Chaos en orde

Hoe interessant kan een film zijn die voor het merendeel bestaat uit een man die op een bank in een parkje wacht tot zijn dochter uit school komt? Zeer interessant, bewijst Caos calmo, een degelijke Italiaanse film over schuldgevoel en rouwverwerking met een fraaie hoofdrol van Italiaans topregisseur en acteur Nanni Moretti.

Nadat Pietro (Moretti) op een dag een vrouw van de verdrinkingsdood redt, keert hij terug naar zijn strandhuis om zijn vrouw daar dood aan te treffen. Pietro probeert zijn leven na dit ongeval weer op de rails te krijgen en wil er voor zorgen dat het verdriet voor zijn dochter Claudia zo beperkt mogelijk blijft. Als hij haar voor het eerst na het ongeval weer naar school brengt, drukt hij haar op het hart dat hij voor de school zal wachten tot ze naar buiten komt. Dat doet hij dan ook. Pietro wandelt door het park, drinkt een kop koffie bij een café en wacht op een bankje voor de school op zijn dochter. Hij krijgt regelmatig bezoek van familieleden en collega’s, die hem willen steunen, maar het is juist het gebrek aan verdriet dat hij voelt dat hem echt zorgen baart.

Afstandelijker

Pietro voelt wel verdriet na het overlijden van zijn vrouw, maar het is slechts kalme chaos. Hij verwijt zichzelf dat zijn dochter niet kan rouwen om het verlies van haar moeder omdat ze dat haar vader ook niet ziet doen. In de film wordt echter niet duidelijk wat er nu precies omgaat in de psyche van Pietro. De gelijknamige roman van Sandro Veronesi, waar de film op is gebaseerd, is volledig uit Pietro’s perspectief geschreven, waardoor de lezer een goed overzicht krijgt van zijn beleveniswereld. Het is regisseur Antonello Grimaldi en de scenarioschrijvers echter niet gelukt in de film hetzelfde te bereiken, waardoor het belangrijkste personage voortdurend iets ongrijpbaars met zich meedraagt. Er wordt in Caos Calmo geen gebruik gemaakt van een voice-over of een andere kunstmatige ingreep die meer licht op de acties van Pietro zou kunnen werpen. Hierdoor is de film wat afstandelijker dan het boek.

De vraagstukken waarmee Pietro worstelt – het verwerken van een verlies in een samenleving die je daarvoor de tijd niet geeft en de zoektocht naar de zin van het leven – zijn echter universeel en vormen de kracht van het humanistische verhaal van Caos calmo. De film profiteert sterk van het prettige voortkabbelende tempo en kruipt gestaag in de harten van de toeschouwers. Bijna ongemerkt begrijp je na een tijdje de ontwikkeling die Pietro doormaakt en hem in staat stelt het grote verlies een plaats in zijn hart te geven. Enkele dissonanten, zoals een onnodig expliciete seksscène die geen enkel doel dient, daargelaten, biedt Caos calmo dan ook een zeer prettige filmervaring, die je met een glimlach en hernieuwd vertrouwen in de mens de bioscoop doet verlaten.