Japanse thrillers

Van Death Note, een 12-delige thriller die een paar jaar geleden in Japan bovenmatig populair was en waarvan inmiddels verschillende verfilmingen bestaan, verschenen onlangs de eerste twee delen in Nederlandse vertaling. Monster is een dramatische thriller van 18 delen die alweer uit 1995 stamt, waarvan nu de eerste drie delen te koop zijn. De reeksen hebben op zich weinig gemeen, maar vertonen daardoor wel interessante contrasten.

Uit Death Note

Death Note is op de leest van het high concept geschoeid en past in het clichébeeld van het shonen-genre, een op jongens mikkende soort pulpverhalen met in de regel een even vlotte als oppervlakkige tekenstijl. De serie gaat over een scholier die een magisch godenboek in handen krijgt, waarmee hij het leven van een slachtoffer naar keuze kan beëindigen door zijn of haar naam erin te schrijven. De knaap gebruikt het boek zonder scrupules om misdadigers over de hele wereld uit te roeien, terwijl hij op de voet gevolgd wordt door de godheid die het boek verloor. Ondertussen wordt hij tegengewerkt door een mysterieuze tegenstander, die zijn identiteit probeert te achterhalen. Vlot, vermakelijk en af en toe spannend leesvoer, maar scenarist Obata neemt helaas niet de moeite om de scholier een ontwikkeld karakter mee te geven. Bovendien gaat de serie wel erg gemakkelijk met morele dilemma’s om: de vraag of zijn pogingen om de wereld van misdadigers te zuiveren wel verdedigbaar zijn, wordt in de eerste twee delen nauwelijks behandeld.

Humanisme

Dat gebrek aan diepgang is nogal een contrast met Monster, een ouder werk van Naoki Urasawa, de auteur van 20th Century Boys, dat momenteel ook in het Nederlands vertaald wordt en bij uitgeverij Glénat zal verschijnen. In Monster is de hoofdpersoon een briljante jonge arts die denkt een goede daad te verrichten door een jongentje te redden tegen orders van hogerhand in. Later blijkt echter dat hij een moorddadige psychopaat in leven heeft gehouden. De latere jacht op deze moordenaar wordt onderbroken door allerlei verwikkelingen, en langzaam maar zeker breidt de complexe plot zich veel verder uit dan aanvankelijk verwacht. Waar Death Note maar al te vaak van A naar B beweegt, ligt aan Monster een constructieve visie ten grondslag, die scenarist en tekenaar Urasawa schitterend uitwerkt. En waar Death Note niet meer dan en passant vraagtekens zet bij de rechtvaardiging van moord, staat Monster voortdurend stil bij de scheidslijn tussen goed en kwaad, juist en fout, de gevolgen van machtsmisbruik en machteloosheid. De thematische toon van de serie is er een van humanisme, maar Urasawa forceert de boodschap meestal niet, wat van Monster een voor mangabegrippen ongewoon subtiele thriller maakt.

Uit Monster

Bovendien is Urasawa’s tekenstijl bijzonder, zeker in vergelijking met de vlotte schetsen met kale achtergronden die kenmerkend zijn voor Death Note. Hij tekent semirealistisch, maar met licht overdreven karakteristieken die de personages herkenbaar maken zonder dat ze karikaturen worden. De serie is ook overtuigend gesitueerd in Duitsland: er zijn genoeg subtiliteiten en details om de lokale sfeer en geschiedenis (de Berlijnse muur speelt een belangrijke rol) geloofwaardig te maken. Bovendien vertrouwt Urasawa veel meer op de betrokkenheid van de lezer dan de makers van Death Note: hij durft bijvoorbeeld de eerste hoofdstukken van het tweede deel te gebruiken om een geheel nieuw personage te introduceren, dat pas veel later in de plot geïntegreerd wordt.

Het is te hopen dat de uitgever ook alle volgende delen van beide series kan en wil uitbrengen. Deze uitgaven vormen in ieder geval een van de veel te weinige pogingen om de kwalitatief dan wel commercieel interessante Japanse comic aan een Nederlands publiek te presenteren.

Death Note. Tekeningen: Takeshi Obata / verhaal: Tsugumi Ohba. ISBN 9789086770373 (deel 1), ISBN 9789086770380 (deel 2). EU 5,95

Monster. Naoki Urasawa. ISBN 9789086770182 (deel 1), ISBN 9789086770205 (deel 2), ISBN 9789086770335 (deel 3). EU 7,50