De Gebroeders Meester on tour

Frank: Waarom deel je tijdens onze Verlichtingsdienst toch steeds die pepermuntjes uit?

Maarten: Dat vertel ik toch elke keer: om de god Commercie te bezweren.

Frank: Je bezweert de god Commercie door pepermuntjes uit te delen?

Maarten: “Ik, de koopwaar, ben de Heilige Communie”, zei de Duitse filosoof Peter Sloterdijk in een interview. “Want ik breng in je leven een differentie binnen die zonder de consumptie van mezelf in jou niet bereikbaar was. Je wordt een interessant mens door deze act van consumptie.” Net verlost van het christendom leveren we ons alweer uit aan de commercie. Dat probeer ik te doorbreken. Als ik die pepermuntjes geef, zeg ik er steeds bij dat het een doodgewoon fabriekspepermuntje is, dus niet het lichaam van Jezus of een product dat ervoor zal zorgen dat je een bijzonder mens wordt. Toveren kan nou eenmaal niet. Dat probeer ik de mensen bij te brengen. Ik zie het als een omgekeerde eucharistie of als antireclame.

Frank: Antireclame?

Maarten: Ja. Wie graag stoer wil zijn, koopt Marlboro-sigaretten. Bij het inhaleren trek je de stoere cowboyidentiteit diep naar binnen. Tenminste, dat denken mensen. In werkelijkheid vermoorden ze zichzelf zo, en ze krijgen nog een vieze adem ook.

Frank: En daarom deel jij pepermuntjes uit. Voor een frisse adem?

Maarten: Discussiëren is van fundamenteel belang voor de Verlichtingskerk, en dan is het prettig als je gesprekspartner een frisse adem heeft.

Frank: Dan zou je ook nog wattenstaafjes moeten uitdelen, waarmee mensen hun oren goed kunnen schoonmaken. Want bij discussiëren is het ook belangrijk dat je goed kunt luisteren.

Maarten: Een uitstekend idee, maar dan moet ik er wel bij zeggen: “Dit is een doodgewoon fabriekswattenstaafje”. Het gaat mij er alleen om dat mensen niet in de val trappen van de commercie. Dat ze leren inzien dat hun leven niet radicaal verandert als ze een trui van Calvin Klein kopen. Ik heb de pepermuntjes gekozen omdat ik verschillende tradities wil verenigen. De hostie uit de katholieke kerk is zo droog dat je die moeilijk wegkrijgt, terwijl gereformeerden de mooie gewoonte hebben tijdens de preek pepermuntjes door te geven. Ik hoop dat als mensen uit de dienst komen en in hun auto stappen, ze tegen zichzelf zullen zeggen: “Deze auto is doodgewone fabriekswaar”. En misschien dat diegenen die naar huis gaan in hun Hummer zich opeens belachelijk voelen en de volgende dag een Honda Civic Hybrid kopen.

Frank: Ik denk dat de mens nooit zo verlicht zal worden – en ik hoop het ook niet. Wat een saaie wereld zou dat worden! We zouden allemaal in een overall lopen, uiterst praktisch. Ik heb er juist ontzettend veel lol in om een dure zonnebril op te zetten en daarmee op te vallen. Inderdaad, door de producten die je koopt, maar ook door de grappige combinaties die je maakt, vorm je je identiteit. Door je smaakoordeel – door te zeggen en te tonen wat jij mooi vindt – laat je zien wie je bent. Maar dat hoeft niet altijd tot verspilling te leiden. Ik vind het stoer, en ik weet zeker dat ik daar niet alleen in sta, om te laten zien dat ik fair trade- of ecoproducten koop. Als ik koffie zet voor gasten, loop ik altijd even argeloos de kamer binnen met het pak Max Havelaarkoffie duidelijk zichtbaar in mijn hand.

Maarten: Ik denk dat je niet altijd je eigen ijdelheid op de hele mensheid moet projecteren.

Frank: Ik denk dat jij eens wat eerlijker naar jezelf en je eigen beweegredenen zou moeten kijken. Dan zul je andere mensen beter begrijpen en misschien ook inzien waarom tijdens die vijf Verlichtingsdiensten die we tot nu toe gehouden hebben, nog maar drie mensen een pepermuntje van je hebben willen aannemen.