Gefilterde gevoelens

Ook al is ze zogezegd van doelpubliek veranderd, kinderen blijven Anne Provoost als vanouds fascineren. Chloë, de verteller van het verhaal, woont met haar familie op het Australische platteland, ver van de rest van de wereld. Al vroeg in het boek sterft Chloës vader, zodat haar moeder de zorgen voor Chloë en haar halfzusje op zich moet nemen. Dat is echter gemakkelijker gezegd dan gedaan: Chloës moeder is al blind aan één oog, en ook uit het andere ziet ze dag na dag minder. Provoost beschrijft, zoals ze zelf op haar website zegt, “hoe een kind naar de problemen van de volwassenen kijkt en hoe volwassenen op de aanblik van het kind reageren”.

Moeder en dochter

De moeder-dochterrelatie staat natuurlijk centraal in het boek, ze observeren elkaar voortdurend. De dochter doet dat uit nieuwsgierigheid, uit fascinatie met de vreemde daden en gewoontes van haar moeder die langzaam blind wordt. De moeder doet dat dan weer uit wanhoop. Ze neemt foto’s van Chloë en haar halfzusje alsof ze zo ook in haar geheugen de beelden kan vastleggen, ze kijkt naar haar twee meisjes in de wetenschap dat ze hen nooit zal zien opgroeien. Chloës halfzus krijgt er na een tijdje genoeg van. Ze wordt gek van het oog dat haar steeds in de gaten houdt, en loopt weg naar haar vader in de stad, waar ze haar vrijheid terugvindt.

Ondertussen moet Chloë het op haar eentje zien te redden. Haar eenzaamheid wordt weerspiegeld in het uitgestrekte landschap, in de zinderende hitte van het Australische platteland. Het gezin leeft zo goed als afgesloten van de wereld. Enkel de sporadische telefoontjes van Chloës moeder met haar zus in België herinneren eraan dat de aarde niet ophoudt aan de horizon. Op haar eentje zwerft Chloë door de velden, bekommert ze zich om een zwerfhond die ten dode is opgeschreven, observeert ze hoe haar moeder bot vangt bij een man die ze onlangs heeft leren kennen. Nooit velt ze een oordeel, zelden maakt ze zich zorgen over de toekomst of denkt ze aan haar vader. Ze beschrijft enkel wat ze ziet.

Suggestie

Anne Provoost beschrijft grote emoties, maar ze doet dat verdoken. De bezorgdheid van haar personages verbergt zich tussen de lijnen, hun liefde voor elkaar zit in simpele woorden. Het is verbluffend hoe achter de schijnbaar objectieve beschrijving van een scène zoveel gevoelens verscholen kunnen gaan. Om dat te bereiken, maakt Provoost vaak gebruik van symboliek. Verschillende keren treffen we een jong dier aan dat zich zelf moet zien te redden nadat de moeder gestorven is. En ook het Australische platteland speelt een belangrijke symbolische rol. Provoost schrijft over gevoelens zoals je in de zon moet kijken: onrechtstreeks, of met een filter.

In de zon kijken is Anne Provoosts eerste roman voor volwassenen, maar van een echte breuk in haar oeuvre is geen sprake. Haar vorige boeken situeerden zich sowieso al in het grensgebied tussen adolescenten- en volwassenenliteratuur. Meer dan een marketingstrategie zit er achter deze ommezwaai dus waarschijnlijk niet. Laat dat dus geen reden zijn om deze Provoost te lezen. Doe het in plaats daarvan voor de rijke, suggestieve taal, of voor de beheerste beschrijvingen van emoties die andere schrijvers al te vaak naar dure woorden en beeldspraak doen grijpen. En als je de kans krijgt, lees dan ook die zogenaamde jeugdromans.