Verborgen lusten

Pedofilie is niet eerder zo akelig realistisch in beeld gebracht als in het debuut van de Oostenrijker Markus Schleinzer, bekend als castingagent van films van onder meer Michael Haneke. Wiens invloed overigens terug is te zien in de manier van filmen: de kant van de dader wordt zonder enige vorm van opsmuk of dramatiek belicht.

Michael, een man van in de dertig, wordt gevolgd in zijn dagelijkse bezigheden. Hij oogt wat saai en van zijn gezicht valt weinig af te lezen. Op het werk is hij een serieuze medewerker, maar wel een beetje een einzelgänger. Wanneer een vrouwelijke collega in de pauze bij hem aanschuift, verlaat hij het tafeltje al snel. Toch doet niets in zijn gedrag vermoeden dat hij thuis een geheim verborgen houdt: in de kelder van zijn huis zit de tienjarige Wolfgang opgesloten. Hoe lang hij daar al zit en hoe hij daar terecht gekomen is, wordt niet toegelicht. Evenmin wordt het gedrag van Michael verklaard. De handelingen die Michael uitvoert − of het nu gaat om autorijden, het doen van de afwas of het openen van de kelder om zijn lusten op het jongetje te botvieren − worden op kille, haast routineuze wijze geregistreerd.

Schijnbaar alledaags

Niet dat de seksuele handelingen uitvoerig in beeld worden gebracht, integendeel. Wanneer Michael de donkere kelder opent en de deur sluit vult je verbeeldingskracht de rest wel in. In het contact met de jongen is er steeds sprake van een onderliggende spanning. Iedere avond eten ze samen, doen vervolgens de afwas en de jongen mag dan nog even televisie kijken. Het lijken alledaagse handelingen, onschuldig bijna: het samenleven als dader en slachtoffer. Zelfs een uitje naar een kinderboerderij wordt niet geschuwd, maar ook daar is geen mogelijkheid om te vluchten. Michael houdt de jongen in een stevige greep, voor buitenstaanders niet anders dan een liefdevolle en bezorgde vader. In dat schijnbare gewone ligt dan ook de kracht van de film. Een van de sterkste scènes toont hoe Michael en de jongen samen een kerstboom optuigen en kerstliederen zingen. Als een gewoon gezin, waar liefde en warmte heersen. Maar de kelder waar de jongen vervolgens naartoe geleid wordt, spreekt voor zich.

Schleinzer heeft een behoorlijke staat van dienst opgebouwd met de casting voor films als Das weisse Band, La pianiste en Lourdes. Ook in Michael laat hij zien oog te hebben voor talent. David Rauchenberger speelt het jongetje Wolfgang met een zekere bedeesdheid. Plichtsgetrouw doet hij wat van hem verwacht wordt, maar onderhuids broeien gevoelens van angst en haat. Michael Fuith zet een knappe prestatie neer als Michael. Hoewel hij een dubbelleven leidt, is hij constant in zowel zijn werk als privéleven: geroutineerd, zwijgzaam, maar op een bepaalde manier ook zorgzaam. Wanneer de jongen ziek is, verzorgt Michael hem aandachtig en haast liefdevol. De vraag is of hij echt om de jongen geeft, of hem puur als lustobject ziet. In de jongen zelf gaan ook tegenstrijdige emoties om: hij legt zich enerzijds neer bij zijn situatie, maar teruggeworpen op zichzelf schrijft hij zijn ouders brieven.

Naarmate de film vordert wordt Michael onvoorzichtiger en ontstaan er scheurtjes in zijn routine. Zo ook in het scenario, maar gelukkig lijdt de film daar als geheel niet onder. Achter de serene, haast steriele sfeer gaat een schokkende werkelijkheid schuil, waarvoor de kijker zich niet kan afsluiten. Leverde Todd Solondz met Happiness al een moedige en geloofwaardige kijk op pedofilie, dan doet Schleinzer dat met Michael opnieuw.