De nachtmerrie van de laatste man op aarde

Op dit idee is de beeldroman Ontmand van Brian Vaughan gebaseerd. Het is de eerste uit de gebundelde reeks Y: the last man, die in totaal tien delen beslaat en die vanaf 2003 al in Amerika verscheen. In 2008 kreeg Brian Vaughan, die verder met name bekend is als scenarist voor strips uit het superheldengenre, voor de totale reeks de prestigieuze Eisner award.

Ongemeen spannend
En terecht: Ontmand is een ongemeen spannende beeldroman, die bij het dichtslaan doet snakken naar het tweede deel. Dat is te danken aan het fantastische plot dat in meerdere parallelle lijnen is opgezet. Het is duidelijk dat deze lijnen elkaar zullen gaan kruisen, maar welke wending het verhaal zal nemen is totaal onvoorspelbaar. Ontmand schetst het raamwerk van het mysterie, en werpt vragen op voor de vervolgdelen, maar is tevens bijzonder onderhoudend door een goede balans tussen plot, actie en humor.

Centraal staat Yorick, die samen met zijn aap als enige mannelijke wezens immuun blijkt te zijn voor de plaag die in een klap alles met een Y-chromosoom uitroeit. Daarnaast is geheim agente 355, vlak voor de ramp toeslaat, in Jordanië om een politica te beschermen, die in het bezit is van een oud amulet. Ongeveer tegelijkertijd zien we hoe in Israel de keiharde kolonel Alter Tse’Elon in Nabloes een opstand onderdrukt.

Krankzinnige sekte
In de chaos die ontstaat, reist Yorick naar Washington om op zoek te gaan naar zijn moeder, een van de weinige overgebleven congresleden. Daar wordt hij door de nieuwe presidente op een missie gestuurd om een wetenschapster te zoeken die geëxperimenteerd heeft met kloontechnologie, en die wellicht kan uitvinden waarom hij de ramp heeft overleefd. Agent 355 reist met hem mee om hem uit de problemen te houden in het nieuwe Amerika.

Ondertussen komt het Israëlische leger ook op het spoor van de enig overgebleven man op aarde, en komt Yorick in aanraking met de Amazones. Deze vormen een krankzinnige sekte die het verdwijnen van de mannen zien als een louterring van het menselijk ras. Na een eerste ontmoeting met Yorick zetten zij de achtervolging in om de wereld van de laatste smet te zuiveren.

Met iedere nieuwe laag die aan de plot wordt toegevoegd, neemt ook de spanning toe. Vaughan speelt slim met tijdslijnen en zorgt ervoor dat een grotesk scenario feitelijk heel snel acceptabel is; niet door dingen uit te leggen maar juist door vragen op te roepen. Met een fijn gevoel voor humor wordt de duistere sfeer op de juiste momenten onderbroken. Tegelijkertijd stipt het boek minder voor de hand liggende consequenties aan, zoals het feit dat Israël in de nieuwe wereldorde als nieuwe militaire grootmacht naar voren komt.

Niet spectaculair
De tekeningen van Guerra en Marzán zijn realistisch en efficiënt, maar niet opmerkelijk. De hoofdpersonen zien er allemaal goed uit en zijn duidelijk beïnvloed door het superheldengenre. Alle verhoudingen kloppen en de kleuren zijn uitstekend, maar de decors zijn niet verder uitgewerkt dan strikt noodzakelijk om het verhaal te kunnen plaatsen. Door het ijzersterke verhaal stoort dat eigenlijk minimaal; Ontmand is een fantastisch begin van een veelbelovende reeks. Het volgende deel wordt in februari verwacht. Hoe sneller, hoe beter.