Moeilijke namen

Sergei Diaghilev (1872 – 1929) introduceerde het Gesamtkunstwerk voor het Europese publiek. Totaalkunst waarin dansers, acteurs, componisten, choreografen en beeldende kunstenaars tezamen een theatrale voorstelling produceren: van decorontwerp tot danspasjes en van zangpartijen tot kledingontwerp, alles is Kunst.

Op het vijfdaagse festival dat 26 januari van start gaat zal ruim aandacht worden besteed aan ballet en opera, de twee kunstvormen waar Diaghilevs totaalprojecten vaak in uitmondden. Een greep uit het programma:

The Joffrey Ballet

Een Amerikaanse balletgroep, die danst sinds de tweede helft van de jaren vijftig. De eerste optredens waren in Amerikaanse gehuchten, maar in 1957 zou het gebeuren: in de tutu op de planken in Chicago. Oprichter Joffrey danste zelf voor het eerst mee, en het was een daverend succes. De critici prezen het ballet de hemel in, en het bedje was gespreid. Tegenwoordig reist het Joffrey over de hele wereld; nu met een driedaagse tussenstop op het Diaghilevfestival. De Amerikanen dansen er Apollon Musagète, L’après-midi d’un Faune en het overbekende Le sacre du printemps. Het leukste uit van deze drie lijkt de middelste. Het stuk gaat over een faun (half mens, half dier), die loert naar badende nimfen. De nimfen schrikken, rennen weg, komen terug, rennen weg, komen terug en rennen weer weg. Tot zover weinig boeiends, maar Nijinski, Diaghilevs wonderdanser, masturbeerde als faun midden op het toneel. Een schandaal en de bijbehorende hype waren geboren. Maar dat was wel bijna honderd jaar geleden.

Ballet de Bordeaux

Deze Franse dansgroep biedt met Picasso et la danse een bijzonder programma waarin de ontmoeting van Picasso met de balletwereld centraal staat. De kunstenaar werkte meermalen samen met Diaghilev, en heeft later ook voor andere balletvoorstellingen kostuums en decors ontworpen.
Ballet de Bordeaux brengt de voorstellingen Parade, Le tricorne, Icare en Le fils prodigue. De leukste van dit kwartet lijkt Parade, waarin een club kermisklanten bezoekers voor hun voorstelling proberen te ronselen. Dit kubistische ballet (je moet er wel van houden, natuurlijk) biedt een chaos van muziek, dans, schotenwisselingen, sirenes en claxons op het podium. In 1917 moest het Parijse publiek er niets van hebben: Parade werd met boegeroep ontvangen. Alleen de avant-garde van destijds zag er wat in.

Helikon Opera

Opera uit Rusland. Het gezelschap is pas tien jaar oud, en bestond in eerste instantie slechts uit enthousiaste studenten. Onder leiding van toneelmeester en eveneens student Dmitry Berman werd een nieuwe opvoering van Stravinsky’s Mavra bedacht. De reputatie van het clubje jongelingen groeide snel, en iedere voorstelling trok meer bezoekers. Binnen enkele jaren stonden zelfs al twintig opera’s op het repertoire. Berman kreeg in 1998, 1999 en 2000 de prestigieuze Russische theaterprijs Het gouden masker. Op het Diaghilevfestival zullen de Russen hun beginproject, Mavra, en Kasjtsjej de Onsterfelijke spelen. Dat laatste stuk is een sprookje over de prachtige prinses Tsarevna, die door het monster Kasjtsjej gevangen wordt gehouden. De prinses wacht op Ivan Korolevitsj, haar redder, maar die wordt op zijn beurt weer opgewacht door Kasjtsjeievna, de dochter van het monster. Deze geeft de redder een gif te drinken, dat hij maar ternauwernood overleeft. Burya Bogatyr doet de redder ontwaken, en neemt hem mee op haar vliegende tapijt. Een spannend sprookje, met nog veel meer moeilijke namen.