Allesverzengende liefde

Bud en Deanie beleven een schoolliefde in het Kansas van eind jaren ’20. Ze hebben grote moeite hun seksuele driften te beteugelen in een maatschappij die er nog van uit ging dat deze bewaard werden voor het huwelijk. Deanie’s puriteinse moeder waarschuwt haar dat een net meisje zich weet te beheersen, en Deanie doet dat dan ook. Buds vader, rijk geworden in de olie, heeft grootse plannen met hem waarin voorlopig geen plaats is voor Deanie. Hij erkent Buds behoeftes maar raadt hem aan die maar bij een niet zo net meisje te laten vervullen. De gevolgen van de breuk tussen de jonge geliefden zijn desastreus.

Splendor in the Grass is gebaseerd op persoonlijke ervaringen van scriptschrijver William Inge. Hij benaderde regisseur Elia Kazan met zijn eerste versie en al snel kwamen ze tot een overeenkomst. Inge kwam zelf met het idee om een jonge acteur te introduceren bij Kazan die nog geen films had gedaan. Kazan vond hem maar een arrogante jongeman maar zag ook de potentie die daarachter verborgen zat. Dus werd een jonge Warren Beatty voor de leeuwen gegooid, en met resultaat. Hij bleek een enorm succes, bij critici en publiek, en groeide uit tot een van Hollywoods grootste sterren.

Seksuele behoefte

Zijn tegenspeelster Natalie Wood was pas 22 maar acteerde al sinds haar 5e. In feite lag haar glorietijd al weer achter haar en ze had al een tijd geen fatsoenlijke film meer gemaakt. Ze werd als contractspeler echter aan Kazan opgedrongen, en hij had dan ook reserves. Maar bij hun ontmoeting raakte hij onder de indruk van haar breekbaarheid en onrustigheid, en hij zag in haar een ideale Deanie. Wood wierp zich ten volle in haar rol en ze laat een fenomenaal bereik aan emoties zien. Ze gaat van liefdesverdriet naar achterdocht, van ironie naar hysterie, van puberaal enthousiasme naar volwassen terughoudendheid. Als ze haar emoties uiteindelijk niet langer de baas kan haalt ze uit naar haar door maagdelijkheid geobsedeerde moeder in een prachtige scène in de badkamer. Als de meer dan galante Bud haar opnieuw afwijst moet ook hij het ontgelden. Ze kan haar verlangens nauwelijks controleren, en het gevoelige onderwerp van de vrouwelijke seksuele behoefte wordt hier duidelijk naar voren gebracht. Deanie personifieert de schittering in het gras, en als ze het gedicht van William Wordsworth (waaraan de film z’n titel ontleent) in de klas voorleest, is haar zenuwinzinking aangrijpend maar ook logisch.

De gebroken dromen en passies van Deanie en Bud worden op nationale schaal gespiegeld door de beurscrash van 1929, als gevolg waarvan Buds vader zijn complete fortuin verliest en die voorafging aan een jarenlange recessie. De overvloed en onschuld van de jaren ’20 worden subtiel veroordeeld in het wilde Nieuwjaarfeest dat in een grote domper eindigt voor alle betrokkenen.

HUAC

De film was het laatste grote success van zowel Inge als Kazan. Kazan was een icoon en heeft naast de klassiekers A Streetcar Named Desire, On the Waterfront en East of Eden nog wel meer sterke films gemaakt. Zijn getuigenissen voor het House Committee on Un-American Activities (HUAC), die hij deed om zijn carrière te redden, werden hem echter niet in dank afgenomen en uiteindelijk kwam die beslissing als een boemerang terug. Het werd hem steeds moeilijker gemaakt projecten van de grond te krijgen en hij heeft na Splendor in the Grass nog maar vier films in dertien jaar kunnen maken. In 1999 kreeg hij een ere-Oscar die deels gezien werd als eerherstel, maar uit de protesten bleek dat de HUAC-geschiedenis 50 jaar later nog steeds gevoelig ligt.