Beeld over tekst

Het Schotse Belle and Sebastian staat momenteel weer volop in de belangstelling sinds op 6 februari hun nieuwe, zevende plaat The Life Pursuit uitkwam. Belle & Sebastian staat bekend om melodische, liedjes die óf uitermate vrolijk klinken of juist zwaar melancholisch. De band bestaat uit maar liefst zeven man en maakt hippe neofolk. De beeldende teksten van zanger Stuart Murdoch weten vaak een glimlach op je gezicht te toveren, of zijn daarentegen een beetje sinister. Deze teksten zijn de basis voor de stripverhalen in Put the Book Back on the Shelf, dat vernoemd is naar een van de liedjes.

Verrassende interpretaties

De vertaling van de songteksten in strips is erg verrassend. De verwachting dat de teksten letterlijk zouden worden verbeeld gaat vrijwel nergens op. De striptekenaars hebben allemaal een eigen interpretatie gegeven aan wat er in de liedjes wordt verteld. In sommige gevallen begrijp je de referentie naar de tekst pas later, bijvoorbeeld omdat er maar naar een paar regels wordt verwezen. In andere gevallen is een deel van de setting van het liedje gebruikt, maar is de rest van de strip er door de stripmaker bij bedacht, zoals in de verstripping van The State That I Am In. De zinssnede “My brother confessed he was gay… made it known upon my sister’s wedding day” is uit dit liedje gepikt en daaromheen is het verhaal, dat zich natuurlijk afspeelt op een bruiloft, gesitueerd. Een ander mooi voorbeeld is de hyperrealistisch getekende interpretatie van Dog On Wheels. In plaats van een strip over liefde (het liedje) ziet de lezer een herdershond die in een stoere muscle car meedoet aan een straatrace.

De vaak erg eigenzinnige interpretatie van de liedjes door de striptekenaars schept een probleem. Fans van Belle & Sebastian zullen een bepaald beeld hebben bij vrijwel ieder liedje en de interpretatie daarvan door de stripmakers zal vrijwel nooit met hun persoonlijke beeld kloppen. Dat laatste is een element dat de beoordeling van dit soort adaptaties bemoeilijkt, omdat je geneigd bent om een heel afwijkende interpretatie negatief te beoordelen. Toch kan gezegd worden dat een aantal verstrippingen goed gelukt is en een aantal toch wat minder: vaak vanwege de interpretatie van het verhaal, soms ook vanwege de tekenstijl. Er is zo’n verscheidenheid aan tekenstijlen gebruikt in dit boek dat een algemeen oordeel daarover niet goed te vellen valt.

Beeld en liedje

Dog On Wheels

Opvallend is dat vrijwel alle tekenaars die een bijdrage hebben geleverd, bij het Nederlandse publiek niet bekend zullen zijn. Dat hoeft de pret niet te drukken, want dit is juist een manier om in aanraking te komen met tekenaars die veel potentie hebben. Wat dat betreft is het uitwerken van een interpretatie van andermans werk een goede proeve van bekwaamheid. Algemeen kan gezegd worden dat het beeld in dit boek boven de bedoeling van de songs uitstijgt: het is meer een tekenaarsboek dan een Belle & Sebastian-boek. Put the Book Back on the Shelf is daarom leuker als verzamelwerk om talentvolle nieuwe tekenaars te leren kennen, dan als verzameling bewerkingen van Belle & Sebastian-liedjes. Door de beeldende en poëtische kracht van de teksten van die liedjes is dat in feite ook helemaal niet nodig. En hoe goed dit verzamelwerk ook mag zijn, feit blijft dat je toch het allerbelangrijkste mist: de prachtige muziek en de betoverende stem van zanger Stuart Murdoch.