Soldaat der Wrake

‘God vergeeft ze vast. Hij vergeeft ze en verwelkomt ze in de hemel. Daar kan ik niet mee leven.’ Aan het woord is paramilitair Richard, die na lange tijd terugkeert naar zijn geboortestreek in de Engelse Midlands. Samen met Anthony, zijn onafscheidelijke en verstandelijk gehandicapte jongere broer, trekt hij over glooiende velden en langs treurigmakende arbeiderswoningen. Vanaf de eerste heftige – dan nog verbale – confrontatie tussen hem en een lokale drugdealer wordt duidelijk dat Richard een man met een missie is.

Een bende dealers in het stadje blijkt namelijk tijdens Richards afwezigheid de kwetsbare en beïnvloedbare Anthony als speelbal te hebben gebruikt, waarbij de pesterijtjes – zo zien we in flashbacks – van kwaad naar erger gaan. Het wordt al snel duidelijk dat grote broer gaat zorgen dat ze hier niet mee weg komen, op inventieve en (in toenemende mate) meedogenloze wijze.

Mix

Dead Man’s Shoes werd geschreven door regisseur Shane Meadows (This is England en hoofdrolspeler Paddy Considine (In America, The Bourne Ultimatum). Het is hun gelukt een originele en verrassende mix te maken van gootsteendrama en onvervalste wraakfilm. Zo ontbreekt bij de plattelandscriminelen die het mikpunt zijn van Richards wraak elk greintje glamour of coolheid; schlemielig is in hun geval een betere omschrijving. Ze wonen in troosteloze arbeiderswoningen, verplaatsen zich in een Eend, en hun lullige bewapening (een minikruisboogje of klein mesje) maakt ook al geen indruk.

Flashbacks

De kracht van de film zit niet alleen in de originele mix van genres, maar zeker ook in de ijzersterkte casting en het zonder uitzondering bijzonder sterk en naturel acteren. En dat door een cast die voor het grootste deel bestaat uit onbekende en niet-professionele acteurs. Maar ook stilistisch weet Meadows indruk te maken. Een fraai voorbeeld zijn de flashbacks die in de loop van de film duidelijk maken welk lot Anthony in handen van de bende onderging. Het gebruik van zwart-wit beelden hiervoor mag niet bijster origineel zijn, maar in combinatie met de stemmige muziek en vooral het ‘wegdraaien’ van de dialogen (waardoor slechts flarden van gesprekken hoorbaar zijn) werken ze bijzonder effectief. Wat er precies wordt gezegd doet er niet zo toe: de meedogenloze groepsmentaliteit en de ontzetting en angst op het gezicht van Anthony spreken boekdelen.

Met de flashbacks wordt Richards handelen ook steeds duidelijker, hoewel het excessieve gehalte hiervan pas op het allerlaatst inzichtelijk wordt gemaakt. Het resultaat is een cinematografische mokerslag van de eerste orde. Dead Man’s Shoes, die een bioscooprelease verdiende maar die niet kreeg, wordt nu bij deze Nederlandse dvd-uitgave helaas geplaagd door kaalheid. Verwacht dus niet – zoals bij de Britse uitgave – een audiocommentaar, verwijderde scènes, een alternatief einde en nog meer extra’s. Een trailer is alles.