Persoonlijk debuut over Nederlands-Indië

Het boek bestaat uit twee novellen, De beige man en Firs. In De beige man vertelt Schneider het hoofdverhaal over de homoseksuele Ferdy. Hij komt samen met zijn moeder en diens ex-minnaar Mees Stork in het verlaten Hotel Hoogduin om de bombardementen van Nagasaki en Hiroshima te vieren. Deze luidden namelijk ook het eind van hun jaren in de Jappenkampen in.

De gewelddadige dood van Ferdy’s broer Dieudonne is de olifant in de kamer. Alle drie weten ze wat er gebeurd is, maar geen van hen spreekt er ooit over. De onderlinge verhoudingen zijn hierdoor op scherp komen te staan. Ferdy vertrouwt zijn moeder en Stork niet, en dat blijkt alles te maken te hebben met de manier waarop Dieudonne om het leven is gekomen. Ondertussen wordt het drietal bediend door de Indische Boelie Kamidjono, de nieuwe eigenaar van het hotel Desondanks behandelt Stork hem nog steeds als een hulpje.

Terugblik op het toneel

Dan is er nog het tweede deel, Firs. Dit is een relatief kort verhaal van ongeveer veertig pagina’s over een bejaarde acteur die terugkijkt op zijn leven, zijn liefde en zijn carrière. Deze novelle is het persoonlijkst van de twee. Het is niet moeilijk in te denken dat Schneider zich als toneelspeler net als de ik-persoon beschouwt als vergankelijk.

Schneider heeft zijn leven als acteur en regisseur nog niet achter zich gelaten. Zo staat hij vanaf september 2013 met zijn zoon Beau op de planken met Levenslang theater. Schneider is de broer van Carel Jan Schneider, die hem als schrijver onder de naam F. Springer voor ging als auteur. Veel van Schneiders acteerervaringen komen terug in het boek. Het decor, een verlaten hotel dat door Kamidjojo is omgetoverd, leent zich uitstekend voor dit verhaal.

Het decor als personage

Schneider gebruikt het hotel en het diner waar Ferdy en de anderen aan beginnen als vijfde personage. Op momenten dat de onderlinge spanningen hoog oplopen, wordt het hotel de buffer: er wordt een voorstelling gegeven, een dis geserveerd, om zo de aandacht van de verstoorde verstandshoudingen af te leiden. Om die daarna weer opnieuw te laten beginnen.

Hoewel de decors goed uit de verf komen, lukt dit niet even goed met de personages. Het blijft te onduidelijk wat de oorlog en het verlies van Dieudonne met ze heeft gedaan. In Firs komt de ik-persoon echter wel goed naar voren. Wellicht omdat het onderwerp – een acteercarrière – dichter bij Schneider staat. Wellicht omdat hij hier makkelijker over schrijft dan over zijn eigen ervaringen in Nederlands-Indië, waar hij tot zijn pubertijd woonde. Een tropische herinnering is hoe dan ook een interessant boek, dat zowel veelzijdig als prettig geschreven is. Het is een uitstekende eerste schrede in de wereld van de literatuur.