Vinyan

In 2004 maakt de Waalse filmmaker Fabrice du Welz met Calvaire zijn hoogst originele debuut. Het verhaal waarin een verlopen zanger in een afgelegen dorpje in de Ardennen strandt en hierbij te maken krijgt met de in toenemende mate gestoorde bewoners, maakte indruk met zijn bruutheid, lichtsurrealistische trekjes, fraaie cinematografie en gitzwarte humor. Vinyan (2008) is Du Welz’ tweede film: een pan-Europese productie met grotere namen en opnames op exotische locaties.

Overdonderend

In het jaar dat Du Welz zijn debuut verscheen, werd Zuidoost-Azië getroffen door een van de grootste natuurrampen van onze tijd. Een tsunami maakte honderdduizenden slachtoffers en duizenden lichamen werden nooit terug gevonden. In Vinyan is Joshua, het zoontje van Paul (Rufus Sewell) en Janet (Emmanuelle Béart uit 8 Femmes), hier een van. De knagende hoop dat de jongen misschien nog ergens leeft, krijgt een plotselinge impuls wanneer het echtpaar op een video van Birmese weeskinderen een jochie ziet met een rood Manchester United-shirtje aan; eenzelfde shirt had Joshua aan toen hij verdween. Leeft hij nog? Is hij slachtoffer van mensensmokkelaars? Janet is overtuigd, en ondanks zijn aanvankelijke scepsis gaat Paul mee naar Birma. Om het moeilijk toegankelijke Birma in te komen hebben Paul en Janet hulp nodig van een Thaise crimineel en mensensmokkelaar, die pas na een duizelingwekkende tocht door het groezelige nachtleven van Phuket (overdonderend in beeld gebracht) wordt gevonden.

Net als in Calvaire weekt Du Welz zijn hoofdpersonages los uit hun vertrouwde omgeving en plaatst hij ze in een vreemde – terwijl hij ze afhankelijk maakt van lokalen waarvan het afwachten is of die te vertrouwen zijn. Paul en Janet weten uiteindelijk de Birmese jungle te bereiken, waarbij teleurstelling op teleurstelling wordt gestapeld, en de nodige spanning op hun relatie wordt gezet.

Meesterwerken

Onmiskenbaar is daarbij de hand van cameraman Benoît Debie zichtbaar. Of het nou shots zijn van lampionnen die de lucht in worden gelaten, een schip in de branding of de droomscènes: ze zijn een lust voor het oog. Eerder al in Calvaire, maar vooral ook in Irréversible bewees hij bovendien als geen ander helletochten betoverend mooi, maar tegelijkertijd ongelofelijk beklemmend in beeld te kunnen brengen. En ook in Vinyan deinst hij niet terug voor visuele krachtpatserij – let vooral op het topshot over de jungle dat overgaat in het volgen van Paul en Janet een tempel in. De beelden mogen indruk maken – van de film (in feite een relatiedrama met horrortrekjes) een helemaal geslaagde maken kunnen ze niet.

De visueel fraaie tocht steeds dieper het ondoorgrondelijke oerwoud in doet denken aan Coppola’s Apocalypse Now, terwijl een echtpaar dat uiteindelijk ten onder gaat aan het verlies van hun kind gedachten aan Don’t Look Now van Nicolas Roeg oproept – niet geheel toevallig speelt een rood kledingstuk een belangrijke visuele rol. Invloeden van deze meesterwerken ten spijt, de verwachtingen die in het begin van de film worden gewekt, worden niet helemaal ingewisseld. Als het echtpaar eenmaal alleen in de jungle achterblijft, lijken de scenaristen ook niet helemaal te weten hoe het verhaal bevredigend af moet lopen. De spanning die juist had moeten oplopen, ebt in het laatste deel volkomen weg. Het levert wel nog twee fraaie shots op: het eerder genoemde topshot en het eindshot, dat even onvergetelijk als verwarrend is. Het interessante uitgangspunt, de fraaie cinematografie en het sterke acteren kunnen niet voorkomen dat de kijker waarschijnlijk met een combinatie van verwarring en desinteresse achtergelaten wordt.

Deze dvd doet volledig recht aan de beeld- en geluidskwaliteiten van Vinyan. Helaas kan dat niet gezegd worden van de extra’s: die zijn er niet.