Enfant terrible blijkt poëet

Allereerst de titel. Eenieder die ooit ook maar een paar seconden naar de muziek van Rammstein heeft geluisterd, weet dat de band niet om ‘stil zijn’ bekend staat. Waar de mannen wel naam mee hebben gemaakt, zijn hun logge muzikale composities, hun pyromane shows en hun controversiële teksten. De titel mag dan ook licht ironisch opgevat worden, al zullen de meeste gedichten inderdaad het daglicht niet kunnen verdragen.

Geen blad voor de mond
Net als de nummers van Rammstein zijn ook Lindemanns gedichten zwaar van aard. In stille nachten staat bol van agressie, sadisme en al wat net wel of net niet door de beugel kan. Als een echte provocateur zoekt de zanger grenzen op. Zo wenst hij in ‘Elegie voor Marie Antoinette’ orale seks te hebben met haar vers afgehakte hoofd. Om maar iets te noemen.

Achter alle uitspattingen schuilen echter universele emoties als pijn, eenzaamheid en verlangen. Als een ware romanticus probeert Lindemann zijn pessimistische wereldblik – of liever Weltschmerz – niet te verbloemen. Hij geeft zich juist over aan de onvolmaaktheden van het bestaan. Toch is het niet een en al doffe ellende in In stille nachten. Lindemann schuwt een humoristische toon niet en dat siert hem. Juist zijn tragiek kent ook vaak een komische zijde.  

Verdienstelijk resultaat
Niemand minder dan Ilja Leonard Pfeiffer vertaalde de bundel naar het Nederlands. Een knappe prestatie; Pfeiffer weet Lindemanns melancholie moeiteloos in het Nederlands over te dragen. Toch hadden daarnaast ook de oorsponkelijke teksten opgenomen mogen worden. Lindemann weet de rauwe klank van de Duitse taal ten volle te benutten en te integreren in zijn duistere boodschap. In de vertaling gaat hier onvermijdelijk wat van verloren.

Vermoedelijk zullen het vooral liefhebbers van Rammstein zijn die deze bundel kopen. Toch is In stille nachten meer dan een hebbeding voor fans. Lindemann bewijst veel inzicht in de menselijke geest te hebben en presenteert dat op een geheel eigen manier. En mocht de lezer problemen hebben met de visualisering van de gedichten, dan bieden de toegevoegde illustraties van Lindemanns vriend Matthias Matthies wellicht uitkomst. Matthies’ tekeningen, die aandoen als de XXX-versie van The Nightmare before Christmas, passen stilistisch perfect in het geheel.