Een surrealistische vertelling

Wanneer Ruth een Hello Kitty-broodtrommel vindt op het strand met daarin het dagboek van de Japanse Nao, maakt ze via diens aantekeningen kennis met een depressief, zwaar gepest Japanse schoolmeisje. Nao beschrijft in haar dagboek het levensverhaal van haar oma, een zen-boeddhistische non, en laat weten dat ze van plan is zelfmoord te plegen.

De onzekere Nao groeide op in Amerika waar haar vader in de IT-wereld carrière maakte. Na zijn ontslag keerde het gezin terug naar Japan, waar Nao maar moeilijk kon wennen. Zo goed en zo kwaad als het gaat probeert Ruth erachter te komen of Nao echt bestaat of niet. De zoektocht naar haar familie is echter niet gemakkelijk. Bovendien weet Ruth niet hoe lang het is geleden dat Nao alles opschreef.

Een surrealistische wending

Het verhaal van Nao is schokkend, intrigerend en heftig. Haar familie blijkt met veel problemen te kampen. Ook haar vader is suïcidaal en haar moeder probeert er het beste van te maken maar slaagt hier niet in. De enige op wie Nao kan vertrouwen is haar oma, van wie ze levenslessen leert en advies krijgt.

Nao’s dagboekfragmenten worden afgewisseld door de zoektocht van Ruth. Dit is in het begin vooral storend, omdat het verhaal van Noa meer tot de verbeelding spreekt, maar naarmate het verhaal vordert, zijn de passages van Ruth minstens zo interessant. Dit komt omdat het verhaal surrealistisch wordt. Ruth wil proberen de zelfmoordpoging die Nao zegt te ondernemen, tegen te houden. Maar aangezien het dagboek dat zij heeft gevonden enkele jaren eerder blijkt te zijn geschreven, lijkt dit een onhaalbare missie. Via het achterhalen van de familiegeschiedenis lijkt er toch een ingang naar Nao’s leven mogelijk. Vergeleken met de rest van het verhaal is dit een erg onverwachte twist.

Naslagwerk van wijze lessen

De wending in het plot is niet het enige wat tegenvalt. Op bijna elke bladzijde wordt wel verwezen naar een Japanse term of gezegde. De vertalingen hiervan zijn achterin te vinden, in een register van meerdere pagina’s. Al lezende moet er dus veel heen en weer gebladerd worden, wat het ritme uit het verhaal haalt.

Dit boek is naast een roman ook een naslagwerk vol wijze lessen. Het totaal is verpakt in een vermakelijk maar bij vlagen verwarrend verhaal. Ruth Ozeki is niet alleen schrijfster, maar ook filmmaakster en boeddhistisch priester. Dit laatste is vooral goed merkbaar. De vele verwijzingen naar boeddhistische wijsheden zijn weliswaar goed verwerkt in de verhaallijn maar werken door hun grote getale en de herhaling als stoorzender. Wellicht was Een tijdelijke vertelling beter te doen geweest zonder al deze lessen. Laat dat een les zijn.