Alles en dan de liefde

De bundels verschenen tegelijkertijd met Vitrine van Vrouwkje Tuinman. Er zijn verschillende paralellen te trekken tussen de bundels. En dit is niet zo vreemd, omdat ze elkaars geliefden zijn. Zo citeert Starik Tuinman (of andersom?) in het gedicht De weg van alle vlees met de woorden “ik ben volkomen naakt vandaag”. Er zijn meer overeenkomstige motieven te vinden en soms hebben ze over dezelfde gebeurtenis een gedicht geschreven. En zou Tuinman het overmatig gebruik van motto’s in haar bundel van haar vriendje hebben overgenomen?

Alles, maar dan ook alles over mijn moeder

Het is natuurlijk interessant om een vergelijking te trekken tussen de bundels van Starik en Tuinman, maar Starik geeft de lezer met zijn twee bundels al genoeg werk. De ene dichter is natuurlijk productiever dan de ander, maar twee bundels afleveren met in totaal zo’n 160 gedichten is behoorlijk veel. Je verwacht van een dichter eerder iemand die zijn woorden stuk voor stuk afweegt en zich afvraagt waarom juist dit woord hier en waarom zou dit gedicht nu wel in de bundel horen en een ander niet. Dit is bij Starik minder het geval. Hij heeft veel woorden nodig voor een bepaald onderwerp.

Een goed voorbeeld hiervan is de reeks Todo sobre mi madre (Alles over mijn moeder) dat uit maar liefst zes verschillende gedichten bestaat. Starik verhaalt over een moeder, van wie in andere gedichten ook de verjaardag wordt gevierd. Het zijn eerder korte verhalen die de dichter hier vertelt dan een gedicht waarbij sommige dingen nog gedacht of ingevuld kunnen worden door de lezer. Hierdoor is het een opsomming van gebeurtenissen, die enkel observaties genoemd kunnen worden.

Wars van eigen metaforen?

Een ander element van zijn poëzie lijkt het kortweg zeggen of duidelijk maken wat hij ergens van denkt. Hij werkt sommige onderwerpen op een niet zo bijzondere wijze of mooie manier uit, zoals blijkt uit het gedicht Vallen. Hierin beschrijft hij het Leven. Het bestaat uit stellige zinnen die poëtische klank missen, niet alleen in taalgebruik, maar ook in het gebrek aan metaforen of symbolen. In kant en klare zinnen stelt Starik dat vallen goed is. Nu is het begrip vallen in de zin van falen of fouten maken al zo ingeburgerd dat Starik niet weet uit te dagen, noch weet te boeien met de zogenaamde profetische wijsheid “zolang we vallen, leven we nog”.

Daar komt nog bij dat hij vaak uitgekauwde vergelijkingen gebruikt. Zo opvallend dat je bij het lezen bijna schrikt: dat een dichter dit zo in zijn bundel heeft laten staan. Het staat er zonder een spoortje ironie. Een voorbeeld vind je in het gedicht Elastiek, dat gaat over het verlaten van een geliefde. Het voelt alsof er een elastiek is dat aan hem trekt, een kracht die hem naar haar sleurt, een “rekbare” aantrekkingskracht. Maar echt goed of mooi gevonden is het niet:

Zodra u in de straat was opgelost
maximaal vermogen uit te rekken
begon een elastiek aan mij te trekken
hoe ver strekken de meters nog?

Zoals in de hierboven geciteerde strofe te lezen, maakt Starik wel gebruik van rijm, eindrijm zelfs. Hij combineert dit met een parlandoschrijfstijl, die soms lijkt te rappen. Soms verliest hij zich in flauwe woordgrapjes of in woordspelletjes zoals in het gedicht Economie van de liefde waarin hij speelt met water en wassen en de maan. Hij is dus wel bewust bezig met hoe het eruit moet zien.

Geen ode aan de poëzie

Dat een dichter wat afgekloven thema’s gebruikt of graag over de liefde dicht, is niet erg. Soms doet het onderwerp er niet zoveel toe. De dichter weet dan te boeien met zijn taalgebruik, de manier waarop hij zijn poëtica uitwerkt of in zijn beeldtaal. Bij Starik blijft dat allemaal wat te veel verborgen of beter: het is er gewoon niet. De twee bundels zijn misschien een ode aan de liefde en aan de dood, maar niet aan de poëzie.