Boeken / Fictie

Gaan met die banaan

recensie: Diverse auteurs - Strak #5

‘Het viel me op dat er waanzinnig veel liedjes over bananen zijn, maar nagenoeg geen gedichten. Daar moest verandering in worden gebracht’, aldus Strak-hoofdredacteur Jerry Hormone. De vijfde editie van het geïllustreerde, literaire tijdschrift is een dichtbundel over de banaan.

In het Rotterdamse literaire circuit is het bijna onmogelijk om schrijverskoppel Elfie Tromp en Jerry Hormone niet tegen het lijf te lopen. Voordrachten, presentaties, festivals, poetryslams: het levendige uitgaansleven wordt regelmatig opgefleurd door stadsvlinders Tromp en Hormone. Dat er tussendoor ook geschreven wordt, bewijst de lijst aan activiteiten op literair vlak. Elfie Tromp schreef de roman Goeroe (2013) en is bekend als columnist en theatermaker. Jerry Hormone is dichter en muzikant in de randstedelijke punkrockscene en – onder zijn eigen naam Jeroen Aalbers – schrijver van de succesvolle kinderboekenserie Borre.

Stadsionalisme
In 2011 wordt het plan opgevat samen een literair tijdschrift te lanceren dat, volgens de oprichters in tegenstelling tot de bestaande magazines, een ruim podium biedt aan literatuur en poëzie. Er is plaats voor illustratie en fotografie en het geheel dient er goed vormgegeven uit te zien. Daarnaast zorgt de ‘moet kunnen’-mentaliteit voor veel lol bij de totstandkoming, want alles wordt uit eigen zak gefinancierd.

Het vijfde nummer van Strak is van de pers. Over de banaan dus. Een keur aan dichters heeft zich bereid getoond een vers te leveren over de gele koning van de fruitschaal, zowel serieus als absurdistisch als frivool en abstract. De samenstelling is niet exclusief Rotterdams want ‘we doen niet aan kleinburgerlijk stadsionalisme’. Erik Jan Harmens steekt van wal, op zijn altijd dreigende toon, met het gedicht Pulp:

(…) prop het binnenste van de banaan in mijn mond tot ie bolt
tape mijn gaten dicht neem wat te drinken ik hou dit belachelijk lang vol

als een inwisselbaar meisje op een inwisselbare beat

met een instantlach op voorraad die verraadt dat ze geniet
als ik straks slik
en in de bananenpulp stik
en de tijd tak-tikt

mijn grimas in het licht
ik ga je wat vertellen
en ik wil niet dat je schrikt

Schimmel
Het is de ontregelende sfeer die Strak tot een verrassende uitgave maakt. Over de banaan is van alles te bedenken – grappig, erotisch, gezond, smerig – en de dichters zijn op geen enkele wijze terughoudend in hun bijdrage. Alma Mathijsen begint opwindend in haar Banana:

En ik lag door het plafond te staren
blote billen graag
behalve de mijne
In de keuken ligt een banaan (…)

Daan Doesborgh haat bananen en om dat kracht bij te zetten, pakt hij flink uit met zijn ode aan Tropical Race 4, de wereldwijde banaanbedreigende schimmel:

leve TR4, hij komt ons redden 
van de smerige banaan

Rot maar lieverd, aan die vieze wortels
met je spoortjes en je dood (…)

Homie
Geert Simonis presenteert een gedicht over Zeus – voordat hij solliciteerde naar de functie van Griekse oppergod – waarbij ‘de pronte banaan van mijn homie zeus’ bekend staat als ‘de prijsneuker eerste klasse’. De absurditeiten vliegen over de pagina’s en geven Strak het bescheiden predicaat van een bruisend expressionisme in de poëzie. Het geheel schuurt aangenaam tegen de Zestigers als C.B. Vaandrager en Hans Sleutelaar aan, die in 1965 met hun tijdschrift De Nieuwe Stijl de avant-garde van Nederland aanvoerden.

Strak #5 wordt verder ingevuld door de dichters Johan Roos, Marten Mantel, Delphine Lecompte, James Worthy, Mick Johan, Dennis Gaens, Maarten van der Graaff, Jerry Hormone, Vincent Niks, Jan Glas, Jan Hoek, Daniël Vis, Rooie Waas en Theo Wesselo.

Strak verschijnt onregelmatig en is te koop bij een aantal kwaliteitsboekhandels, maar vooral te bestellen op http://straktijdschrift.nl/