Een schop onder onze Westerse kont

Op 20 september 2006 rijden zestien vrachtwagens vol giftig afval door Ivoorkust. In opdracht van Compagnie Tommy verspreiden ze het slijk over diverse vuilnisbelten in Abidjan. Hoeveel mensen exact door de chemische dampen zijn getroffen is onbekend. Wel bekend is dat het afval afkomstig is van het Nederlandse bedrijf Trafigura, en dat zij al die tijd hebben geweten van de giftigheid ervan. Verwerking was echter te duur, dumping in een ver land een stuk goedkoper. Een mensonterende beslissing, voortkomend uit onverschilligheid en hebzucht, waarvoor het bedrijf zijn straf tot op de dag van vandaag heeft ontlopen.

Superieurheid. Hypocrisie. Hebberigheid. Opportunisme. Medelijden.

mightysociety9 is er echter niet om Trafigura op de vingers te tikken. Dat is reeds genoeg gedaan. Hoe harder wij roepen hoe verkeerd het is, hoe minder fout wij zelf lijken. Eric de Vroedt wil op zoek naar de diepere oorzaak, één waar wij allen deel aan hebben: Superieurheid. Hypocrisie. Hebberigheid. Opportunisme. Medelijden. Wij zullen Afrika wel even helpen. Wij tonen hoe het moet met onze rijk ontwikkelde cultuur. Een waterput hier, een wervingslied daar. En ook Afrika speelt haar rol, omdat het brood oplevert. Vliegen en hongerbuiken verkopen nou eenmaal beter dan kansen en talenten.

Medea (Romana Vreden) verwoordt het in de voorstelling krachtig: ‘Mijn landgenoten, die zichzelf te kijk zetten als zielige opportunisten. Die akkoord gaan met schikking op schikking en zich laten afschepen met een hongerloon. Mijn broeders en zusters die niet sterk genoeg zijn, niet trots genoeg zijn, om jouw geld niet aan te nemen. Niet vastberaden genoeg om door te gaan met zoeken, eisen, protesteren tot de laatste steen boven water is, en recht is geschied. Niet razend genoeg om met hakbijlen in jullie slaapkamers te staan.’

Drie krachtige delen
mightysociety9 grijpt alle middelen aan om ons die onaangename spiegel voor te houden.  De productie is opgebouwd uit drie delen, die elk hun eigen krachtenveld hebben. In het eerste deel, een dubieuze tv-opname van een Nederlandse talentenjacht in Ivoorstad, overheersen wrange humor, speelse projecties en confronterende herkenning. Het tweede deel toont ons een wervelende persconferentie waarin Trafigura de handen in onschuld wast. De persconferentie loopt echter flink uit de hand en eindigt in een schouwspel waarbij operamuziek en de Griekse tragedie Medea hun intrede doen. Het laatste deel mondt uit in een spectaculair dansduel tussen een talentvolle Afrikaanse danser (Roché Miguel Apinsa) en de te degelijke Nederlandse zakenman Glauce (Bram Coopmans). Krachtige beelden in combinatie met flarden messcherpe woorden: een waardige finale van een dramaturgisch hoogwaardige voorstelling.

Overheersend in alle drie de delen zijn de scherpe, intelligente, confronterende teksten. Het zijn teksten die de Westerse principes aan het wankelen brengen. Die keihard afrekenen met onze goedbedoelde hulp en ons kortzichtige medelijden. Het publiek verlaat de voorstelling met een gevoel van schaamte. Schaamte voor de Westerse principes die zo onvermijdelijk in ons geworteld liggen.

‘Aan mij ligt het niet. Ik ben bereid te geven. Ik heb mijn best gedaan. Ik heb gereisd, gehandeld, geëxporteerd, geconsumeerd en zoveel geld uitgegeven. Naar hun oeverloze verhalen geluisterd, met mijn handen meegegeten van de rijst, teveel betaald voor een ritje. En ik ben zo beleefd geweest‘, aldus Glauce.

mightysociety9 is nog te zien tot en met 23 oktober in diverse theaters in Nederland.