De eerste indruk

De titelsequentie als een bijna opzichzelfstaande kunstvorm ontstond in de jaren vijftig en zestig door ontwerpers als Saul Bass en Maurice Binder, die op een vernieuwende manier omgingen met het tonen van de openingscredits. Ze speelden met lettertypen en gebruikten animaties. Muziek werd ook een essentieel deel in de mix om de kijker te vangen. De voorbeelden zijn bekend, zoals Bass’ onovertroffen openingssequentie voor Vertigo en Binders iconische aanpak voor de James Bond-films.

Dansende typografie

Dat die periode nog steeds wordt gezien als het gouden tijdperk voor titelontwerp blijkt wel uit de indirecte hommages die je ziet op de dvd Forget the Film, Watch the Titles!. In bepaalde gevallen heeft dat te maken met de setting van de film zoals de Franse spionageparodie Oss 117: Nest of spies, die zich afspeelt in de jaren vijftig. Reden genoeg voor ontwerper Laurent Brett om in de opening te verwijzen naar Binder en Bass door middel van minimale animatie en strakke typografie. Hetzelfde geldt voor de films Crustacés et coquillages en Ça se soigne?, die met hun geanimeerde titels proberen te charmeren door te verwijzen naar de speelsheid van de titeldesign van de Pink Panther-films. Dit is misschien het meest voor de hand liggend in de geanimeerde opening van The Life and Death of Peter Sellers, waarin Sellers zelf als tekenfilmfiguur rondloopt.

Naast verwijzingen naar het verleden valt op dat een deel van de films op de dvd een bijna fetisjistische fascinatie heeft voor technologie, nieuwigheid en snelheid. De sequenties voor Les chevaliers du ciel en het computerspel Killzone 2 zijn snelle montages van machines en wapens, waar wordt ingezoomd op details voorzien van een bombastische soundtrack op de achtergrond. Technisch indrukwekkend, maar met een kil effect. Dit is ook waar de films voor AICP 2009 en OFFF 2009 onder lijden. Dit zijn geen titelsequenties voor films, maar promofilmpjes die nog het meest lijken op reclamespotjes. De films zijn vooral illustratief voor de mogelijkheden die CGI biedt om te imponeren, maar het gevolg is een inflatie van verbazing. OFF 2009 toont een serie experimenten op de typografie van logo’s met verrassende gevolgen. De film voelt aan als een kopie van de revolutionaire videoclips van Chris Cunningham, die mede dankzij de afstemming met de juiste muziek uniek zijn.

Wat ook te zien is aan veel sequenties, is hun afhankelijkheid van de genreconventies van film. De films Splice en Copelia kunnen al gelijk worden geclassificeerd als sci-fithrillers in hun dromerige mengeling van organische en technologische beelden. Hetzelfde geldt voor de thrillers Breadcrumbs en Die Tür, die elk een unheimische sfeer proberen te zetten. De kijker lijkt in die gevallen te krijgen wat hij na het zien van de opening verwacht.

Valse starts

De beste films op de dvd zijn de sequenties die de signatuur weten over te nemen van de films die ze inleiden. De opening van Ex drummer is fantastisch in zijn rauwheid en heeft ook narratief doel doordat een voice-over het verhaal inleidt. Je ziet teruggedraaide beelden van de hoofdrolspelers terwijl op de soundtrack de Belgische rockband Millionaire is te horen. Credits doemen op in dagelijkse dingen zoals een straatbord, stickers en reclame. In de combinatie van realisme en desoriëntatie wordt je gelijk meegezogen in de wereld van de film.

De opening van de documentaire Moog is grappig en maakt gebruik van animaties die perfect passen bij de onwereldse geluiden van de moog-synthesizer. Energiek is ook de sequentie voor Mathieu Amalrics Tourné, die veel van zijn kracht ontleent aan een heerlijk garagenummer van The Sonics, terwijl de credits in neon en showlichten te zien zijn. Wat deze sequenties krachtig maakt is dat ze de film niet gelijk categoriseren en je nieuwsgierig maken naar wat er gaat komen.

Naast de titelsequenties bevat de dvd negen korte documentaires over titelontwerpers die praten over het proces achter het creëren van een sequentie. De dvd bevat ook een mooi boekje, waar aanvullende info over de filmpjes staat vermeld.