar verder komen prachtige klassiekers langs: Le Plat Pays, Les Bogots, Les Bobbons 67 en Madeleine. Mijn persoonlijke favoriet is Amsterdam, dat Brel intens zingt met gesloten ogen. Twee camerastandpunten wisselen elkaar af, waardoor Brel afwisselend en face en en profile in beeld verschijnt. Richting het einde van het nummer balt Brel de vuisten, zwaait hij met zijn lange armen en perst hij alles eruit. De Dijk, Acda en de Munnik en zelfs David Bowie kunnen het nummer nog zo mooi zingen, maar Amsterdam hoort echt bij Jacques Brel.

Missende ondertiteling

Naast dit concert staan er nog twee extraatjes op het schijfje: de eerste is een audio-interview, maar een ieder die geen Frans spreekt zal er weinig van begrijpen. Frans is de voertaal van de dvd (ook in het menu), en ondertiteling ontbreekt. De tweede is leuker: beelden van voorafgaand aan, tijdens en na het concert, waarin afwisselend Brel, Olympia en het publiek figureren. Dit deel van de dvd is losser dan de concertregistratie die vooral op de zingende Brel is gericht, maar is ook niet meer dan een grappige extra. Het concert blijft de erg prettige hoofdmoot van het geheel.