Het verhaal achter de moord

Een van de eerste Amerikaanse supersterren was de bandiet Jesse James. James en zijn bende pleegden tientallen overvallen op banken en vooral treinen. Dankzij zijn vriendschap met een journalist werden die daden breed uitgelicht in de krant. Geen idool zonder fans, en daarvan was Robert Ford misschien wel de grootste. Uiteindelijk leidde diens obsessie tot de daad die perfect omschreven wordt in de titel.

Bij het genre ‘western’ wordt gedacht aan spectaculaire overvallen, pistoolgeschiet, duels en vooral veel actie. Hoewel The Assassination of Jesse James zich in dezelfde tijdsperiode afspeelt, is het label western absoluut misplaatst. Het is vooral een dubbelportret, van zowel de man achter de legende als van de jongen die van bewonderaar verandert in moordenaar. Het is het verhaal van hoe bewondering om kan slaan in een gevaarlijke obsessie.

Persoonlijkheid

Bij een film die zich zo focust op twee belangrijke personages, valt of staat alles bij de casting. Brad Pitt speelt Jesse James, en doet dat uitstekend. Hij zet James niet neer als onbehoorlijke pistoolheld, maar zet een volwassen man neer die elke dag moet leven met wat hij voor man is geworden. James is zo paranoïde als de pest, maar aan de andere kant is hij een liefhebbende echtgenoot en lieve vader. Pitt is op het doek nu even geen eigentijds idool, hij ís Jesse James.

En toch is hij niet de ster van de film. Casey Affleck steelt als Robert Ford de show. Hoewel hij in de titel als lafaard wordt bestempeld, is het eigenlijk onmogelijk om geen sympathie te voelen voor deze jongen. Ford is zenuwachtig, schuw, een liefhebbende fan maar ook een nare stalker, en vooral een onzekere jongeman. Hulde voor Affleck dat hij deze redelijk onbekende Ford een gezicht, en nog belangrijker, een persoonlijkheid heeft gegeven. Het is prachtig om te zien hoe hij transformeert en uiteindelijk komt tot de onontkoombare daad, een daad die James zelfs voelde aankomen.

Regisseur Andrew Dominik baseerde zijn pas tweede film (na Chopper uit 2000) op het gelijknamige boek uit 1983 van Ron Hansen. Dominik herschreef het verhaal zelf tot scenario. Hij neemt zijn tijd om alles te vertellen en om verschillende bijpersonages te introduceren: vrijwel allemaal mannen die eens samenwerkten met Jesse James. Dat schept meer inzicht in de belevingswerelden van James en Ford. Daarnaast is er meer dan genoeg ruimte voor weidse landschappen en andere mooie beelden.

Net te lang

De tijd is wel het grootste struikelblok van de film. Bijzondere personages en mooie beelden ten spijt, bijna drie uur is eigenlijk een te lange zit voor deze film. Gezien de titel weet je wat er komen gaat, maar het moment tot de daadwerkelijke moord laat net te lang op zich wachten. Ook de bijna té kalme voice-over gaat op den duur op je zenuwen werken. De twee acteerkanonnen maken gelukkig dat de tijd sneller voorbij gaat. Het is te hopen dat Affleck met deze film nu eens doorbreekt als volwaardig acteur en niet meer in de schaduw hoeft te staan van broer Ben. Casey is overduidelijk de betere acteur van de twee.