Eenzame afrekening

 
 

In de eerste scène zegt een vrouw tegen een man, ogenschijnlijk haar geliefde, dat de grootmoeder uit het sprookje Roodkapje naakt uit de buik van de boze wolf gehaald had moeten worden. De man reageert onbewogen en volgt dan zijn eigen weg. Hij incasseert geleend geld bij iemand, haalt wapenonderdelen en wandelt behoedzaam, steeds turend of hij gezien wordt, over parkeerplaatsen en treinsporen. Dan gaat de man naar zijn flat die hij aan het opknappen is. Hij krijgt bezoek van zijn moeder en haar vriend, die zich afvraagt waarom hij van die goedkope materialen gebruikt. Er is nog steeds weinig bekend over de man, maar hij laat wel ferm aan de vriend van zijn moeder weten dat hij niets met hem te maken wil hebben. Er is geen klik en hij zal nooit de plaats van zijn vader innemen. Weer volgen er lange shots, van een geweer dat in elkaar gezet wordt, bezoek van de buren in verband met een lekkage en wederom parkeerplaatsen die verkend worden. Langzaamaan vallen de stukjes op zijn plaats. De man heet Viorel en hij bereidt een moordpartij voor.

Raadselachtig

Puiu hanteert een langzaam tempo. De eerste helft van de film roept met zijn lange shots en raadselachtige handelingen veel vragen op: wat doet Viorel en waarom? In de contacten met anderen is hij zwijgzaam en direct. Hij zorgt voor een ongemakkelijke sfeer en doet in alles denken aan een onberekenbare killer. Het levert een paar indrukwekkende scènes op, waarin de spanning steeds onderhuids aanwezig is. Zo haalt Viorel zijn dochtertje op van school. Wat hij precies voor ogen heeft is onduidelijk, maar je vermoedt het ergste. Zijn dreiging is niet onopgemerkt, want het schoolpersoneel probeert hem te overreden zijn dochtertje te laten blijven. Maar Viorel is vastberaden, mooi in beeld gebracht door de wijze waarop hij de spullen van het meisje in haar schooltas stopt. Dan zegt hij bars wat de juf gezegd had als ze wist dat hij terminaal was. Een voorbeeld van hoe de dreiging met absurde uitspraken gecombineerd wordt en er voortdurend met de verwachtingen van de kijker gespeeld wordt. 

Maar Aurora is geen gemakkelijke film. De lange shots en minutenlange scènes waarin geen woord gezegd wordt vergen veel inspanningen om bij de les te blijven. De filmstijl roept vergelijkingen op met het Roemeense Police, Adjective (2010), waarin de werkelijkheid ook saai, droog en kleurloos is. De camera is een registratiemiddel die de werkelijkheid weergeeft zoals die is, zonder muzikale begeleiding en mooi geschoten plaatjes. In Puiu’s film heb je als kijker een voyeurpositie. Viorel wordt in zijn dagelijks leven gevolgd, van het nemen van een douche tot het stapelen van zijn cd’s. Het draagt niet bij aan het beter leren kennen van de man, of het begrijpen van zijn acties. Maar langzaamaan, via een minutieuze opbouw, komen er antwoorden. En lukt het Puiu, mede dankzij de manier waarop hij Viorel neerzet — gesloten, verbitterd en dreigend — de kijker geboeid te houden. De filmlengte had best korter gekund, want de traagheid gaat soms ten koste van de spanning. Maar als je het geduld kan opbrengen, word je in de tweede helft bediend met geweldsexplosies en gortdroge Roemeense bureaucratie.