See Buy Fly

De Botton, auteur van bestsellers als Proeven van liefde en Hoe Proust je leven kan veranderen, grossiert in een genre dat intussen bekend staat als de ‘filosofie van het dagelijks bestaan’. Op een luchtige, maar tegelijk diepzinnige manier gaat hij na hoe men zich kan wapenen tegen sleur, verlegenheid en angst voor de dood. Vaak grijpt De Botton daarbij terug op (gênante) voorbeelden uit zijn eigen leven.

Writer in residence
Toen de schrijver op een dag het voorstel kreeg van de (steenrijke) eigenaar van een gloednieuwe terminal op Heathrow om er een week lang als ‘writer in residence’ te vertoeven, twijfelde hij dan ook niet lang. Waar anders dan op een luchthaven komen zo veel alledaagse emoties en oppervlakkigheden bijeen? De Botton parkeerde er zich zeven dagen lang aan een schrijftafel en tokkelde er zijn indrukken en bevindingen neer. Die werden gebundeld in het bijgevolg logisch getitelde Een week op de luchthaven, en aangevuld met foto’s van documentairefotograaf Richard Baker.

Spek voor de bek van De Botton, zou men denken. Zeker wanneer hij beschrijft hoe hij niet weet of hij moet verlangen naar die opdracht, en al evenmin wat hij er moet van verwachten. Maar het uiteindelijke resultaat van zijn week valt helaas bijzonder hard tegen. Het werkje, dat amper 112 pagina’s telt, leest weliswaar vlot, maar beklijft nergens en bevat amper mijmeringen waar je als lezer wat verder kan op kauwen – nochtans de specialiteit van de schrijver. Een luchthaven is een plaats waar vreemde creaturen opduiken en waar emoties voortdurend hoog oplaaien – een afscheid, een weerzien, een vermoeide reiziger die uit zijn krammen schiet, een immigrant die niet wordt binnen gelaten – maar De Botton doet er niets mee, hooguit vermeldt hij het even.

Crash
Hij is immers meer geïnteresseerd in de religieuze betekenis van luchthavens, en daarom gaat het boekje helemaal uit de bocht – of crasht het, om in luchtvaarttermen te blijven. Volgens de Botton storen zich bijvoorbeeld veel reizigers aan de taxfreeshops, en wel hierom:

Pas toen ik een paar dagen lang de winkels had bezocht, begon ik te begrijpen waar degenen die bezwaar hadden tegen het overheersende consumentisme op de luchthaven over klaagden. Er leek sprake van een zekere onverenigbaarheid van winkelen en vliegen, die op de één of andere manier te maken had met het verlangen de dood met waardigheid tegemoet te treden.

Met andere woorden, mensen willen niet sterven met winkeltassen in hun armen. Het lijkt eerder een krampachtige poging van de auteur om iets diepzinnigs in zijn weekje luchthaven te zien. Wij moeten de eerste mens nog ontmoeten die zich negatief uitlaat over de aanwezigheid van winkels op een vliegveld. De overpeinzingen van de auteur, die zoekt naar het diepere in plaats van het anekdotische, staan overigens ook haaks op de realistische, documentaire stijl van Bakers foto’s.

Taxiën
Elders wil De Botton dan weer in zijn omschrijvingen het luchthavengebeuren een mythische schijn geven, maar de manier waarop is vergezocht:

Met het agressieve gebrul van hun motoren leken de bezoekers uit de hemel deze gezapige Engelse morgen te berispen voor zijn slaperigheid, als een postbezorger die het niet kan laten iets te lang en wraakzuchtig op de bel te drukken van een huis dat nog in diepe rust verkeert.

Een week op de luchthaven weet niet wat het wil zijn: een traktaat over vergankelijkheid? Een ervaringsverslag? Een blik achter de machinerie die een luchthaven is? Gedurende 112 pagina’s blijft het boek daarom taxiën, zonder richting te kiezen en vlucht te nemen. Snel laten overvliegen dus, dit werkje van een auteur die veel meer in zijn mars heeft.