De getemde natuur op foto

Sebastian Mölleken en Ursula Böhmer zijn Duitse fotografen met een overeenkomstige fascinatie: ze zien de invloed van de mens op de natuur als iets positiefs. De boeken Tagebau en All Ladies werpen beide de vraag op of het eigenlijk erg is dat de mens de natuur temt.

De landschapsfotografie uit Tagebau laat de maakbaarheid van onze omgeving zien. Tagebau, of dagbouw, is een vorm van mijnbouw waarbij het landschap door de manier van ontginning in grote mate wordt aangetast, dit in tegenstelling tot de zogeheten gesloten mijnbouw. Sebastian Mölleken fotografeerde deze vorm van mijnbouw in Duitsland en legde het effect op de omgeving vast. Hij presenteert de mijnen als een schone lei waar complete rust heerst. Een unieke plek waar de destructie van de natuur plaatsmaakt voor een artificiële woestheid.

De menselijke hand in de natuur wordt ook goed geïllustreerd door het gedomesticeerde dier, waarvan de koe een herkenbaar voorbeeld is. Voor All ladies fotografeerde Ursula Böhmer koeienrassen en markante beestenkoppen uit de Europese Unie. Parlementariërs en bestuurders in Brussel hadden de Europese identiteit niet treffender kunnen visualiseren.

All Ladies. Foto: Ursula Böhmer

Je zou verwachten dat de foto’s vooral een leuke gimmick zijn, maar de zwart-witte portretfoto’s van de koeien werken in All Ladies heel aanstekelijk. Als een echte boer kijk je naar de individuele dieren. De kracht van het boek schuilt in de geposeerde stijl van de fotoserie. Niet het human interest verhaal over het boerenleven wordt verteld, maar alleen de identiteit van de koeien krijgt de ruimte van Böhmer. Wanneer de Klara’s en Bertha’s recht in de camera kijken, blijken ze een stuk gracieuzer dan wanneer je ze in het voorbijgaan in de wei ziet staan.

Fotografe Ursula Böhmer startte haar carrière met architectuur en landschapsfotografie, maar inmiddels is de koe haar belangrijkste onderwerp. Zij verheft het portretteren van de koe tot ware kunst doordat er sprake is van direct oogcontact met de dieren. De kijker verwondert zich over wat zich mogelijk afspeelt in de belevingswereld van het beest. Door deze stijl van documentairefotografie creëert Böhmer een reflectieve, haast tastbare ervaring van de natuur. Natuur die door de mens eerst beteugeld en daarna vastgelegd is.

Sebastian Mölleken • Tagebau • Verlag Kettler • 3.5 sterren • 144 pagina’s • 34,90 euro • ISBN 978-3-862-06181-5

Ursula Böhmer • All Ladies • Kehrer Verlag • 4 sterren • 128 pagina’s • 39,90 euro • ISBN 978-3-868-28334-1