Een Donald Duckachtige rondleiding
In een interview uit 1938 vertelt een journalist over zijn bezoek aan de Walt Disney studio’s in Los Angeles. Hij biecht op dat hij al jaren reikhalzend heeft uitgekeken naar dit moment om één van zijn helden, die hij omschrijft als een door en door oprecht en eerlijk man, vragen te mogen stellen. Na een lange taxirit door de broeierige straten van L.A. komt hij aan bij de studio’s, om van een secretaresse te horen dat hij helaas enkele uren zal moeten wachten. Meneer Disney is druk. In eerste instantie is hij teleurgesteld, maar de secretaresse vraagt hem of hij de tijd wil vullen met het bekijken van de studio. De verslaggever hoeft hierover nauwelijks na te denken, en al snel wordt hem een gids toegewezen. Wanneer hij de goed gehumeurde gids vraagt naar zijn bekende stem, blijkt dat niemand minder dan Donald Duck hem de studio’s toont.
Het is een plezierig anekdote, die in een aantal opzichten veelzeggend is. Zo is daar ineens een legende als Donald Duck, die gewoon als mens niet te beroerd is een journalist te vertellen over de dagelijkse gang van zaken binnen de studio’s. Deze manier van werken was voor Disney heel gangbaar. Zelf een man die nooit op enige arrogantie te betrappen viel, zorgde hij ervoor dat niemand bij zijn bedrijf vergat waar hij vandaan kwam. In dat opzicht is Walt Disney de verpersoonlijking van de selfmade man, die met keihard werken The American Dream probeert waar te maken, zonder zijn afkomst te verhullen.
De anekdote is nog om een andere reden veelzeggend. De journalist wacht uiteindelijk vele uren om met Disney te mogen spreken. Al in 1938 is de alleskunner gigantisch druk, en is hij overal in de studio’s te vinden. Zo werkte hij zo nu en dan zelf nog als illustrator, overzag hij op het maniakale af alle PR en deed hij de stem voor Mickey Mouse – dit alles bovenop het leiding geven aan een enorm snel groeiend bedrijf.
Een Amerikaan van zijn tijd
 |
| Walt Disney |
Schrijfster en samensteller Kathy Merlock Jackson stipt deze wetenswaardigheden aan in haar korte maar intrigerende inleiding op deze verzameling interviews met Walt Disney. Ze portretteert hem als een prototype Amerikaan van zijn tijd. Ze blijkt niet alleen geïntrigeerd te zijn in Disney’s passie en werklust, maar toont ook aan hoe hij alles uit zijn werknemers weet te halen. Verder beschrijft ze hoe Disney’s tegenstrijdigheden, de spanning tussen een accelererende maatschappij en een hunkering naar natuur, jeugd en oorspronkelijkheid, iedereens tegenstrijdigheden zijn in de jaren dertig en veertig. Tot slot geeft ze op doordachte wijze aan waarom een verzameling interviews met Walt Disney relevant zou zijn: “Disney’s public persona, created in interviews, cover stories, and other public opportunities, was carefully constructed.” Ze heeft gelijk wanneer ze beweert dat Disney hierin een belangrijke voorloper is in het nieuwe Hollywood.
Een gemiste kans
Toch stelt het boek teleur. Zo claimt het compleet te zijn. Een lijst is opgenomen met animatiefilms die tijdens het leven van Walt Disney zijn geproduceerd. Jackson heeft een levensloop samengesteld, waarin ze op beknopte wijze Disney’s privéleven en zakenleven aanstipt, en de inleiding vormt een zinvolle en zorgvuldige bijdrage voor mensen die een beginnende belangstelling hebben voor het leven en werk van de man. Maar de inleiding is veel te kort, en als lezer snak je naar meer informatie, naar meer eenheid en naar een meer alomvattende conclusie. Bovendien ontbreekt een goede bibliografie volledig. Natuurlijk wordt netjes aangegeven waar en wanneer de interviews verschenen zijn, maar een bibliografie die iets uitgebreider is dan het geciteerde werk uit de inleiding lijkt me onmisbaar.
Gevolg is dat het boek een wat vrijblijvend karakter heeft. Zoals al uit de inleiding van deze recensie bleek, maken de vele wetenswaardige anekdotes het boek een plezier om te lezen. Feit blijft echter dat het boek verschenen is bij de University Press of Mississippi, en dat de schrijfster een gerenommeerde professor is in communicatie aan de Virginia Wesleyan Universiteit. Met het vermelden van het gezag van een auteur is niets mis, dit gebeurt op de achterkaft van ieder werk dat deze dagen verschijnt, maar dan moet de uitgave wel de daad bij het woord voegen. Voor deze uitgave heeft de professor een korte inleiding geschreven, die weliswaar hecht is en toch lekker wegleest, en heeft ze pakweg twintig interviews verzameld (of laten verzamelen). Maar verpakt in een feitelijk oerlelijke kaft, is dit werk niets meer dan een samenraapsel van omhooggetilde woorden van een man die veel meer verdiend had.
