Silk

De bekoring van het verre oosten is intens verfilmd in het romantische drama Silk. De verfilming van het derde boek – en bestseller – van Allessandro Baricco (Turijn, 1958) is een kostuumdrama gesitueerd in het 19e-eeuwse Frankrijk en Japan. De exotische reizen van de jonge zijdehandelaar Herve Joncour en zijn obsessieve verlangen naar de concubine van een Japanse heerser zijn door Baricco beschreven in een avonturenroman die je in een ruk uitleest.

De Canadese regisseur Francois Girard zocht het daarom vooral in een visuele adaptatie van het boek. Dankzij het briljante camerawerk van Alain Dostie is Silk dan ook van een adembenemende visuele schoonheid, traag en met een overdaad aan natuur en vol schitterende locaties. Het is alsof je als kijker terugreist in de tijd. In al die uitgestrektheid is het niet moeilijk je te verplaatsen in de kwetsbaarheid van de 19e-eeuwse reiziger.

Het verhaal in Silk, verteld door Herve zelf, is een uitgestrekte flashback waarin
details langzaam worden verweven tot een intiem verhaal vol verlangen met een tragische twist. Centraal hierin, maar tevens op de achtergrond, staat Helene (Keira Knightley), de vrouw van Herve die trouw op hem wacht maar diens obsessie uiteindelijk beter begrijpt dan hijzelf. Helenes wereld, die fraai is vormgegeven rondom het ontstaan en de cultivering van een bloementuin die Monet waardig is, staat in schril contrast met de ontberingen en de mystiek die Herve onderweg ontmoet.

De vreemde eieren van Baldabiou

Het kleine Franse dorp Lavilledieu ondergaat een economische metamorfose na de komst van Baldabiou (Alfred Molina). Afgaand op zijn gevoel voor fortuin zorgt hij ervoor dat de zijdekwekerij in het dorp weer opleeft. Maar de lucratieve handel is ook riskant. Als overal in Europa en Afrika de zijderupsen worden getroffen door een mysterieuze ziekte staat het dorp wederom aan de rand van de afgrond. Om zijn handel te redden stuurt Baldabiou de jonge officier Herve (Michael Pitt) op weg naar Japan om daar nog onbesmette eieren van de rups te kopen. Dankzij zijn relatie met een lokale heerser, een charismatische rol van Koji Yakusho, ontmoet Herve de betoverende erotische schoonheid die hem zal blijven achtervolgen. De reis van maanden naar ‘het eind van de wereld’ zal de jonge Herve voor altijd veranderen. Hij moet niet alleen zijn jonge vrouw Helene achterlaten maar ook illegaal de eieren uit het mysterieuze land, dat verboden terrein is voor vreemdelingen, smokkelen.

De textiel en filmindustrie

De visuele opbouw van vooral de Japanse scènes is subtiel, en omdat de dialogen spaarzaam en soms onvertaald zijn mag de kijker veel zelf invullen. Omgeven door zoveel schoonheid wordt Michael Pitts rol twijfelachtig. Hij blijft de eenling, de observator die zonder veel uitdrukking alles ondergaat. Die eendimensionaliteit steekt erg af tegen de prestaties van Alfred Molina en Koji Yakusho maar gaat vooral in het laatste deel, dat zich afspeelt in Frankrijk, vervelen. Net als het script al zijn geheimen prijsgeeft.
Silk is meer dan het simpele verhaal van een man en zijn liefde, en de steracteur: het is een briljant staaltje teamwerk en vakmanschap in alle registers waarin zorgvuldigheid en finesse van elk detail afdruipen.
Het is bedroevend om te constateren dat in een filmindustrie waar de hoofdrolspeler de blikvanger is, geen regisseur zich het schandaal op de hals zal halen die onderweg te vervangen. Begrijpelijk, maar in het geval van Silk zou het een zet in de geest van Baldabious revolutionaire kijk op het biljartspel zijn geweest; hij speelde altijd alleen tegen zichzelf. Een normale stoot gevolgd door een met slechts een enkele hand. “De dag dat de gehandicapte hand wint,” zei hij altijd,”verlaat ik dit dorp.”
Silk is typisch zo’n film waar je als kijker de handicap voor lief neemt maar daarmee gaat veel verloren.