Life in Cities

Voyeurisme in de twilight zone

De expositie begint met een project van Wolf uit 2006 in het centrum van Chicago. Indrukwekkende foto’s laten architectonische overzichten of aparte gebouwen zien, opgetrokken uit veel glas. Sommige doen denken aan honingraten, maar in plaats van bijen bevinden zich hier mensen. En om die mensen gaat het; wat doen die mensen in die gebouwen? Om dit in beeld te kunnen brengen, plaatste Wolf zichzelf op daken of in ramen van tegenover elkaar liggende gebouwen. Daarna wachtte hij op perfect licht; het moment van de dag wanneer de schemering inviel en de binnenverlichting van de gebouwen aan ging. Bij het uitvergroten van zijn foto’s kwam Wolf erachter dat hij kon zien wat er achter het venster gebeurde. Een vorm van voyeurisme waar niet iedereen begrip voor kon opbrengen, zoals duidelijk is te zien op één van de uitsneden.

Michael Wolf, fotomuseum den haag, recensie, 8weekly, metropool, life in cities

Michael Wolf, Tokyo Compression, Tokyo 2010-2013. © Michael Wolf 2018

Opeengepakt

Zijn project Architecture of Density (2003-2014) toont een van de dichtstbevolkte stedelijke gebieden in de wereld, namelijk Hong Kong, China. Wolf woont en werkt daar al 23 jaar. De expositie toont deze foto’s aan de muur, maar ook als een soort reclameborden, los hangend in de ruimte. Het zijn enorme woonkazernes, soms felgekleurd, maar ook in grijs. Het is bijna niet te geloven dat in deze hokjes mensen wonen. Dat dit wel zo is, bewijzen de externe details, zoals de buiten hangende kleding, de planten en soms een vaag gevoel van een interieur. Bij het zien van deze foto’s grijpt de benauwdheid je bij de strot.

Een tweede project, waarbij het opeengepakte gevoel tot uitdrukking komt, voerde Wolf uit in Japan. Drie jaar lang keerde de fotograaf terug naar hetzelfde metroperron in Tokio. In Tokyo Compression (2010-2013) legde hij de gezichten vast van metroreizigers, klem tussen andere forenzen, met hun gezicht tegen het raam ‘geplakt’. De triestheid en de benauwdheid op de gezichten spreken boekdelen.

Michael Wolf, The Real Toy Story, China 2004. © Michael Wolf 2018

“Wall of fame”

De installatie The Real Toy Story (2004 – 2018) vormt een commentaar op de industriële massaproductie in China. Wolf verzamelde speelgoed, gemaakt door arbeiders in de Chinese speelgoedfabrieken. Van die circa 20.000 stuks speelgoed creëerde hij een kunstwerk aan de wand. Uit de verte doet het kunstwerk vrolijk en uitnodigend aan. Zoveel kleuren, zoveel kinderplezier! Maar dichterbij komend wordt de realiteit duidelijk. Achter deze massaproductie zit ook een massa mensen. In doorkijkjes tussen al het speelgoed laat Wolf de arbeidsomstandigheden zien. De constante herhaling van het werk, het her en der van vermoeidheid slapende werknemers en arbeiders die een ledemaat missen.

A Room with no view

Voor zijn project 100×100 (2007) fotografeerde Wolf de bewoners van Shek Kip Mei Estate. Dit oudste openbare woonhuis van Hong Kong bestaat uit 100 kamers, elk kastvormig en in grootte van slechts 100 vierkante voet. Om zijn boodschap duidelijk te maken, bouwde Wolf de werkelijke ruimte in het museum na. De bezoeker moet in de ruimte staan om de foto’s van de 100 mensen te zien, die daadwerkelijk in zo’n ruimte wonen. Soms zijn de ruimtes netjes en ordentelijk georganiseerd, maar soms zijn het net volgestopte pakhuizen, waar de bewoner zelf bijna in verdwijnt. Het resultaat van een overbevolkte stedelijke omgeving, waar steeds minder ruimte beschikbaar is.

Buiten deze bovengenoemde projecten, valt er nog veel meer te zien op de tentoonstelling, onder anderen de innovatieve manier waarop gebruikt wordt gemaakt van simpele stalen kledinghangertjes, hoe men kapotte stoelen prefabriceert tot ware kunstwerken, composities van de daken van Parijs en foto’s gedownload van Google Earth. Een tentoonstelling om niet snel te vergeten, maar wel een met een lach en een traan.