Oudemannenogen blikken terug

De inventiviteit en oprechtheid van Auster is wederom een verademing. In het eerste hoofdstuk bestudeert hij zichzelf als kind. Hij graaft diep en houdt, zoals hij het zelf omschrijft, iedere scherf tegen het licht en bekijkt ze goed. Zo komt hij tot bevindingen uit zijn jeugd die de meeste mensen al lang vergeten zouden zijn. Zoals dat hij tot ongeveer zijn zesde jaar meende dat human being als human bean werd uitgesproken. Een begrijpelijk misverstand voor een kind, dat hij zelf recht praat door te bedenken ‘dat we allemaal niet veel groter dan een boon in de buik van onze moeder begonnen, en dat de boon daarom het zuiverste, krachtigste symbool was van het leven zelf. ‘

Problematische ‘ik‘
Net als iedere autobiografie werpt Bericht vanuit het innerlijk vragen over identiteit en de constructie daarvan op. Is het ‘ik’ één persoon, of kan er een onderscheid gemaakt worden tussen de ‘ik’ van nu en de ‘ik’ van vroeger? En kan iemand überhaupt wel schrijven over hoe hij of zij vroeger was, of drukt de ‘ik’ van nu daar te zeer zijn of haar eigen stempel op? Omdat er weinig foto’s en teksten uit zijn jeugd bewaard zijn gebleven, moet Auster sterk op zijn herinneringen leunen.

De discrepantie tussen de vroegere en de latere ‘ik’ wordt onder andere zichtbaar in het tweede hoofdstuk, waarin Auster iets te enthousiast twee films navertelt die hem zijn bijgebleven uit zijn jeugd. Geen detail wordt onbesproken gelaten, het bewijs dat Auster zijn bevindingen voornamelijk uit latere kijkervaringen put. Ook de reacties van Auster als kind zijn nu, 56 jaar later, niet erg realistisch te noemen. Ongetwijfeld hebben de films indruk gemaakt, maar de omvang van de beschrijvingen duidt eerder op invulling dan een goed geheugen.

Navelstaren
Het derde hoofdstuk is gewijd aan de twijfel die toeslaat tijdens Austers studententijd. Aan de hand van brieven die hij naar zijn ex-vrouw Lydia Davis stuurde, is Auster in staat zijn tijd als uitwisselingsstudent in Parijs te reconstrueren. De uitwisseling is maar van korte duur; wanneer Auster het met zijn docent niet eens kan worden over het lesprogramma, keert hij terug naar New York. In dit hoofdstuk verliest Auster de lezer een beetje uit het oog. De eindeloze reflecties over zijn relatie met Davis lijken voornamelijk interessant te zijn voor Auster zelf en vallen uit de toon met de rest van de roman.

Bericht vanuit het innerlijk wordt afgesloten met een fotoalbum waarin niet Auster zelf, maar de dingen die indruk op hem hebben gemaakt centraal staan. Het is een originele bijkomstigheid die echter niet veel toevoegt. Bericht vanuit het innerlijk moet het hebben van originele jeugdherinneringen, terloopse inzichten en Austers heldere stem. Hiermee weet hij helaas niet zo te bekoren als met Winterlogboek.