Verdwenen tekeningen

De twee originele delen van Rampokan gaan over de soldaat Johan Knevel, die in 1947 naar Nederlands-Indië wordt uitgezonden om daar mee te doen aan de politionele acties. Hij raakt flink in de problemen als hij zich onder een andere naam aansluit bij de Indonesische vrijheidsstrijders. Behalve een document over de wreedheid van de politionele acties, gaat het verhaal ook over de zoektocht van de hoofdpersoon naar zijn Indonesische wortels. Die zoektocht is voor Van Dongen, die zelf ‘Indo’ (een halfbloed) is, deels reden geweest voor het schrijven van deze boeken. Het belang van de Rampokan-boeken en de achtergrond van de auteur worden uitgebreid behandeld in een inleidend artikel door Peter Breedveld (afkomstig uit Stripschrift).

Weg geïnkt

De reden om een schetsboek van dit werk uit te geven, heeft alles te maken met de werkwijze van Peter van Dongen. De definitieve, compleet uitgewerkte tekeningen die in dit boek staan, zijn voor de productie van dit album geïnkt en vervolgens uitgegumd. Wat in Rampokan schetsboek te zien is, bestaat dus helemaal niet meer. Niet alle schetsen in dit boek zijn overigens de laatste schetsen. Soms zijn het nog schetsen uit een eerder stadium, omdat van de definitieve schets geen scan beschikbaar was. Wat vooral opvalt aan de tekeningen is dat Van Dongen in eerste instantie gedetailleerder tekent dan dat hij uiteindelijk inkt. Voor zijn ‘klare lijn’-stijl laat hij veel eerder aangegeven details vallen, met name wat betreft de tekstuur en dieptewerking. Het is verder leuk om te zien hoe kleine details veranderen. Op de uiteindelijke eerste pagina van Rampokan Celebes is bijvoorbeeld een vallende moersleutel weggelaten en is het simpele petje van een soldaat veranderd in een veel statiger exemplaar.

Dossiers

Naast de schetsen en het interview is achterin het Rampokan schetsboek nog van beide boekdelen een dossier opgenomen. Hierin vindt men onder andere de schetsen en een wel erg kleine geïnkte afdruk van een strip, die deels aan de basis lag van de Rampokan-boeken die Van Dongen maakte voor de Volkskrant, evenals een proloog voor het huidige verhaal die uiteindelijk werd afgekeurd door Van Dongen en zijn meelezer Martijn Daalder. Door dit soort aanvullingen is Rampokan schetsboek een interessant document. Want als de lezer zich alleen zou moeten beperken tot het uitgebreid bestuderen van de schetsen, moet die wel veel interesse in de werkwijze van de tekenaar hebben, bovenop een hoop doorzettingsvermogen en precisie.