Beeldmaker op de vlucht

Robin de Puy heeft de afgelopen jaren in Nederland een bliksemcarrière gemaakt als veelgevraagd portretfotografe. Als het werk in opdracht haar boven het hoofd groeit en de uitdaging tot vernieuwing steeds verder weg komt te liggen, besluit ze zich terug te trekken in de uitgestrektheid van het Amerikaanse landschap. Een maandenlange reis in alle eenzaamheid moet het persoonlijke en eigenzinnige in het creatieve proces weer terugbrengen.

Robin de Puy – Cecil, Caliente Nevada (2015).

Ik ben het allemaal zelf

In Fotomuseum Den Haag is een dynamisch reisverslag te zien. De wanden zijn behangen met tientallen foto’s die een weerslag vormen van de ontmoetingen die De Puy onderweg heeft. Veel armoedige en verweerde koppen, afgewisseld met mysterieuze omgevingsbeelden en verlegen zelfportretten. De wereld van de avontuurlijke fotografe beslaat een bepaalde kant van de Amerikaanse samenleving die zich vooral langs de kilometerslange highway afspeelt. Een prachtig universum voor een zoekende geest die uiteindelijk haar eigen grenzen op het spoor komt.

Het meest indrukwekkende van de tentoonstelling is – naast de uitzonderlijke kwaliteit van de foto’s – de filmvertoning van de documentaire Ik ben het allemaal zelf. Terwijl Robin de Puy, op haar zoektocht naar ‘eigen’ beelden, door de Amerikaanse vergezichten trekt, wordt ze op een aantal momenten gevolgd door een cameraploeg die haar ervaringen vastlegt. Het resultaat is een aangrijpende film van een onzekere vrouw die gevlucht is voor het overweldigende succes dat haar ten deel is gevallen.

Robin de Puy – John, Austin Texas (2015).

Freakshow

De eerste dagen op Amerikaanse bodem zijn voor De Puy een ware bezoeking. Ze moet haar draai vinden en vraagt zich hardop af of ze ‘het nog wel kan’, dat fotograferen. Initiatief tonen, mensen aanspreken en alles zelf organiseren. Het is een nieuwe wereld die in sterk contrast staat met het gespreide bedje waar ze in opdrachtsituaties in belandt. De topfotografe wordt een klein meisje, angstig en twijfelend over alles wat op haar pad komt. Gaandeweg zien we hoe ze groeit en sterker wordt: de foto’s krijgen een kracht die een aftastende en onbevangen persoonlijkheid onthullen. Hier geldt vooral het bekende adagium dat in goede portretfoto’s de fotograaf zich eerder laat zien dan de geportretteerde.

In de film verzucht De Puy – terwijl ze door de gemaakte portretten scrollt – dat ze niet wil dat het resultaat ‘een grote freakshow’ wordt. Een effect dat niet zo gemakkelijk te ontlopen valt als je de randen van de maatschappij opzoekt. Langs de snelweg wordt het decor al snel gevormd door een samenraapsel van tandeloze zwervers, trailer-trash en obscure types die de foto’s als vanzelf een bevreemdende kwaliteit meegeven. Toch is het de zacht sturende hand van De Puy, samen met haar oprecht geïnteresseerde opstelling, die een extra dimensie aan deze beelden verlenen.

Robin de Puy – Selfportrait (2015).

Het talent van Robin de Puy wordt juist zichtbaar in haar toenadering tot de meest onbereikbare personen, de omgang met mensen die niet gewend zijn aan een menselijke omgang. Het resultaat is te zien in de prachtige foto’s die de wanden van het museum vullen. Net zoals De Puys talent iedere week weer zichtbaar is in haar portretten voor Linda, de Volkskrant en Vrij Nederland. De film echter, als volmaakte kers op de taart, laat de bijzondere persoonlijkheid van deze openhartige fotografe zien.