Van camp vamps tot stereotypes

20 Centimeters

Marieta is hard aan het sparen om haar overtollige centimeters te kunnen laten verwijderen, en lijkt met haar baan in de betaalde liefde goed op weg te zijn. Ware het niet dat ze aan narcolepsie lijdt. Tijdens haar ‘slaapaanvallen’ loopt ze dan wel inkomsten mis, maar het leven in haar dromen is eigenlijk veel leuker. Daar is ze op en top vrouw (meestal een echte vamp of een klassieke schoonheid) en de aantrekkelijke mannen liggen aan haar voeten. Haar kleurrijke dromen draaien om muziek; ze variëren van klassieke Hollywoodmusicals tot MTV-videoclips, inclusief uitgebreide make-up, kostuums, sets en choreografieën. Haar echte leven ziet er een stuk grimmiger uit; het leven als prostituee is niet altijd een pretje, een gewone baan vinden én houden is bijna onmogelijk, en haar liefdesleven is ook niet zonder problemen. Toch is de algehele toon van de film optimistisch, en hoewel de droomscènes soms de grens van camp vér overschrijden en de rest van de film uit z’n voegen barst van absurde typetjes en situaties, kun je bijna niet anders dan sympathie opvatten voor de onstuitbare Marieta. Dit is ook te danken aan het overtuigende acteerwerk van Monica Cervera, die in Piedras (Stones), de vorige film van regisseur Salazar, ook al indrukwekkend was als het zwakzinnige meisje met de knalgele sportschoenen. Dit is een actrice die niet bang is om zich kwetsbaar op te stellen, lelijk te zijn, of om de meeste liedjes in de film zélf te zingen. Ook als ze niet altijd goed bij haar stem passen.

Love, Prozak and Other Curiosities

Zo kleurrijk en ongewoon als de vrouwen in 20 Centimeters zijn, zo stereotiep zijn ze in een andere recente Spaanse film, Love, Prozak and Other Curiosities (Miguel Santesmases, 2001). Deze verfilming van een boek van Lucía Etxébarriá toont de levens van drie zussen die van elkaar vervreemd zijn, maar die via een gemeenschappelijk geheim uit het verleden weer met elkaar in aanraking komen. De drie zussen lijken aanvankelijk als dag en nacht van elkaar te verschillen, en het zijn vooral hun kapsels en kleding die ons dit duidelijk moeten maken. Dus is de jonge en promiscue Pilar voorzien van een enorme bos donkere krullen en onthullende kleding, is Silvia (de ‘huismoeder’ van het stel) getooid met een brave boblijn en gekleed als een dame, en draagt de ‘carrièrevrouw’ Rosa eigenlijk alleen pakken en zit haar haar altijd strak naar achteren. Ergens wordt wel gesuggereerd dat deze vrouwen misschien ook eigenschappen bezitten die hun stereotypische overkomen tegenspreken, maar dit wordt nooit echt uitgewerkt. Ook de dialogen zijn af en toe wel érg bedacht, en de feministische oneliners die zo nu en dan voorbij komen zijn eerder lachwekkend dan bemoedigend. Waar het geheim en het (melo)drama zich redelijk langzaam uitvouwen, is de oplossing opeens vrij snel en gemakkelijk gevonden, en daarmee dient het einde van de film zich nogal abrupt aan.

Gek genoeg is het met deze conventionelere vrouwen veel moeilijker meeleven. Van deze twee films is 20 Centimeters de meest verrassende, hoewel sommige scènes misschien een beetje smakeloos zijn. Toch zullen liefhebbers van films als Todo sobre mi madre van Almodóvar hem zeker kunnen waarderen. De zouteloosheid van Love, Prozak and Other Curiosities is pas echt moeilijk te verkroppen; als je zin hebt in een verhaal met Spaanse vrouwen in alle soorten en maten, met een vleugje feminisme, kun je beter Piedras (nog) een keer bekijken.