Op zoek naar de Gulden Snede
Een man zit met zijn ogen gesloten rustig op een bankje. Als een inslaande bliksem verschijnt de naam van de man in beeld: Zatoichi, de legendarische blinde masseur annex gokker annex samoerai. Hij en zijn wandelstok/samoeraizwaard zullen van zich laten spreken in een door rivaliserende bendes geterroriseerd 19e eeuws plattelandsdorpje. Zatoichi (2003) is Takeshi Kitano’s dertiende film als schrijver/regisseur: wederom een prikkelend en grappig audiovisueel spektakel van een Japanse uomo universale.
Beat Takeshi (de acteursnaam van Takeshi Kitano) speelt Zatoichi, een held uit de Japanse cultuurgeschiedenis die onrecht blindelings te lijf ging. De grens tussen wat de blinde als onrecht “ziet” en wat niet is bij hem nogal diffuus, hetgeen Zatoichi tot een intigrerende persoonlijkheid maakt. Zo staat hij aan de ene kant twee geisha’s bij die wraak willen nemen op de bende die verantwoordelijk is voor het uitmoorden van hun familie. Daarbij komt hij uiteindelijk in vijandig contact met de ronin/lijfwacht Gennosuke Hattori (Tananobu Asano) van de op machtsmonopolie beluste Ginzo-bende. Aan de andere kant kan hij “grapjes” niet waarderen: tijdens een goksessie kan Zatoichi zich niet inhouden wanneer hij hoort dat er vals wordt gespeeld.
Humor en muziek
Zatoichi is geen standaard samoeraifilm bestaande uit eindeloos uitgesponnen sequenties gevuld met het wraakzuchtig flitsend hakken en zagen van een held op kwaadwillende tegenstanders. Deze elementen komen er wel in voor, maar het zijn toch vooral de humor en muziek die Zatoichi een sterke film maken. Juist wanneer je het niet verwacht word je getrakteerd op prachtige Dancer in the Dark-achtige humoristische drumsessies: landarbeiders die met hun houweel ritmisch op de grond inhakken, plattelandsjochies die vrolijk in modderplassen stampen en een huis dat onder het ritme van de allerlei soorten hamers uit de grond gestampt wordt. Dit, en de trance-inducerende score van Keiichi Suzuki, geven de film een net zo tweeledige ondertoon als het karakter Zatoichi zelf.
Gulden Snede
In vergelijking met Takeshi Kitano’s voorgaande werk is Zaitochi een wat meer toegankelijke film, maar ook een film waar allerlei typische Kitano-elementen prachtig samenkomen. Binnen het kader van de samoeraivertelling (vergelijkbaar met de yakuza-verhalen uit zijn eerdere films zoals Sonatine) komen, naast actie en geweld uit de onderwereld, humor en de Japanse traditionele cultuur in een steeds idealere mengverhouding samen. Takeshi Kitano, die zoveel mogelijk factoren (regie, script, spel, montage etc.) in eigen hand wil houden, is (ook letterlijk) op zoek naar zijn Gulden Snede en is met Zatoichi weer een stapje dichterbij gekomen.